སྨན་རྩིས་དྲ་བ། - ཆེད་རྩོམ།

སི་ཏུའི་མཧཱ་ཙཱི་ནའི་རྩ་བརྟག་ཚུལ།

སྟེང་ཐོན་སྟོང་འཁྲུགས་མཁྲང་དང་གྲིམས། །མྱུར་དང་སྦོམ་པ་རྣམ་པ་བདུན། །ཕྱི་ཡི་རྩ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། །ཕྲ་བྱིང་བུལ་འཐེང་ཤིན་ཏུ་དལ། །གབ་དང་གུད་དང་ཤིན་ཏུ་གུད། །དེ་དག་ནང་རྩ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཀྱང་བསྡུ་ན་ཐོན་དང་བྱིང་། །དལ་དང་མྱུར་བ་རྣམ་པ་བཞི།། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

རིན་ཆེན་རིལ་བུའི་ཕན་ཡོན་དང་བསྟེན་ཚུལ།

དེ་ལ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ངག་གི་དབང་ཕྱུག་གྲགས་པའི་ཞལ་སྔ་ནས། གྲུབ་པའི་སྔགས་དང་སྨན་སོགས་ནི། །འཕྲལ་དུ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་པ་ཡིས། །འཆི་བདག་རྣམ་པར་བསལ་བར་བྱ། །ནོར་བུ་སྔགས་དང་སྨན་གྲུབ་དང་། །བཅུད་ལེན་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ནི། །འཆི་བདག་ཕ་རོལ་གནོན་མཐོང་སྟེ། །རིག་འཛིན་གྲུབ་པ་ཇི་བཞིན་ནོ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

སྨན་པ་ག་ལེ་ནོས་ཡང་སྙིང་སུ་ཡིན།

དེ་ཡང་དུས་རབས་བདུན་པ་བོད་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐུ་དུས་སུ་རྒྱལ་པོར་བསྙུན་གསོ་བའི་ཕྱིར་ཏ་ཟིག་གི་སྨན་པ་ག་ལེ་ནོས་ཞེས་པ་སྤྱན་དྲངས་ཤིང་ལྷ་སར་སྟན་ཆགས་ནས་བསྟན་བཅོས་ཀྱང་དུ་མ་བརྩམས་པའི་སྐོར་གསོ་རིག་ཁོག་འབུགས་གཙོས་བོད་ཀྱི་གསོ་དཔྱད་སྨན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་མཐུན་པར་བརྗོད་ཡོད་ཀྱང་། ག་ལེ་ནོས་ཡང་སྙིང་སུ་ཡིན་དང་། འཁྲུངས་འདས་ཀྱི་ལོ་ཚིགས། འཁྲུངས་ཡུལ་ཏ་ཟིག་གམ་སྟག་གཟིག

རྒྱས་པར་གཟིགས་་

བླ་གནས་འཕོ་ཚུལ་ཕྱོགས་བསྡུས།

བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དགོངས་དོན་གཞིར་བཟུང་གཏར་སྲེག་སོགས་རྩུབ་དཔྱད་ལག་ལེན་སྐབས་བླ་གནས་གང་དུ་འཕོ་ཡོད་མིན་ངེས་པར་ཤེས་དགོས་པ་གསུངས་པ་བཞིན་བླ་གནས་འཕོ་ཚུལ་ཐད་ལ་བཞེད་ལུགས་ཐ་དད་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ྋསྐུའི་བླ་སྨན་ཟུར་བ་ཡེ་ཤེས་དོན་ལྡན་མཆོག་གི་ནད་སྨན་སྤྲོད་ཚུལ་གྱི་ཟིན་བྲིས།

མཁས་དབང་ ྋབླ་སྨན་ཟུར་བ་ཡེ་ཤེས་དོན་ལྡན་མཆོག་གིས་ནད་པ་རྣམས་ལ་གསོལ་སྨན་གནང་ཕྱོགས་སྐོར་མདོ་ཙམ་ཞུ་བར། སྤྱིར་ྋབླ་སྨན་ཟུར་བ་ཡེ་ཤེས་དོན་ལྡན་མཆོག་ནི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་བསྟན་པར་ཞབས་འདེགས་དང་བྱས་རྗེས་རླབས་ཆེན་འཇོག་གནང་མཁན་མཁས་དབང་སྨན་པ་ཆེན་མོ་ཞིག་དང་། འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང་ཡང་སྒོས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་དུས་མཐའི་གཤེད་མ་འབྲས་སྐྲན་གྱི་ནད་གཞི་གསོ་བཅོས་གནང་མཁན་མཁས་དབང་འཚོ་བྱེད་ཆེན་མོ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། 

རྒྱས་པར་གཟིགས་་

སེམས་ཁམས་ཆགས་ཚུལ་སྐོར་ལ་ཞིབ་དཔྱད།

མིའི་རིགས་ཀྱི་སེམས་ཁམས་ཆགས་ཚུལ་རིག་པ་ནི་ནང་དོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་སྟེ། སེམས་ཁམས་གནས་སའི་གཞི་གང་དུ་ཡོད་པ། ཕྱི་རོལ་ཡུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་གང་ནས་འབྱུང་བ། སེམས་དང་ལུས་པོའི་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་གང་འདྲ་ཡིན་པ། སེམས་ཁམས་ཀྱི་ནད་གཞི་འབྱུང་ཚུལ། ལུས་ཀྱི་ནད་དང་། སེམས་ཁམས་ཀྱི་ནད་གཞི་བཅོས་ཐབས་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་གང་ཡོད་པ་སོགས་དམིགས་བསལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་དགོས་པའི་གནད་དོན་མང་པོ་ཡོད། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ཕྱི་ཡུལ་བརྟག་ཐབས་ཉུང་གསལ།

ཐོག་མར་མིག་ལ་བརྟག་པ་ནི། །མིག་ནི་ཧ་རེར་འབུར་ཚུགས་བལྟ། །རླུང་ངམ་ཀླད་པར་སྐྱོན་ཡོད་རྟགས། །མིག་སྤྲིན་དམར་རམ་སེར་བོར་འདུག །ཚད་པ་ཁྲག་མཁྲིས་འཁྲུགས་རྟགས་ཡིན། །མིག་ལྕིབས་ནང་ཤ་དཀར་བོར་སོང་། །ཁྲག་ཤེད་ཉུང་ངམ་ཟུངས་ཟད་ཡིན། །མིག་རྩ་དམར་ནག་འཁྲུགས་ཤིང་རྒྱས།  རྒྱས་པར་གཟིགས་་

རྒྱུད་བཞི་བོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཡིན་སྐོར།

ཡང་དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་བཞི་འདི་ཉིད་བཀའ་དང་བསྟན་བཅོས་གང་ཡིན་སྐོར་ལ་དཔྱད་པའི་གསུང་དུམ་མང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་ལས་ <<རྒྱུད་བཞི་>> བཀའ་འགྲུབ་ཀྱིས་ལུང་འདྲེན་གཙོ་བོ་སྟོན་པ་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་མཆོག་རྒྱ་གར་སྨན་གྱི་ནགས་སུ་ལོ་བཞི་བཞུགས་སྐབས་གསོ་དཔྱད་ཀྱི་སྐོར་གསུངས་པའི་སྐོར་ནས་འཕྲོས་ཏེ་ལུང་འདྲེན་མཛད་པ་དང་། བཀའ་ལའང་ཞལ་ནས་གསུངས་པ།

རྒྱས་པར་གཟིགས་་

སྨན་བླའི་གཟུངས་སྔགས་ཀྱི་ཕན་ཡོན།

དང་པོར་གདམས་པ་ཆིག་བརྒྱུད་རྒྱ༔ གཡུ་ཐོག་ཡོན་ཏན་མགོན་པོའི་རྣམ་ཐར་ལས། སྨན་བླའི་མཚན་བརྗོད་པ་དང༌། གཟུངས་སྔགས་བཟླས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། བླ་མའི་རྣལ་འབྱོར་ལྟ་བུ་ལ། སློབ་མ་ལྷུན་གྲུབ་བཟང་པོས་ཞུས་པ། སྤྱིར་ཟག་བཅས་ཀྱི་དགེ་བ་ལས་ནད་པའི་དོན་བྱེད་པ་དགེ་བ་ཆེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུངས་སྔགས་དང་མཚན་བརྗོད་པ་ཡང་བསོད་ནམས་ཆེ་བ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

དབུ་རྐྱང་རོ་གསུམ་དང་སྲོག་རྩ་དཀར་ནག་དམར་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར།

ཤེས་རིག་འཕེལ་འགྱུར་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་གཞུང་ལུགས་གང་དང་ཅི་ཞིག་ཡིན་རུང་སོ་སོར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་མ་ལག་དང་། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ལག་ལེན་གྱི་ར་སྤྲོད་དངོས་བརྒྱུད་དགོས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད། ཡིན་ནའང་། དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ཁྲོད་གཞུང་ལུགས་དང་ལག་ལེན་གཉིས་ཟུང་སྦྲེལ་བྱེད་མ་ཐུབ་པ་དང་། གོ་དོན་གྱི་རང་བཞིན་ཐད་ལ་ཤན་དབྱེ་མ་ཐུབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གཞུང་ལུགས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཉ་དང་ཉུང་མ་བསྲེས་པའི་ངང་ཚུལ་མང་པོ་ཡོད། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

སྨན་རྩིས་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས།

སྨན་རྩིས་རིག་གནས་གཉིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་ཉི་ཟླ་དང་འདྲ་བར་སྣོད་བཅུད་བརྟན་གཡོའི་དངོས་པོ་མཐའ་དག་གི་རག་ལས་སའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཞིག་དང་། ཕྱི་ནང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་གི་བྱ་དངོས་ཁྲི་ཕྲག་དུ་མའི་གནད་འགག་ཐུག་ས་འབའ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་གངས་ཅན་ལྗོངས་སུ་མིའི་རིགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ཆགས་རྗེས་རང་བྱུང་གི་གནོད་འཚེ་དང་ལུས་ཁམས་ཀྱི་ཟུག་རྔུ་སྣ་ཚོགས་བྱུང་བར་ཕན་བསྟེན་གནོད་སྲུང་གི་ཐབས་ལམ་སྣ་ཚོགས་བཙལ་འཚོལ་བྱེད་པའི་ནང་། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ལུས་སྦྱོང་སྟབས་བདེ་ཕྱོགས་བསྡུས།

མིའི་ལུས་ཀྱི་སྟོད་སྨད་ཕྱི་ནང་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པའི་བུ་གའི་རྒྱུ་ལམ་མམ་རྩ་ལམ་རྣམས་མ་འགག་པར་རླུང་ཁྲག་སོགས་བདེ་བར་རྒྱུ་ན་ལུས་ལ་ནད་མེད་ཅིང་བདེ་ཞིང་སྟོབས་མདངས་རྒྱས་པས་བྱ་བ་གང་རྩོམ་ཡང་འགྲུབ་པ་དང་། བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་ཡིན། རྩ་ལམ་དེ་རྣམས་འགག་པར་གྱུར་ན་ལུས་མི་བདེ་བར་ན་ཟུག་ལྡང་བའི་ནད་སྐྱེད་པར་གསུངས་ཡོད། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ཚེ་སྲོག་འབྲེལ་བའི་དཀའ་གནད་ལ་དཔྱད་པ།

སྤྱིར་སྲོག་ཅེས་པ་དམངས་ཁྲོད་དུ་ཧ་ཅང་ཁྱབ་ཆེ་བའི་ཐ་སྙད་ཅིག་སྟེ། ཐོག་མར་གདོད་མའི་སྤྱི་ཚོགས་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་སྟེ་རིམ་པས་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་བརྡ་ཆས་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་དུ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་བའི་མིའི་འགྲོ་བ་ཐོག་མར་བྱུང་བ་ནས་སྲོག་ལྡན་ཡིན་མིན་གྱི་བརྡ་ཆས་དེ་ཉིད་བྱུང་ཞིང་། དེ་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་སྲོག་འཚོ་བའི་ཐབས་ཚུལ་བྱུང་སྟེ། ཟས་སུ་ཤིང་ཐོག་དང་། འབྲུ་རིགས། ཟས་གཡོས་སྦྱོར། སོ་ནམ་འདེབས་ལས་བྱེད་པ།  རྒྱས་པར་གཟིགས་་

གསོ་རིག་གཉན་རིམས་དང་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཀྱི་འགོག་བཅོས།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོ་མཇུག་ཙམ་ལ་རྒྱ་ནག་ཝུའུ་ཧན་ནས་གསར་དུ་ཐོན་ཞིང་ཡུལ་དེ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཡངས་པའི་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ལ་རིམ་མཆེད་ཀྱིས་འགོས་ནད་ཁྱད་པར་བ་ཛ་དྲག་གི་རང་བཞིན་ཅན་འདིའི་སྐོར་ཅུང་གླེང་ན། ནད་འབུ་འདིའི་གཟུགས་དབྱིབས་ནི་རིལ་མོ་དང་ཕྱི་ངོས་སུ་ཅོད་པན་ལྟར་ཏོག་དབྱིབས་སུ་མངོན་པས་བོད་སྐད་དུ་ཏོག་དབྱིབས་སམ་པྲོག་དབྱིབས་ནད་དུག་ཅེས་ (Coronavirus) བཏགས།  རྒྱས་པར་གཟིགས་་

གསོ་རིག་འཇམ་དཔྱད་བསྐུ་མཉེའི་སྐོར།

ཞེས་མཆོད་བརྗོད་ཀྱིས་སྔོན་བསུས་ནས་སྤྱིར་ལོ་ངོ་ ༢༥༠༠ ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་ཆེན་དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་བཞིིའི་འཇམ་རྩུབ་དཔྱད་ཀྱི་མདོ་ལས། འཇམ་པའི་དཔྱད་ལ་དུགས་ལུམས་བྱུག་པ་དང་རྩུབ་པའི་དཔྱད་ལ་གཏར་དང་མེ་བཙའ་ཞེས་རྩ་བའི་དཔྱད་ལྔ་དང་ཡན་ལག་དང་བཅས་པ་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ནང་ནས། འདིར་ཆེད་དུ་གླེང་བར་བྱ་བའི་བརྗོད་གཞི་ནི་འཇམ་དཔྱད་བསྐུ་མཉེའམ་བྱུག་པའི་སྐོར་ས་བཅད་བརྒྱད་དུ་འབྱེད་ནས་རགས་ཙམ་གླེང་བར་འདོད། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ནང་གསེས་དཀར་ཆག

ཡིག་ཆ་གསར་ཤོས།

སྨན་རྩིས་ལས་སྣེ་བ་གྲངས་ལྔ་ཡི་ས་མིག་གསལ་བསྒྲགས།

ད་ལོའི་ས་བདག་འཁྲུག་བཅོས་ཀྱི་ཆོ་ག་ལེགས་གྲུབ།

མཚན་སྲུང་གཅིག་གི་ས་མིག་གསལ་བསྒྲགས།

ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ།

ལས་མི་གྲངས་ ༡༧ ས་མིག་གསལ་བསྒྲགས།

སྤྲེའུ་འབྲུམ་གཉན་རིམས།(Mpox)

TRADITIONAL TIBETAN MEDICINE

འབྲས་ནད་ཀྱི་ངོས་འཛིན་དང་བཅོས་ཐབས།

ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བོད་སྨན་གྱི་གནས་བབ།

བུད་མེད་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་བུ་ཚའི་སྐོར།

ཁྲག་གི་འབྲས་ནད་བཅོས་པའི་མྱོང་ཐིགས།

བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ལོ་རྒྱུས།

བོད་ཀྱི་གསོ་དཔྱད་ཀྱི་ཐོག་མའི་འབྱུང་ཁུངས།

བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཡངས་པོར་དབྱེ་བ།

བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་རླབས་ཆེན་འཕུར་འཆོངས།