སྨན་རྩིས་དྲ་བ། - ཆེད་རྩོམ།

ཧྲཱིཿཐེལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་བྱ།

བླ་སྨན་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུས་མཛད་པའི་ལྷ་ལྡན་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ཆོས་སྤྱོད་ལས་བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་འགྲོ་ཕན་སྙིང་ནོར་ལས། བར་སྐབས་གསོ་རིག་བསྟན་རྒྱུན་ཉམས་ཆག་ཁར་སྔོན་གྱི་མཐོང་བརྒྱུད་སོགས་རིམ་བཞིན་ཉམས་རྐྱེན་བྱིས་པ་གསོ་ཚུལ་ཇི་བཞིན་མི་ཤེས་པའི་སྐྱོན་གྱིས་མི་རིགས་ཕལ་ཆེར་བློ་རྩལ། འབད་རྩོལ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

བོད་ལུགས་གསོ་རིག་དར་འཕེལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས།

གནའ་རབས་ཀྱི་དུས་སུ་བོད་ན་ནད་གསོ་བར་བྱེད་པའི་དཔྱད་མེད་པ་ལ། ལྷ་ཐོ་ཐོ་རི་སྙན་ཤལ་གྱི་རིང་ན་ལུགས་ལ་ཟས་ཀྱིས་ཕན་གནོད་དང་། རྨ་གསར་ལ་མར་ཁུ་བཞུས་པ་བཏང་སྟེ་རྩ་ཁ་སྡོམ་ཤེས་པ་ཙམ་བྱུང་ནས་སྨན་དཔྱད་ཀྱི་དབུ་བརྙེས། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

བོད་ཀྱི་ལོ་ཐོ་ཐོག་མར་བྱུང་ཚུལ་ལ་རགས་ཙམ་དཔྱད་པ།

ལོ་ཐོ་ནི་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཡོངས་ལ་ཐུན་མོང་དུ་སྤྱོད་སྲོལ་ཡོད་ཅིང་ཞིང་འབྲོག་སོ་ནམ་གྱི་བྱ་གཞག་ཐམས་ཅད་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ལག་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེང་དུས་ཆེས་དར་སྲོལ་ཆེ་བའི་བསྒྱུར་བགོས་འཕྲི་སྣོན་གྱི་ཨང་རྩིས་རིག་པས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ལྔ་བསྡུས་དང་། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

སྲིན་ནད་ཡ་མའི་བཅོས་བསྡུས་དོན་གསུམ་པ།

རྒྱུ་ནི་གཉན་ཡིན་མཚན་ཉིད་ཕྱི་ནང་བར། །གསུམ་ལས་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་མེད་གཉིས་སུ་ཡོད། །གཟུགས་མེད་ནད་ཡིན་གཟུགས་ཅན་སྲིན་བུ་སྟེ། །གཉིས་ཀའི་སྣ་འདྲེན་གདོན་ཡིན་བསྡོངས་ཟླའི་གྲོགས། །ཡང་ན་ཚ་བ་ཡང་ན་གྲང་བའི་ནད། །ཕྱི་གནས་ལྷོག་པ་སྤུན་དགུ་སྲིང་མོ་གཉིས། །གཟུགས་ཅན་ཡིན་ལ་ནང་གནས་ཀླད་གཟེར་སོགས། །ཁོང་ལྷོག་སྤུན་དགུ་གཟུགས་མེད་ཡིན་པར་བཤད། ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

སྨུག་པོ་གཉན་ཅན་དང་རྨ་ཅན་གྱི་ངོ་སྤྲོད།

སྤྱིར་བད་ཀན་སྨུག་པོའི་ནད་གཞི་ལ་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་འགའ་ཞིག་ཡོད་དེ།  ༡།  འདུས་པ་སྨུག་པོའི་ནད་དང་།  ༢།  འདུས་ནད།  ༣།  སྨུག་པོའི་ནད།  ༤།  འདུས་པའི་ནད་སོགས་འབོད་སྲོལ་ཡོད།  དེ་ཡང་ནད་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དངོས་ནི།  ཕོ་བའི་བད་ཀན་དང་།  མཆིན་པའི་ཁྲག  རྒྱུ་མའི་མཁྲིས་པ།  ལོང་གི་རླུང་བཅས་རྒྱུ་བཞི་འདུས་པའི་ཕྱིར་ན་འདུས་ནད་སྨུག་པོ་ཞེས་དེ་ལྟར་རྒྱུ་མིང་འབྲས་བུར་བཏགས་པ་ཞིག་ཡིན། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

མོ་ནད་གསོ་བ།

འབྱུང་བ་བཞི་འམ་ལྔ་ལས་གྲུབ་པའི་ལུས་འདི་སྔོན་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་འདོོད་ཆགས་དབང་གིས་རྟེན་དུ་ཕོ་མོར་སྣང་།  དེ་ཡང་བསོད་ནམས་དམན་པས་ཞེས་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་དེ་སྐྱེས་པ་ཕོ་དང་མི་འདྲ་བ་ནུ་མ་དང་།  མངལ།  ཟླ་མཚན་བཅས་ལྷག་པའམ་འཕར་མ་ཡོད་པས་དང་། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

བྱང་ཁོག་དམར་བྱང་གསལ་བའི་སྒྲོན་མེར་དཔྱད་པ་རྨོངས་མུན་སེལ་བའི་སྒྲོན་མེ།

བྱང་ཁོག་དམར་བྱང་གསལ་བའི་སྒྲོན་མེ་ཞེས་པ་ནི་བོད་བཙན་པོའི་དུས་སུ་བྱུང་བའི་གསོ་དཔྱད་ཀྱི་གཞུང་རྙིང་མ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། གཞུང་དེ་ཉིད་ནི་ལོ་ཤས་སྔོན་ཁྲོ་རུ་སྤྲུལ་སྐུ་ཀླུ་སྒྲུབ་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་ནས་ཚོང་པ་ཞིག་གི་ལག་ནས་ཉོས་ཤིང་སྤྱི་ལོ ༢༠༠༩ ལོར་ཐོག་མར་དཔར་སྐྲུན་བྱས་པ་ལགས། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

དུག་བཅོས་ཀྱི་མན་ངག་གཽ་རཀྵའི་གསུང་རྒྱུན།

དེ་ཡང་དང་པོ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་པོས་ཀྱང་གདམས་པ་འདི་ཉིད་ལྷན་ཐབས་སོགས་དང་སྦྱར་དགོས་སྟབས། མན་ངག་རྒྱུད་དང་བྱེ་བ་རིང་བསྲེལ་སོགས་ནས་འབྱུང་བའི་གསེར་གཟུང་སྙན་བརྒྱུད་སོགས་ནི་དུག་བཅོས་ཀྱི་ཟབ་གནད་ཡིན་པས་འབུམ་ཕྲག་སོགས་བསྙེན་བཟླས་འགྲོ་ངེས་བྱེད། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

སྨན་གྱི་ཚབ་ཡིག་དང་ཕྱོགས་བསྡུས་སྐོར།

བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་ལ་འཇུག་པའི་ལམ་པོ་ཆེ། །ལུས་ཅན་འཆི་གསོ་རྨད་བྱུང་བདུད་རྩིའི་བཅུད། །ཆོས་ནོར་འདོད་ཐར་ཕུན་ཚོགས་འབྱུང་བའི་གཏེར། །ལམ་མཆོག་འདི་རུ་བློ་ལྡན་རྣམས་འཇུག་འཚལ། །རྒྱུད་བསྟན་དངོས་དང་སྔོན་བྱོན་མཁས་གྲུབ་ཀྱིས། །མཛད་པའི་སྔོ་འབུམ་མན་ངག་ཁྱད་འཕགས་སྐོར། །མཐའ་འཁོབ་དབུལ་པོའི་འཚོ་སྨན་ཉེར་མཁོ་རུ། །སྐྱེས་ཚད་སྨན་དུ་སྦྱོར་བའི་ཐབས་འདི་སྤེལ།། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ཀློང་རྡོལ་གྱི་རྨི་ལམ་དང་འཆི་ལྟས་བརྟག་པ།

ཐོ་རངས་དུས་ཀྱི་ནམ་གྱི་གསུམ་ཆ་ལ། །བཟང་ངན་འབྲས་བུ་འབྱུང་ཕྱིར་བརྟག་པ་གཅེས། །རི་བོ་མཐོན་པོའི་རྩེ་ལ་འཛེགས་པ་རྨི། །དེ་ཚེ་རང་ཉིད་ཆེན་པོའི་ས་ཐོབ་འགྱུར། །ཉི་མ་སྤྲིན་མེད་ཤར་ན་བདེ་སྐྱིད་འབྱུང་། །ལོ་ཏོག་འབྲུ་དང་རྩི་བཅུད་རྒྱས་པ་དང་། །ཟས་གོས་རྙེད་དང་གཏེར་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ། །འདི་དག་རྨི་ཚེ་ངེས་པར་འབྲུ་ནོར་འབྱུང་། །གོས་བཟང་གྱོན་རྨིས་གཞན་གྱིས་བསྔགས་ཤིང་བཀུར།། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

རིན་པོ་ཆེ་བརྟག་པའི་གཏམ།

སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། རྒྱལ་བ་བྱོན་ནས་ཀླུ་ཡི་དབང་པོའི་བར། །གྲོག་དང་སྒྲུབ་པའི་འཁོར་ལོས་མ་བསྙེངས་བཞིན། །གཙུག་ལག་ཁང་དང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་གྱི། །བྱ་བའི་འཁོར་ལོའང་ཡར་ངོའི་གང་བ་བཞིན། །གངས་རིའི་ཁྲོད་འདིར་སེམས་སྟོབས་ཆེན་པོའི་ལྷ། །མེས་དབོན་གསུམ་གྱི་རྒྱལ་བའི་ལུང་རྟོགས་དང་། །བསྟི་གནས་ཆོས་འཁོར་རིན་ཆེན་རྣམ་གསུམ་གྱིས། །གཏམས་པའི་རྣམ་ཐར་སྒོ་གཏན་སུས་ཁུར་བཟོད།།  རྒྱས་པར་གཟིགས་་

འདྲ་དཔེའི་ཆེད་དུ་འདྲ་དཔེ་བཀོད་པ་མ་ཡིན།

གསོ་རིག་<<རྒྱུད་བཞིའི་>>ཡ་གྱལ་དུམ་བུ་གཉིས་པ་བཤད་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་ལེའུ་གསུམ་པའི་སྐབས་སུ་མིའི་ལུས་ཁམས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་རྣམས་ཚུལ་གང་དང་གང་འདྲ་བ་དེ་དག་ཕྱིའི་དངོས་པོ་དེ་དང་དེའི་དཔེ་རུ་སྦྱར་ནས་བསྟན་ཡོད་པ་དེར། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

དཔྱད་བུ་ཁྲི་ཤེས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་དཔྱད་པ།

ལོ་ངོ་ཉིས་སྟོང་གི་སྔོན་ནས་ས་མཐོའི་སྟེང་སྨན་དཔྱད་ཀྱི་བྱ་བ་མཛད་མཁན་དྲང་སྲོང་དཔྱད་བུ་ཁྲི་ཤེས་ཞེས་པ་ནི། སྔ་རབས་ཞང་ཞུང་(1)ཡུལ་དུ་བྱུང་བའི་གསོ་དཔྱད་མཁས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། སྟོན་པ་གཤེན་རབས་ཀྱི་སྐུའི་གདུང་སྲས་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ནས་བགྲེས་ཤོས་དེ་ཡིན།  རྒྱས་པར་གཟིགས་་

བོད་ཀྱི་གསོ་དཔྱད་རིག་པ་ཐོག་མའི་འབྱུང་ཁུངས་ལ་རོབ་ཙམ་དཔྱད་པ།

བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་སུ་དར་བའི་གསོ་དཔྱད་སྨན་གྱི་རིག་པ་འདི་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་དང་། འཕེལ་བའི་ཚུལ་དག་ཅུང་ཁ་གསལ་ཞིང་བརྒྱུད་རིམ་ལྡན་ལ། གོ་བདེ་བའི་ངག་གི་ལམ་ནས་མདོར་བསྡུས་ཙམ་ཞིག་སྟོན་ཐུབ་པའི་ཕྱིར་ཁུངས་ལྡན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་རིགས་རྣམས་ལ་གཞི་བཅོལ་ཏེ་ཞང་ཞུང་ངམ་གནའ་བོའི་བོད་ཁམས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མདོ་ཙམ་བརྗོད་པ་ནས་གླེང་བར་བྱ་བ་ལ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ནང་དོན་རིག་པ་ལས་སེམས་ནད་གསོ་ཐབས།

ང་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན། ཆུང་བྱིས་པའི་དུས་ནས་དངངས་སྐྲག་གི་ན་ཚ་ཞིག་ཡོད། ང་ལོ་བདུན་ཡིན་པའི་སྐབས་སུ་རེད། ངས་རང་ཉིད་ཀྱི་དངངས་སྐྲག་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་གང་ཡིན་ཤེས་ཀྱི་མེད། ང་ལ་འཇིགས་དངངས་ཧ་ཅང་ཤུགས་ཆེན་ཡོད་ཅིང་། དགུན་ཁའི་དུས་སུ་ཁ་བ་བུ་ཡུག་འཚུབ་ན་ཧ་ཅང་ཞེད་སྣང་ཡོང་གི་ཡོད། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ནང་གསེས་དཀར་ཆག

ཡིག་ཆ་གསར་ཤོས།

ད་ལོའི་ས་བདག་འཁྲུག་བཅོས་ཀྱི་ཆོ་ག་ལེགས་གྲུབ།

མཚན་སྲུང་གཅིག་གི་ས་མིག་གསལ་བསྒྲགས།

ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ།

ལས་མི་གྲངས་ ༡༧ ས་མིག་གསལ་བསྒྲགས།

སྤྲེའུ་འབྲུམ་གཉན་རིམས།(Mpox)

TRADITIONAL TIBETAN MEDICINE

འབྲས་ནད་ཀྱི་ངོས་འཛིན་དང་བཅོས་ཐབས།

ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བོད་སྨན་གྱི་གནས་བབ།

བུད་མེད་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་བུ་ཚའི་སྐོར།

ཁྲག་གི་འབྲས་ནད་བཅོས་པའི་མྱོང་ཐིགས།

བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ལོ་རྒྱུས།

བོད་ཀྱི་གསོ་དཔྱད་ཀྱི་ཐོག་མའི་འབྱུང་ཁུངས།

བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཡངས་པོར་དབྱེ་བ།

བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་རླབས་ཆེན་འཕུར་འཆོངས།

བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་རྒྱ་མཚོའི་ཡང་སྙིང་།