སྨན་རྩིས་དྲ་བ། - ལོ་རྒྱུས།

༄༅། །གངས་ལྗོངས་གསོ་རིག་བསྟན་པའི་ཉིན་བྱེད་རིམ་བྱོན་གྱི་རྣམ་ཐར་ཕྱོགས་བསྒྲིགས། པར་གཞི་དང་པོ།
(གསོ་རིག་མཁས་དབང་རིམ་བྱོན་གྱི་དཀར་ཆག)

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124

ྋགོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་༡༣ ཆེན་པོའི་སྐབས་གསོ་རིག་འཕེལ་རིམ་སྐོར།

བརྗོད་བྱ་སྤེལ་མཁན། རྩོམ་སྒྲིག་པ། (admin) ཟླ་ཚེས། 23.08.2016
ལོ་རྒྱུས། >>

 

 

 

༄༅།  །རྒྱལ་དབང་ྋསྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གིས་ལྷ་ས་སྨན་རྩིས་ཁང་ཕྱག་བཏབ་ནས་

བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་འཕེལ་རིམ་གྱི་སྐོར།

 

                                                                                                                               - སྨན་རམས་པ་ངག་དབང་བཟོད་པ།

 


ངག་དབང་བློ་གཏེར་བསྐལ་བཟང་ཐུབ་དབང་བསྟན། །

རྒྱ་ཆེན་དབྱར་གྱི་མཚོ་བཞིན་སྤེལ་བའི་སླད། །

འཇིགས་བྲལ་ས་གསུམ་དབང་ཕྱུག་ཕྱོགས་ཀུན་ལས། །

རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་སྡེ་ལ་གསོལ་བ་འདེབས། །

 

 དེ་ཡང་གངས་རི་རྭ་བས་ཁོར་ཡུག་ཀུན་ཏུ་བསྐོར་བའི་བསིལ་ལྡན་ཁ་བ་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་དར་བའི་སྨན་དང་རྩིས་ཀྱི་རིག་པའི་ལྟེ་གནས་དང༌།   འགྲོ་མཆོག་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རྐང་གཉིས་མིའི་ལུས་ཅན་གྱི་སྲོག་གི་དཔུང་གཉེན།  ཕན་བདེ་ཉི་ཟླ་ལྟ་བུའི་སྨན་རྩིས་ཁང་ཞེས་སྙན་པའི་གྲགས་པ་ཕྱོགས་བཅུར་རྒྱས་པ་འདི་ཉིད། བོད་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་མེ་འབྲུག་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༡༦ ལོར།   ྋརྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོས་ལྷ་སར་གཞི་རྒྱ་ཆུང་ཙམ་གྱི་སྨན་རྩིས་སློབ་གྲྭ་གསར་འཛུགས་གནང་དགོས་པའི་ཕྱག་རྟགས་ཕེབས་པ་དང་བསྟུན་ྋརྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོའི་ྋསྐུའི་བླ་སྨན་པ་དང་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་གཅིག་ལྕོགས་མཛད་མཁན་མི་རྗེ་བཀྲས་ཁང་དངོས་གཞི་བྱམས་པ་ཐུབ་དབང་གིས་དམིགས་སུ་བཀའ་དང་དུ་བླངས་ཐོག གསོ་རིག་སློབ་གསོ་དང་། སྨན་བཅོས་ལག་ལེན།   སྨན་རྫས་སྦྱོར་བཟོ།   གནམ་རིག་སྐར་རྩིས། ­­­­­­­­­­རིག་གནས། སྐད་ཡིག་བཅས་ཕྱོགས་བསྡུས་བྱས་པའི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་བོད་ལྗོངས་ལྷ་ས་སྨན་རྩིས་འགྲོ་ཕན་གླིང་ཞེས་པ་དགོས་པ་དུ་མར་གཟིགས་ནས་གསར་འཛུགས་གནང་།

 

སྨན་རྩིས་ཁང་འཛུགས་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་དང་རྒྱུ་རྐྱེན།

བོད་དང་བོད་ཆེན་པོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་ཆོས་ལྡན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་འདིར།  མཁས་མཛངས་ལྡན་པའི་ཆོས་རྒྱལ་རིམ་བྱོན་གྱིས་བསྐྱངས་པའི་ལོ་ངོ་ཉིས་སྟོང་ལྷག་ལ་ཉེ་བའི་དུས་ཡུན་ནང༌།  ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྤྱི་དང༌།  ལྷག་པར་དུ་དྲང་སྲོང་དཔྱད་བུ་ཁྲི་ཤེས་ནས་སྨན་པ་དུང་གི་ཐོར་ཅོག་ཅན།  གཡུ་ཐོག་རྙིང་མ་ཡོན་ཏན་མགོན་པོ།  གཏེར་སྟོན་གྲྭ་བ་མངོན་ཤེས་སོགས་གསོ་རྩིས་རིག་པ་གཙོས་པའི་རིག་གནས་ཆེ་ཕྲ་ཀུན་ལ་མཁྱེན་དཔྱོད་ཀྱི་མངའ་བརྙེས་པའི་མཁས་ཆེན་དམ་པ་རྣམས་ནས་གཅེས་ནོར་དུ་བཞག་པའི་སྨན་རྩིས་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་འདི་མི་ཉམས་གོང་སྤེལ་ཆེད་ྋརྒྱལ་མཆོག་ལྔ་པ་ཆེན་པོ་དང་དེའི་གོང་དུའང་སྨན་གྱི་སློབ་གྲྭ་རེ་ཟུང་བཙུགས་ཏེ་འགྲོ་ལ་ཕན་པའི་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་གཞལ་མེད་བསྐྱངས་མོད།   འོན་ཀྱང་དུས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་ལ་བརྟེན་མཐའ་འཁྱོལ་དཀའ་ཙམ་བྱུང་བ་དང༌།  བོད་མི་བྱིངས་རྩྭ་ཐང་དང་རི་སྒང༌།   ལུང་ཁུག་སོགས་ལ་ཆགས་ཡོད་པས་འགྲིམ་འགྲུལ་ཀྱང་སྟབས་བདེ་བོ་མེད་པས་ན།  ནད་པ་ཚབས་ཆེན་དང་ནད་རིམས་སོགས་བྱུང་སྐབས་དུས་ཐོག་སྨན་བཅོས་བྱེད་མི་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་དང༌།    བོད་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་འགའ་རེ་ན་སྨན་པ་གྲྭ་ཚང་རེ་ཟུང་ཡོད་ནའང་དགོན་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཆོ་ག་ཕྱག་ལེན་གྱི་ལས་འགན་ལྕི་བ་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་ཕན་རླབས་དེ་ཙམ་ཐོན་མི་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་དང་།    སྐྱ་སེར་དང་རིགས་རུས་ཁྱད་མེད་ཀྱི་བློ་གསར་དོན་གཉེར་ལྡན་པས་སྨན་རྩིས་རིག་པ་འདིར་ཅི་དགར་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུ་དང༌།   ལུང་ཁུག་འགའ་རེ་ན་གདོད་མའི་སྤྱི་ཚོགས་ནས་བཟུང་འཚོལ་སྒྲུབ་བྱུང་བའི་ནད་གཞི་ཁག་ཅིག་ལ་གཅིག་ཆོག་སྨན་བཅོས་ཀྱི་མན་ངག་ཟབ་མོ་ཡོད་པ་དག་འཚོལ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གངས་ལྗོངས་ཡངས་པའི་ཁྱོན་ལ་ཁྱབ་བརྡལ་བཏང་ནས་མི་དམངས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་རྒྱུ།     སྔོན་བྱོན་མཁས་དབང་རྣམས་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་དང་ཞིབ་འཇུག་སྔོན་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་རྫོང་གཞིས་ཁག་གི་མི་དམངས་ཀྱི་བདེ་རྩ་དང་ཁེ་ཕན་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་ཏེ་སྨན་བཅོས་བྱེད་རྒྱུ།  བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་རིག་པའི་བང་མཛོད་འདི་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་དང་ཡོད་པ་རྒྱུད་འཛིན། མེད་པ་གསར་འདྲེན་བྱེད་རྒྱུ།  སྨན་རྩིས་གཉིས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་འབུར་དུ་ཐོན་པའི་མི་སྣ་གང་མང་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཏེ་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ཡུལ་ཕྱོགས་གང་སར་འགྲོ་དོན་དུ་ཞབས་འདེགས་ལེགས་པར་བསྒྲུབ་ཐུབ་པ་དང་།    བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་དང་སྨན་གྱི་རིག་པ་འདི་བཞིན་སྐྱེ་འགྲོ་དྲག་ཞན་མཐོ་དམན་སྤྱི་དང་།   ལྷག་པར་བྲོ་འཚལ་བ་ཉམ་ཐག་དག་ལ་སྨན་པ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་གཟིགས་ཏེ་ཅི་ནས་ཀྱང་དར་རྒྱས་ཡོང་བར་དགོངས་ཏེ་སྔ་སོར་ལྕགས་རི་འགྲོ་ཕན་གླིང་དོ་དམ་ལ་ཤུགས་སྣོན་དང་།   སྔར་བརྐོས་རྒྱུད་བཞིར་སླར་ཡང་སྐུ་ངོ་མས་དཔྱད་ཞིབ་ཞུས་དག་མཛད་པའི་ཚེ་ཆད་ལྷག་ཚིག་ནོར་སོགས་ཀྱི་ནོངས་པ་མཆིས་པར་བསྐྱར་ཞུས་ནན་ཏན་དགོས་པའི་བཀའ་ཁྱབ་དག་ཐེར་མཛད་པ་མ་ཟད།   བོད་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་མེ་འབྲུག་སྤྱི་ལོ་༡༩༡༦ལོར།   ྋརྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོས་ལྷ་སར་གཞི་རྒྱ་ཆུང་ཙམ་གྱི་སྨན་རྩིས་སློབ་གྲྭ་གསར་འཛུགས་གནང་དགོས་པའི་ཕྱག་རྟགས་ཕེབས་པ་དང་བསྟུན་ྋརྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོའི་ྋསྐུའི་བླ་སྨན་པ་དང་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་གཅིག་ལྕོགས་མཛད་མཁན་མི་རྗེ་བཀྲས་ཁང་དངོས་གཞི་བྱམས་པ་ཐུབ་དབང་གིས་དམིགས་སུ་བཀའ་དང་དུ་བླངས་ཐོག   གསོ་རིག་སློབ་གསོ་དང་། སྨན་བཅོས་ལག་ལེན།  སྨན་རྫས་སྦྱོར་བཟོ།  གནམ་རིག་སྐར་རྩིས། རིག་གནས།  སྐད་ཡིག་བཅས་ཕྱོགས་བསྡུས་བྱས་པའི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་བོད་ལྗོངས་ལྷ་ས་སྨན་རྩིས་འགྲོ་ཕན་གླིང་ཞེས་པ་གསར་འཛུགས་གནང་བ་དང་ཁོང་གིས་སྐུ་བཅར་བླ་སྨན་མཁན་པོ་དང་།    ལྕགས་པོ་རི་འགྲོ་ཕན་རིག་བྱེད་གླིང་དང་སྨན་རྩིས་སློབ་གྲྭ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོའི་ལས་འགན་བཞེས་ཏེ་འགྲོ་དོན་གྱི་བྱ་བཞག་མང་བར་བརྟེན།   མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་ལ་གཞུང་ཞབས་རྩེ་སྐོར་ལས་ཚན་པའི་གོ་གནས་ཐོག་སྨན་རྩིས་ཁང་དང༌།  ལྕགས་པོ་རི་རིག་བྱེད་གྲྭ་ཚང་གཉིས་ཀའི་དབུ་འཛིན་གཅིག་ལྕོགས་གནང་དགོས་པའི་ཕྱག་རྟགས་ཕེབས།                           


སྨན་རྩིས་སློབ་གྲྭ་ཐོག་མའི་འཛུགས་ཡུལ་དང་སློབ་ཕྲུག་བསྡུ་ཕྱོགས།

བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལྟེ་བ་ལྷ་སའི་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཉེ་འགྲམ་དུ་བསྟན་རྒྱས་གླིང་ཞེས་པའི་ལྷོ་ངོས་ན་ཐོག་བརྩེགས་གཉིས་ཅན་གྱི་འདུན་ཁང་ཆེན་མོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཡིན། དེའི་ཁང་བརྩེགས་ཐོག་མའི་ནང་དུ་འགན་འཛིན་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུའི་བཞུགས་ཤག་ལྕམ་གང་མ་གཅིག   དེ་འཕྲོས་འོག་ཁང་རྣམས་སློབ་ཕྲུག་གི་ལས་ཤག་དང༌།   སྨན་གྱི་དོས་ཁང༌།  གཉེར་ཚང༌། ཐབ་ཚང༌། ཤིང་ཁང་བཅས་པར་ཀ་བ་བཅུ་དྲུག་ཙམ་དང༌།    སྒོ་ར་ཤར་ནུབ་ཀྱི་བར་ཤུར་ཀ་བ་གཉིས་ལ་སྨན་བརྫོགས་རྡོ་གཏུན་འཇོག་ས་བྱས།    དེ་རྗེས་རང་གཞུང་བཀའ་ཤག་ནས་ད་དུང་གཏོར་རྒྱག་གླིང་ཀ་དང༌།  གཡུ་ཐོག་ཟམ་པ་ནས་བྱུས་བཏིང་གླིང་བར་གྱི་འདམ་ར་ཡོངས་རྫོགས།   དེ་བཞིན་བསྟན་རྒྱས་གླིང་གི་མདུན་ངོས་ས་ཆའི་བདག་དབང་བཅས་པ་སྨན་རྩིས་ཁང་ལ་གསོལ་རས་གནང་བ་དེ་དག་ལེགས་བཅོས་ཀྱིས་སློབ་གྲྭའི་ཁོར་ཡུག་ཀུན་ཏུ་སྨན་རྩྭའི་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་སྡུག་གུར་བཀྲ་བའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་དྲི་ངད་དང་སྦྱར་བྱུང་དྲི་ཞིམ་སྤོས་ཀྱི་དུད་སྤྲིན་སོགས་ནི་འགྲན་པ་བཞིན་དུ་མཁའ་ལ་འཕྱུར་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད།    ཞོགས་པའི་སྐྱ་རེངས་དང་པོ་ཤར་བ་དང་དྲན་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ནི་མཚར་སྡུག་པདྨའི་གེ་སར་བཞད་པར་རྐང་དྲུག་གཞོན་ནུས་བཅུད་ལ་རོལ་བ་བཞིན།  རྒྱུད་བཞི་དང་བཻ་དཀར།   སྙན་སུམ་ལེགས་བཤད་སོགས་སྐྱོར་སྦྱོང་གི་སྒྲ་དབྱངས་གསར་པའི་མགྲིན་རྔ་ཕྱོགས་ཀྱི་མཛེས་མའི་སྙན་ལམ་དུ་ལྷང་ལྷང་སྒྲོག་པ་སོགས་ངོ་མཚར་བའི་ཁྱད་པར་སྟོང་གིས་སྒེག་པའི་སྨན་རྩིས་སློབ་གྲྭ་ཞེས་གྲགས་པའི་བ་དན་དཀར་པོ་ཕྱོགས་བཅུར་གཡོ་བ་དེ་ཉིད་དུས་ཡུན་ཐུང་ངུ་ཞིག་གི་ནང་གྲ་སྒྲིག་བྱ་བ་མཐའ་དག་གེགས་མེད་ལམ་ལྷོང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་མགྱོགས་མྱུར་དང༌།    བདེ་ལེགས་ངང་བཙུགས་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་ནི།   སྤྱིར་བཀའ་དྲིན་སྲིད་ན་འགྲན་ཟླ་མ་མཆིས་པ་ྋརྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོས་བདག་རྐྱེན་ཚད་མེད་གནང་བ་དང༌།   ཁྱད་པར་དུ་བཀྲས་ཁང་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་བྱམས་པ་ཐུབ་དབང་མཆོག་གི་ཐུགས་ཁུར་ཟབ་མོའི་ཇུས་འགོད་སློབ་སྟོན་འོག་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་རང་ཉིད་ཀྱི་ལྷག་བསམ་རྣམ་པར་དག་པའི་འབད་བརྩོན་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་བསྙོན་དུ་མེད་དོ། །


སློབ་ཕྲུག་བསྡུ་ཕྱོགས་ཀྱང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་བཅུ་གསུམ་པ་མཆོག་གིས་ལས་ཁུངས་གསར་འཛུགས་དང་སློབ་གྲྭ་གསར་འཛུགས་གནང་རྒྱུའི་བཀའ་དགོངས་གནང་ཡང་ནང་རྐྱེན་ཕྲན་བུ་ལ་བརྟེན་ལེགས་འགྲུབ་མ་བྱུང་བ་ལོ་རྒྱུས་གཞན་ལས་ཤེས་པར་བྱ་དགོས། སྨན་རྩིས་སློབ་མའི་ཡོང་ཁུངས་ནི་རྩེ་ཡིག་ཚང་ལས་ཁུངས་བརྒྱུད་བཀའ་ཤག་ཕྱག་རྟགས་དགོངས་དོན་སྐྱེ་འགྲོའི་ཕན་བདེར་དམིགས་ནས་སྨན་རྩིས་སློབ་གྲྭ་གསར་འཛུགས་གནང་རྒྱུ་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་ཚུལ་དང༌།  སློབ་ཕྲུག་གི་ཆ་རྐྱེན་སྐོར་དགོན་སྡེ་ཡིན་ཚེ་གྲྭ་གཞོན་བློ་གསལ་དང༌། ཡི་གེ་འབྲི་ཀློག་ཤེས་པ།སྐྱ་རྩ་བརྟན་ལྡན། སྔགས་འཆང་རྩིས་པ་ཡིན་རིགས། རིག་གནས་ཀྱི་རྨང་གཞི་ངེས་ཅན་ཡོད་པ་བདམས་ནས་གཏོང་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་བཀའ་རྒྱའི་ནང་དོན་ལྟར་དུས་བཀག་ནང་སློབ་ཕྲུག་གཏོང་རྒྱུ་དང་ལེན་ཞུ་བའི་ལམ་སྲོལ་ཆགས་ནས་ཁྱོན་བསྡོམས་སློབ་མ་སུམ་ཅུ་ལྷག་ཡོད་སྐད། ད་དུང་སློབ་གྲྭའི་སྒྲིག་གཞིའམ་བཅའ་ཡིག་སློབ་ཡུན།   སྦྱང་བྱའི་སློབ་ཚན།  རྒྱུགས་སྤྲོད་ཚད་གཞི་དང་ལག་འཁྱེར་སྤྲོད་སྟངས་ཀྱང་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད།        

                            

གསོ་རིག་སློབ་གསོའི་བྱ་གཞག་གི་སྒོ་འཕར་ཡངས་པོར་ཕྱེ་པ།

ས་རྟ་སྤྱི་ལོ་༡༩༡༨ལོ་སྟེ།  སྨན་རྩིས་ཁང་བཙུགས་ནས་ལོ་གསུམ་འཁོར་ལ་ཉེ་སྐབས།   ཐེངས་གཉིས་པའི་སློབ་མ་བསྡུ་རྒྱུའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང༌།    དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་པའི་ཆ་རྐྱེན་དུ་རང་ལོ་བཅུ་གསུམ་ནས་བཅོ་བརྒྱད་བར། ཡི་གེ་འབྲི་ཀློག་ལ་བྱང་ཆ་ལྡན་པ། སྐྱེས་རུས་ཁུངས་གཙང༌། སྐྱ་རྩ་བརྟན་ལྡན།    སྐྱེས་གཟུགས་ལེགས་ཤིང་རྣམ་རིག་གསལ་བ་སོགས་འཁོད་འདུག    ལོ་དེར་ྋརྒྱལ་མཆོག་བཅུ་གསུམ་པ་རྗེ་བཙུན་ངག་དབང་བློ་བཟང་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་འཇིགས་བྲལ་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་སྡེ་དཔལ་བཟང་པོའི་སྐུ་བཅར་བླ་སྨན་ཆུང་བ་བྱ་སྦུག་དམ་ཆོས་དཔལ་ལྡན་སྐུ་ན་སྨིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་དགོངས་ཞུ་གནང་པའི་ཚབ་ཏུ། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་ལ་དམིགས་བསལ་བདག་རྐྱེན་ཚད་མེད་པའི་སྒོ་ནས་སྐུ་བཅར་བླ་སྨན་ཆུང་བ་བསྐོ་བཞག་གནང་རྒྱུར་ཕྱག་རྟགས་ཕེབས་པ་ལྟར་གསར་མཇལ་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་མཛད་སྒོ་སྔར་སྲོལ་བཞིན་དུ་མཛད།  སྨན་རྩིས་སློབ་ཕྲུག་བསྡུ་ལེན་ཕྱག་རྟགས་སྔ་ཕྱི་གཉིས་སྩལ་ཏེ་སློབ་ཕྲུག་ལྔ་བཅུ་ཙམ་ལ་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་ཡོད།   བླ་སྨན་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་ནས་སློབ་དཔོན་བཀྲས་ཁང་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་གང་གི་ཞབས་པད་མུ་མཐུད་བསྟེན་པ་དང༌།   ྋརྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པའི་སྐུའི་སྨན་བཅོས་དང༌། གསོལ་སྨན་སྦྱར་རྒྱུ་བཅས་པར་སྒོ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྒོ་ནས་སྲི་ཞུའི་བྱ་བ་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་འཁུར་དུ་བཞེས།    ད་ལྟ་ཤིང་དཔར་དུ་འཁོད་པའི་ཉེར་མཁོའི་སྨན་སྦྱོར་འཆི་མེད་བདུད་རྩིའི་བུམ་བཟང་ཞེས་པ་སྐབས་དེ་དུས་ཕྱོགས་བསྡུས་མཛད་ཅེས་གྲགས།  སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་སྨན་རྩིས་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ་ཕུད།  ད་དུང་ལས་ཀ་གཞན་དག་གཉིས་ཡོད་པ་ལས།    སྔ་སོར་སློབ་དཔོན་བཀྲས་ཁང་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་བྱམས་པ་ཐུབ་དབང་མཆོག་གིས་བྱིས་པའི་བདེ་ཐབས་ལ་དམིགས་ཏེ་བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་ཀུན་ཕན་ཟླ་བའི་མེ་ལོང་ཞེས་པ་གསར་རྩོམ་གནང་བ་ལྟར། རྫོང་གཞིས་ཁག་༩༦  ལ་བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་སྨན་ཁག་བསྐུར་རྒྱུ་དང༌། ཕྱོགས་མཚུངས་བྱིས་པའི་སྐྱེས་སྐར་བརྟག་པའི་ཚེ་རྩིས་འབྲས་བུ་བཏོན་ཏེ་བསྐུར་རྒྱུའི་ལས་འགན་ཡོད། སྐབས་དེར་རྫོང་གཞིས་ཁག་ནས་བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་སྨན་ཡོན་ཌམ་དཀར་རེ་དང༌།  ཁ་བཏགས།   བྱིས་པའི་ཚེ་རབས་ལས་རྩིས་ཀྱི་རྩིས་ཡོན་ཞོ་གསུམ་སོགས་ཆེ་ཤོག་ཆུང་ཤོག་གིས་རྩེ་ཡིག་ཚང་ལས་ཁུངས་ལ་སྙན་ཞུ་དང་སྦྲགས་ནས་འབུལ་དགོས་ཤིང༌།   རྩེ་ཡིག་ཚང་ལས་ཁུངས་ནས་སྙན་ཞུ་དང་དངུལ་རྣམས་སྨན་རྩིས་ཁང་ལ་གསོལ་རས་སྩལ་རྗེས་བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་སྨན་ཁག་བསྐུར་རྒྱུ་དང༌།   སྐྱེས་སྐར་ཚེ་རྩིས་ཤོག་ལྷེ་བཏོན་ཏེ་རྫོང་གཞིས་གང་ཡིན་ཁ་ཡིག་བརྒྱབ་ནས་བསྐུར་བ་དང༌།   ཆབས་ཅིག་དཀར་ཆག་བཟོས་ཏེ་འདྲ་ཡ་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་ཉར་ཚགས་བྱེད་སྲོལ་འདུག   རྒྱུ་མཚན་ནི་བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་དང་བྱིས་པའི་ཚེ་རྩིས་སྐོར་ལ་ཟླ་དྲུག་མཚམས་རྫོང་གཞིས་ཁག་གིས་ཡིག་ཚང་ལས་ཁུངས་ལ་རྩིས་ཁྲ་སྙན་ཞུ་འབུལ་རྒྱུའི་གཏན་འབེབ་ཡོད་པ་ལྟར་ཕྱོགས་བསྡོམས་སྐབས་སུ་ཧེ་བག་ཡོད་མེད་ཞུས་དག་དང་དཔྱད་གཞི་གནང་བར་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཡིན།   དེའི་དུས་སུ་སྨན་རྩིས་ཁང་ལ་བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་སྨན་བསྐུར་རྒྱུའི་ལས་ཀ་དང༌།  ཚེ་རབས་ལས་རྩིས་རྒྱག་རྒྱུའི་ལས་འགན་ཧ་ཅང་ཆེ་བར་བརྟེན་བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་སྨན་རྣམས་ཁ་བྱང་ཨང་གྲངས་ཅན་དང༌།  ཚེ་རྩིས་དཔེ་ཐུང༌།   དེ་བཞིན་སྐྱེས་སྐར་བརྟག་པའི་འབྲས་བུ་དང་དབྱངས་འཆར་གཟའ་དགུའི་རེའུ་མིག་ཤོག་ལྷེ་བཅས་ཆེད་མངགས་ཤིང་པར་བརྐོས་པར་མ་ཟད།  ཚེ་རྩིས་འགོ་བརྗོད་དུ།   འདུས་པའི་བསོད་ནམས་ས་གཞི་ལ།  །དལ་རྟེན་འབྱོར་པ་རབ་རྒྱས་ཤིང༌། །དུས་མིན་འཆི་བ་ལས་སྒྲོལ་ཏེ། །ཕན་བདེའི་ལམ་བཟང་སྟོན་པར་ཤོག །ཅེས་པའི་མཆོད་བརྗོད་ཅན་གྱི་ཤོག་ལྷེ་པར་བརྐོས་མཛད་ཡོད།   སྐབས་དེར་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་དགེ་སློབ་ཚོས། ཉིན་མོ་ནད་པར་སྨན་བཅོས་དང༌།   བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད།  སྐྱེས་སྐར་ཚེ་རྩིས།   ལོ་ཐོ་རྩོམ་སྒྲིག་སོགས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་ཧ་ཅང་ལྕི་བོ་ཡིན།      སྨན་རྩིས་ཁང་ཐོག་མར་བཙུགས་སྐབས་ཉིན་རེར་ནད་པ་བཅུ་ཕྲག་འགའ་ལས་མེད་པ་དང༌།     སྨན་རྒྱུའི་ཡོང་ཁུངས་སྔོ་སྨན་རྣམས་དབྱར་དུས་དགེ་སློབ་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་སྨན་འཐོགས་ལ་ཕེབས་ནས་བཏོགས་པ་དེས་རང་མཁོ་རང་ལྡེང་དང༌།   ཁྲོག་སྨན་རིགས་རང་གཞུང་བཀའ་ཤག་གི་བླ་ཕྱག་ལས་ཁུངས་དང༌།  རྩེ་ཕྱག་ལས་ཁུངས་སོ་སོ་ནས་སྨན་ཕོགས་ཞུས་ཏེ་ཁུངས་བསྐྱེལ་བྱེད་དགོས་པ་ལས་དམིགས་བསལ་སྨན་གྱི་མ་རྩ་ལྟ་བུ་གང་ཡང་མེད། དེ་རྗེས་ནད་པ་མང་དུ་སོང་ཞིང་སྨན་གྱིས་འགྲོ་གྲོན་ཆེ་བའི་དབང་གིས་ཁྲོག་སྨན་ཉོ་སྒྲུབ་ཆེད་དུ་སྨན་རྩིས་ཁང་རང་གིས་གཞན་དག་ས་ནས་མ་རྩ་གཡར་ཏེ་བལ་ཚོང་བརྒྱབ་པར་ལྷོ་ཁ་དར་རྒྱས་གླིང་གི་སྨན་སློབ་བློ་བཟང་དང༌།   མཚུར་ཕུའི་སྨན་སློབ་སངས་རྒྱས་ཆོས་འཕེལ་གཉིས་བཏང་རྗེས་རྒྱ་གར་བརྒྱུད་འབྲས་བུ་གསུམ་དང༌།  བཟང་དྲུག   ཨར་ནག་སོགས་ཉོ་ཐུབ་པ་དེས་སྨན་རྒྱུའི་དཀའ་ངལ་གནས་སྐབས་སེལ་ཐུབ་པ་བྱུང༌།  དེ་རྗེས་སྨན་རྩིས་ཁང་རིམ་བཞིན་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བ་དང་སྦྲགས་ལྕགས་རི་གྲྭ་ཚང་གི་འཚོ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་སློབ་ཁྲིད་ཞུ་བར་བཅར་དགོས་པ་སོགས་ལ་བསྟུན་མཚན་མོའི་དཔེ་ཁྲིད་གནང་བཞིན་པ་དེ་དག་ཞོགས་པའི་དུས་ཚོད་ལ་བསྒྱུར་བ་དང༌།  སྨན་རྩིས་ཀྱི་དཔེ་ཆ་བློ་འཛིན་དང་ངག་སྐྱོར་བྱེད་ཆེད་ཞོགས་པ་དང༌། མཚན་མོ་སྐྱོར་རྟ་ཚུགས་རྒྱུའི་གཏན་འབེབས་ཀྱང་གསར་དུ་གནང་སྟེ་སློབ་སྦྱོང་དམ་འཛིན་དང་སྒྲིག་ལམ་ནན་པོས་སློབ་གྲྭ་གཉེར་སྐྱོང་གི་འགོ་དེ་ནས་ཚུགས་ཞེས་གསུངས།   དེའི་སྐབས་སུ་གོང་དཀར་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གྱི་རྩིས་པའི་དགེ་རྒན་འཇམ་དཔལ་མཐུ་སྟོབས་ལགས་དང༌། ཟུར་མཁར་མདོ་སྔགས་གླིང་གི་སྨན་དགེ་བློ་བཟང་ཐབས་མཁས། རྩེད་ཐང་དགའ་ལྡན་ཆོས་འཁོར་གྱི་སྨན་རྩིས་གཉིས་ལྡན་དཔལ་ལྡན་ལགས་ལྟ་བུས་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་དགེ་རྒན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་དེར་སློབ་དཔོན་བཀྲས་ཁང་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་བྱམས་པ་ཐུབ་དབང་མཆོག་ནས་ཚད་མཐོའི་གདེངས་འཇོག་དང༌དགྱེས་ཚོར་ཆེན་པོས་བསྔགས་བརྗོད་མཛད་ཅེས་གྲགས།   སྨན་རྩིས་ཁང་ཚུགས་པའི་མེ་འབྲུག་ལོ་ནས་བཟུང་མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་གིས་དབུ་འཁྲིད་འོག་རྩིས་དགེ་འཇམ་དཔལ་མཐུ་སྟོབས་ལགས་དང༌།    གཞན་ཡང་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་རྩིས་པ་ཚོས་ལོ་རེའི་ལོ་ཐོ་ཆ་ཚང་བཏོན་རྒྱུའི་འགོ་ཚུགས།  ལེ་ཐོའི་ཁ་གྲངས་ཐོག་མར་སྟོང་ཕྲག་རེ་གཉིས་ཙམ་ནས་རྗེས་སུ་ལྔ་སྟོང་དང༌།  ཆིག་ཁྲི་ཙམ་བར་འཕར་ཏེ་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ས་གནས་ཁག་ཡོངས་རྫོགས་དང༌།  དེ་མིན་རྒྱ་གར།   འབྲུག་ཡུལ།   འབྲས་ལྗོངས།   ལ་དྭགས་སོགས་ལ་འགྲེམས་སྤེལ་གྱིས་རྩིས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་ཇེ་ཆེར་ཕྱིན། ས་ལུག་སྤྱི་ལོ༡༩༡༩ ལོར་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གིས་ཕྱག་སྲོལ་མཛད་པ་ལྟར་སྨན་རྩིས་ཁང་དང་ལྕགས་པོ་རི་གྲྭ་ཚང་གཉིས་ཀྱི་སྨན་སློབ་གྲངས་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ཙམ་གྱིས་གཏོར་རྒྱག་གླིང་གའི་ནང་སྒར་རྒྱག་ཐོག་སྐབས་དང་པོའི་ཁྲོག་སྨན་སྨན་ངོ་གཟབ་རྒྱས་ཤིག་བཤར་བ་དང༌།   དངོས་གཞི་ཐོན་སྐོར་གྲལ་སྒྲིག་ཉིན་སློབ་དཔོན་བཀྲས་ཁང་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་བྱམས་པ་ཐུབ་དབང་སྐུ་ངོ་མ་ཕེབས་ནས་ཚན་གྲངས་གཟིགས་བཟོས་སྩལ་བའི་མཛད་སྒོ་བསྐྱངས་གནང་པ་དང༌།  དེ་ཉིན་ཚོགས་དམངས་ལ་འཇམ་དཔལ་མཚན་བརྗོད་ཀྱི་ལྗགས་ལུང་དང་མཛད་སྒོ་ཟབ་རྒྱས་གནང་བའི་མཇུག་ཏུ་ཨང་དང་པོར་གསེར་ཌམ་གཅིག་གིས་གསོལ་རས་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་ཤིང་སྨན་རྩིས་དགེ་སློབ་རྣམས་དང་མཉམ་དུ་དྲན་རྟེན་སྐུ་པར་སྒྲོན།   དེ་དུས་ཁྲོག་སྨན་བཤར་བའི་ཨང་དང་པོ་ནི་རྩེད་ཐང་ལྔ་མཆོད་ཀྱི་སྨན་སློབ་བློ་བཟང་བཀྲ་ཤིས་དང༌།   གཉིས་པ་རྩེད་ཐང་དགའ་ལྡན་ཆོས་འཁོར་གྱི་སྨན་སློབ་ངག་དབང་རྒྱལ་མཚན་ཡིན། ལྕགས་བྱ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༢༡ ལོར་རང་གཞུང་བཀའ་ཤག་གིས་བཀའ་རྒྱ་ཕེབས་དགོངས་ལྟར་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་བྱམས་པ་ཐུབ་དབང་མཆོག་གིས་བླ་སྨན་ཆུང་བ་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་ལ་མཐོང་རྒྱུད་ཕྱག་ལེན་དམར་འཁྲིད་ཀྱི་གདམས་པ་དངོས་སུ་གནང་ཆེད། དངུལ་ཆུ་བཙོ་བཀྲུ་ཆེན་མོ་གསར་བསྐྲུན་ཕྱག་བསྟར་གནང༌།  ཆུ་ཁྱི་སྤྱི་ལོ་༡༩༢༢  ལོར་ཉེ་རབས་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་བསྟན་པའི་བདག་པོ་སློབ་དཔོན་བཀའ་དྲིན་མཚུངས་མེད་བཀྲས་ཁང་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་བྱམས་པ་ཐུབ་དབང་ྋརྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོའི་བླ་སྨན་སྐུ་བགྲེས་པོའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་མུས་སུ་བསྙུན་གཞིས་རྐྱེན་པས་ནོར་བུ་གླིང་ཁར་སྐུ་གཤེགས། དམ་པ་བཀའ་དྲིན་ཅན་ཁོང་གི་འདས་མཆོད་དགོངས་རྫོགས་ལ་སློབ་དཔོན་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་གཙོས་པའི་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་དགེ་སློབ་ཡོངས་ནས་སྨོན་ལམ་དང་སྟོང་མཆོད་སོགས་མཆོད་སྤྲིན་རྒྱ་ཆེར་མཛད། བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་ཚུལ་དུ་དམ་པ་གང་གི་རྣམ་ཐར་མདོར་བསྡུས་ཤིག་ཞུས་ན།  ཞོལ་བཀྲས་ཁང་གི་ཡབ་མེས་ཀྱི་ཕ་གཞིས་ནི།  ལྷོ་ཁ་ཆང་ཁྱིམ་དང་ལྷོད་ལུག་ནམ་མཁའ་དངོས་གཞི་གཉིས་ཡིན་པས་ཆང་ཁྱིམ་པའམ་དངོས་གཞི་བྱམས་པ་ཐུབ་དབང་ཡང་ཟེར།   ཁོང་དགུང་ལོ་ཞེ་གཉིས་ཐོག་ལྷོ་བྲག་ཏུ་རྫོང་དཔོན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་སྐབས་བསྙུན་གཞི་དྲག་པོ་ཞིག་ཕོག་པར་སྨན་བཅོས་བྱས་ནས་སངས་དྲག་ཏུ་སོང་བས་རྐྱེན་བྱས་ཏེ་གསོ་རིག་ལ་སྦྱངས། མེ་བྱ་སྤྱི་ལོ་༨༩༧ ལོར་ྋརྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པ་མཆོག་གིས་མཁན་ཆུང་གི་གོ་གནས་དང་སྐུ་བཅར་བླ་སྨན་བགྲེས་པར་བསྐོ་བཞག་མཛད།


   ལྕགས་བྱི་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༠༠ ལོར་ྋརྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ལས་ཚིགས་ཕྱི་མའི་སྡོམ་པ་མནོས། ྋརྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་དབང་གིས་ལྷ་སར་བཞུགས་མ་ཐུབ་པར་རེ་ཞིག་རྒྱ་ནག་དང༌།  སོག་ཡུལ། རྒྱ་གར་སོགས་ལ་ཕེབས་སྐབས་སྐུ་བཅར་བླ་སྨན་གྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ནས་ཞབས་ཞུའི་ཁོངས་ཕེབས་ཏེ་ཡུལ་ཕྱོགས་དེ་དག་ལ་གསོ་དཔྱད་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་དང་སྙན་པའི་གྲགས་པ་ཁྱབ་པར་བྱས།


མེ་འབྲུག་སྤྱི་ལོ་༡༩༡༦ ལོར་ལྷ་ས་སྨན་རྩིས་ཁང་གསར་འཛུགས་ཀྱི་ཇུས་འགོད་དང་ཐུགས་འགན་བཞེས།  ས་ལུག་སྤྱི་ལོ་༡༩༡༩ལོར་བཀའ་ཤག་གིས་བཀའ་སྩལ་བ་ལྟར་རིན་ཆེན་མང་སྦྱོར་དང༌།     དབང་རིལ་ཟླ་ཤེལ་སོགས་གསར་བཟོ་དང་སྐུ་དངོས་ནས་བླ་སྨན་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་ལ་ཞལ་ཁྲིད་ཀྱི་ལག་ལེན་གནང་ཆེད་དངུལ་ཆུ་བཙོ་བཀྲུ་རྒྱས་པ་ཕྱག་བསྟར་གནང༌།  


ལྕགས་བྱ་སྤྱི་ལོ་༡༩༢༡ལོར་སླར་ཡང་སྐུ་སྒེར་གྱིས་བཙོ་བཀྲུ་ཆེན་མོ་ཕྱག་ལེན་བསྟར་བ་སོགས་སྨན་དཔྱད་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་ལག་ལེན་ཀུན་ལ་མཁས་ཤིང་གྲུབ་པའི་མངའ་བརྙེས་པ་མ་ཟད།  ལྕགས་རི་འགྲོ་ཕན་གླིང་གྲྭ་ཚང་འཛིན་སྐྱོང་དང༌།  ཕྱིས་སུ་སྨན་རྩིས་ཁང་གསར་འཛུགས་སོགས་ཀྱི་དོན་ལ་ཐུགས་ཁུར་ཚད་མེད་བཞེས་པས་མཚོན་སྨན་རྩིས་གཉིས་གཙོས་པའི་རིག་གཞུང་རྣམས་མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་དང་ཉམས་པ་སླར་གསོའི་ལས་དོན་ལ་ཕན་པའི་མཛད་པ་མཐར་ཕྱིན་ཤིང་བཀའ་དྲིན་བླ་ན་མེད་པ་བསྐྱངས་ཡོད།


དེ་ནས་དུས་ཡུན་ཅུང་མ་འགོར་བར་དེ་སྔོན་ནས་བཟུང་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྫོང་གཞིས་ཁག་ལ་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་དང༌།  སྐྱེས་སྐར་ཚེ་རྩིས་བརྒྱབ་པའི་བྱ་བར་གྲུབ་འབྲས་ངེས་ཅན་ཞིག་བྱུང་རུང་རྗེས་སུ་རྫོང་གཞིས་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ལས་ཀ་དེ་དག་རྙོག་དྲ་དང༌། མི་སེར་ལ་དོ་ཕོག་ལྟ་བུར་བསྙད་འདོགས་ཀྱིས་རྒྱབ་བཤད་བྱས་པའི་སྟེང་སློབ་དཔོན་བཀའ་དྲིན་ཅན་བཀྲས་ཁང་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་བྱམས་པ་ཐུབ་དབང་མཆོག་སྐུ་གཤེགས་པ་སོགས་ཀྱིས་རྐྱེན་པས་བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་དང་སྐྱེས་སྐར་ཚེ་རྩིས་བརྩི་རྒྱུའི་ལས་སྒོ་དེ་དར་སྤེལ་གཏོང་མ་ཐུབ་པར་རེ་ཞིག་ཇེ་ཉུང་དུ་གྱུར།


ཤིང་བྱི་སྤྱི་ལོ་༡༩༢༤ལོར་མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་གིས་སྨན་རྩིས་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་རིག་གནས་མཐའ་དག་རྒྱུད་འཛིན་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ལྟེ་བའི་ལས་འགན་ཞིག་ཏུ་གཟིགས་ནས་སྨན་རྩིས་ཀྱི་གཞུང་དང༌། མན་ངག་ལག་ལེན་སྐོར་སོགས་མྱོང་འཁྲིད་གནང་རྒྱུར་ཐུགས་འཁུར་སྔར་ལས་ཆེ་བ་གནང་པར་མ་ཟད། ཞོར་དུ་སྨན་རྩིས་ཤེས་བྱའི་སྐོར་རྩོམ་སྒྲིག་གནང་རྒྱུ་ལས་འཁུར་བཞེས་པས་ལོ་དེ་རང་ལ་རྒྱུད་བཞིའི་ས་བཅད་སྟག་མོའི་རྔམ་ཐབས་དང༌། ནད་མིང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ།   ཕྱི་མ་རྒྱུད་ཀྱི་སྤྱི་དོན་སྡོམ་ཚིག་གཞུང་དོན་སྒོ་བརྒྱ་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག གངས་ཅན་སྨན་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྕགས་རི་བཻཌཱུར་འགྲོ་ཕན་རིག་བྱེད་གླིང་གི་ཁྲོག་སྨན་འཁྲུངས་དཔེ་བསྡུས་པ་ཡིད་བཞིན་འདོད་འཇོའི་བུ་བཟང་། ཕྱི་རྒྱུད་རྩ་ཆུའི་ལྷན་ཐབས།  བྱིས་པ་བཙའ་ཐབས་ཀུན་ཕན་ཟླ་བའི་མེ་ལོང་།  བྱིས་པའི་ནད་རིགས་མ་ལུས་བཅོས་པའི་ཉམས་ཡིག་སོགས་སྨན་དཔེ་ཁག་བདུན་ཙམ་རྩོམ་འབྲི་དང་དཔར་སྐྲུན་ཐུབ་པ་དེས་ལྕགས་རི་གྲྭ་ཚང་གི་བློ་གསར་གཞོན་ནུ་རྣམས་དང༌།  རྒྱ་ཁྱབ་རྫོང་གཞིས་ཁག་ནས་ཕེབས་པའི་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་སྨན་སློབ་ཡོངས་ཀྱིས་གསོ་རིག་གཞུང་འགྲེལ་མང་པོའི་དགོངས་དོན་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་ཕན་པ་ཆེས་ཆེར་བྱུང་བར་མ་ཟད། རྗེས་སུ་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་སྨན་གཞུང་སློབ་འཁྲིད་ཁ་སྐོང་གི་ཡིག་ཆ་ཆོས་སྤྱོད་ཅེས་པ་ཚང་མས་བློ་འཛིན་གྱིས་རྒྱུགས་སྤྲོད་བྱེད་རྒྱུའི་གཏན་འབེབས་ཀྱང་གནང་ཡོད།


ཤིང་གླང་སྤྱི་ལོ་༡༩༢༥ལོ། གནས་ཚུལ་དང་དགོས་དབང་ལྟ་བུས་མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་གིས་ཕྱིན་ཆད་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འགོ་འཛིན་གནང་རྒྱུ་ལས་ལྕགས་རི་གྲྭ་ཚང་གི་འགན་དབང་མུ་མཐུད་བཞེས་མི་དགོས་པའི་བཀའ་བསྒྱུར་སྩལ་ནས་བཟུང་སྨན་རྩིས་ཁང་དང༌།   ལྕགས་པོ་རི་སོ་སོས་འཆད་ཉན་བསྐྱངས་འགོ་ཚུགས་པར་བརྟེན། ལོ་འདི་ནས་བཟུང་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོའི་ཕྱག་སྲོལ་བཞིན་སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་བྲག་ཡེར་བ་སོགས་ལ་སྨན་འཐོགས་འགྲོ་རྒྱུའི་ལམ་སྲོལ་ཐོག་མར་བཟོས།


རབ་རྒྱལ་ལྕགས་རྟ་སྤྱི་ལོ་༡༩༣༠ ལོར། ༸རྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས།  ད་ཕན་སྨན་རྩིས་ཁང་བཙུགས་ནས་མ་འོངས་བརྒྱུད་འཛིན་གསོ་སྐྱོང་དང༌།  ནད་པར་སྨན་བཅོས་བྱེད་རྒྱུ།   རྒྱ་ཁྱབ་རྫོང་གཞིས་ཁག་ལ་བྱིས་པ་བཙའ་ཐབས་དང༌།  བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད།   སྐྱེས་སྐར་ཚེ་རྩིས་རྒྱག་རྒྱུ་སོགས་ཆབ་འབངས་ལ་སྨན་པའི་ལས་གཞི་མང་པོ་འགྲུབ་ཐུབ་པའི་ཁར་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ཆེ་མཐོང་དང་སྙན་གྲགས་ཀྱང་ཇེ་ཆེར་གྱུར་ཡོད་སྟབས་སྔར་ཡོད་དགོན་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་ད་དུང་སླར་ཡང་གཞིས་དགོན་ཁག་ནས་སྨན་རྩིས་སློབ་གཉེར་བྱེད་མཁན་བསྡུ་དགོས་པའི་བཀའ་ལུང་ཕེབས་པ་ལྟར་བཀའ་ཤག་ནས་དགོན་སྡེ་ཁག་སོ་སོར་བཀའ་རྒྱ་སྩལ། བཀའ་རྒྱ་གཞིར་བཟུང་གིས་སྨན་རྩིས་སློབ་མ་བསྡུ་ལེན་བྱས་པ་གྲངས་དྲུག་ཅུ་ཙམ་བར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཕྱིན་ཡོད།  དེ་དུས་ཀྱི་སྨན་རྩིས་དགེ་རྒན་ནི།  ལྷོ་ཁ་སྨིན་གྲོལ་གླིང་གི་སྨན་དགེ་ཐུབ་བསྟན་དཔལ་འབར་འཇམ་དཔལ།   དོལ་གསུང་རབ་གླིང་གི་སྨན་དགེ་ཐུབ་བསྟན།  ཡར་འབྲོག་བསམ་སྡིང་དགོན་གྱི་སྨན་དགེ་རྣམ་གྲོལ་ཆོས་དབང༌། སྙེ་མོ་རྒྱས་བྱེད་དགོན་གྱི་རྩིས་དགེ་བློ་བཟང་ཐབས་མཁས།   རྡོ་བྲག་ཨེ་ཝམ་ལྕོག་སྒར་གྱི་རྩིས་དགེ་བྱམས་པ་ལགས་སོགས་ཀྱིས་གནང་ནས་སྨན་རྩིས་ཀྱི་བྱ་བ་མུ་མཐུད་ཡར་རྒྱས་བྱུང་ཡོད།


ཆུ་སྤྲེལ་སྤྱི་ལོ་༡༩༣༢ལོར།  མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་གློ་བུར་དུ་རྩེ་འགགས་ལ་ཕེབས་དགོས་པའི་བརྡ་ཐོ་འབྱོར་བ་ལྟར་དེ་འཕྲལ་ཕེབས་དུས་ྋརྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོའི་བཀའ་བསྒྱུར་ཕེབས་དོན།     དེ་རིང་ནས་བཟུང་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུས་བླ་སྨན་ཆུང་བའི་ལས་འགན་བཞེས་མི་དགོས་པའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང༌། དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་སྐོར་ལ་སྐབས་དེར་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་གིས་ཀྱང་སྔོན་དཔག་གནང་ཐུབ་མེད་པར་བཤད།  སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འགན་བཞེས་མུས་ཡིན།  དེ་དུས་ཙམ་ནས་བཟུང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་འཛིན་སྐུ་དྲག་འགས་ཁོང་གི་ཐུགས་བཞེད་དང་མཐུན་པའི་ཞབས་འདེགས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་ཞིག་སྒྲུབ་ཀྱིན་མེད་པ་༧རྗེ་བཙུན་བླ་མ་ཁོང་གི་ཞལ་གདམས་བཀའ་སློབ་དང་།  ཐུགས་དམ་བཀའ་ལན་སོགས་ལ་གཞིགས་ན་དཀའ་ངལ་གྱི་ཉག་ཕྲ་ཆེ་བའི་སྐབས་ཞིག་ཡིན་པར་སྙམ།   ལོ་འདི་དང་ཆུ་བྱ་སྤྱི་ལོ་༡༩༣༣ལོར་བོད་ལྗོངས་ཡོངས་ལ་བཀྲ་མི་ཤིས་པའི་ལྟས་ངན་མང་པོར་བྱུང་བར་བརྟེན་བླ་ལྷར་ལུང་བརྟག་ཞུས་ཏེ་རིམ་གྲོ་རྒྱ་ཆེ་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད།  ༧ གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ྋརྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ཚེས་ཤར་ནས་སྐུ་ཁམས་ཅུང་བདེ་མིན་ཡང་།  སྐུ་བཅར་ཞབས་ཞུ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོ་སྣང་ཆེ་མ་ཞུས་པས་ཚེས་༢༠ ནས་མགུལ་ཆམ་ལྟ་བུ་ལྕི་བཞེས་དང་།  ཚེས་༢༥ཉིན་རྒྱུད་སྟོད་གྲྭ་ཚང་གི་དགུན་ཆོས་དང་།  ལྔ་མཆོད་ཀྱི་མཛད་སྒོར་ཆིབས་བསྒྱུར་བསྐྱངས་མ་ཐུབ་པ་དང་། དེའི་ཕྱི་ཉིན་སྲིད་བློན་བཀའ་བློན་དང་སྐུ་བཅར་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་སོགས་ཀྱིས་མཁྱེན་རྟོགས་བྱུང་སྟེ་དགའ་ལྡན་ཁྲི་ཟུར་བྱམས་པ་ཆོས་གྲགས་དང་། ཕུར་ལྕོག་ཡོངས་འཛིན་མཆོག་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེ་གདན་ཞུས་ཀྱིས་མན་ཌལ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་དང་བཅས་སྐུ་ཚེ་ཞབས་པད་བརྟན་པའི་གསོལ་འདེབས་གནང་བར་གཟིམ་ཆུང་མཇལ་ཁར་གཏོང་གནང་མཛད་མེད། གསོལ་སྨན་ཞབས་ཞུ་སྨན་པ་བྱམས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྱག་རྩ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། གསོལ་སྨན་ཕུལ་རྒྱུ་འབུལ་མུས། གནས་ཆུང་ཆོས་རྒྱལ་ཆེན་པོས་བརྐྱང་ཕྱག་དང་བཅས་གསོལ་འདེབས་དང་གསོལ་སྨན་ཞིག་ཀྱང་འབུལ་ཞེས་མཛད། སྙུན་གཞི་འཕར་ལྡིང་གི་ཚུལ་གྱིས་རིམ་ལྕིར་གྱུར་པར་ཞབས་བརྟན་སོགས་བློ་ངོར་མི་ཤོང་བ་ལྟ་བུ་བསྒྲུབས་ཀྱང་ཕན་བཞེས་དྭངས་སྐྱེད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ཤར་བར་ཟླ་དེའི་ཚེས་སུམ་ཅུའི་ཉིན་དགོང་དྲོའི་དུས་ཚོད་གསུམ་དང་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་ལ་ནོར་གླིང་སྤྱན་གསལ་གླིང་ཁའི་གཟིམ་ཆུང་འཆི་མེད་མཆོག་འཁྱིལ་ནང་དུ་སྙིགས་འགྲོ་བསོད་ནམས་ཤིན་ཏུ་དམན་པའི་འབྲས་བུར་ལུགས་འབྱུང་འཆི་རིམ་གྱི་ལམ་རྣམས་མ་འཆོར་སྐུ་ཉམས་སུ་བསྟར་བས་སྟོང་པ་གསུམ་རིམ་གྱིས་ཐིམ་པའི་མཐར་ཐུགས་ཟད་མེད་དོན་དམ་འོད་གསལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་ཏེ་གཟུགས་སྐུ་རགས་པའི་བཀོད་པ་ཉེ་བར་བསྡུས་ཏེ་སྐྱབས་མཆོག་སྨྲ་བའི་ཉི་མ་གཞོན་ནུ་འཇིག་རྟེན་ནས་ཉུབ་པར་གྱུར་ཏོ།   

   

ཤིང་ཁྱི་སྤྱི་ལོ་༡༩༣༤ ལོར་རྭ་སྒྲེང་རྒྱལ་ཚབ་མཆོག་ཁྲིར་ཕེབས་པ་དང༌།  སྲིད་བློན་གླང་མདུན་ཀུན་དགའ་དབང་ཕྱུག་གིས་ཕྱག་རོགས་གནང་བའི་སྐབས་སུ་ཡང་སྨན་རྩིས་ཁང་ལ་སྔར་མུས་ལྟར་གཟིགས་སྐྱོང་ཆེ་བ་མ་ཟད། རང་གཞུང་རྩེ་ཡིག་ཚང་ལ་བཀའ་ཕེབས་པ་ལྟར་མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་ལ་མཁན་ཆུང་གི་གོ་གནས་སྩལ་བ་དང༌།  སྐུ་མཆེད་ཐུབ་བསྟན་ལྷུན་གྲུབ་ལ་རྩེ་དྲུང་ལས་ཚན་གནས་ལྔ་བའི་ཐོབ་ཐང་སོགས་སྩལ།    ས་སྟག་སྤྱི་ལོ་༡༩༣༨ལོར་སྨན་རྩིས་ཁང་མུ་མཐུད་ཡར་རྒྱས་ཡོང་བ་དང༌།   ཆབ་འབངས་བདེ་རྩར་ཕན་ཐོགས་ཡོང་ཆེད་སྔར་ཡོད་དགོན་སྡེ་ཁག་ནས་སྨན་རྩིས་སློབ་ཕྲུག་གཏོང་སྲོལ་ཡོད་པ་དེའི་སྟེང་དམག་སྒར་ཁག་ནས་ན་གཞོན་དྲག་གྲས་བདམས་ཏེ་སྨན་རྩིས་ཁང་ལ་སློབ་གཉེར་བྱེད་པར་ཡོང་རྒྱུའི་སྐོར་ལ་བཀའ་ཤག་ནས་རྒྱལ་ཚབ་ར་སྒྲེང་རིན་པོ་ཆེར་སྙན་ཞུ་འབུལ་གནང་མཛད་པར་ཕྱག་རྟགས་ཕེབས།   དེ་དུས་ཀ་དང་སྐུ་སྲུང་དམག་སྒར་དང༌།   ཁ་དང་གྲ་བཞི་རྒྱ་སྦྱོང་དམག་སྒར།   ག་དང་གཞིས་རྩེ་རྒྱ་སྦྱོང་དམག་སྒར།  ང་དང་རྒྱལ་རྩེ་དམག་སྒར།  ཅ་དང་དིང་རི་དམག་སྒར།  ཆ་དང་མེ་སྒྱོགས་དམག་སྒར།  ད་དུང་ཇ་དང༌། ཉ་དང༌།  ཏ་དང༌།  ཐ་དང༌།   ད་དང་བཅས་ཀྱི་དམག་སྒར་བཅས་ནས་མང་བར་སྨན་རྩིས་སློབ་ཕྲུག་མི་གྲངས་བཞི་དང༌། ཉུང་བར་མི་གཉིས་སྨན་རྩིས་སློབ་གཉེར་བྱེད་པར་གཏོང་རྒྱུའི་འགོ་ཚུགས།   སྐབས་དེར་དམག་སྒར་ཁག་གི་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་བོད་དམག་སྤྱི་མཚུངས་ལྟར་ཟླ་རེ་དམག་ཕོགས་དང་། གླ་བདག་ནས་དབྱར་དགུན་གྱོན་དོད།  ཡི་གེ་སྦྱང་རྒྱུའི་སྦྱང་ཤིང་བཅས་དམག་སྤྱི་ཁང་ནས་གནང་གི་ཡོད་ཀྱང༌།  དགོན་སྡེ་ཁག་གི་སྨན་རྩིས་སློབ་གཉེར་བྱེད་མཁན་ལ་གཞིས་དགོན་གྱི་འགྱེད་ཕོགས་ཁོ་ན་ལས་གཞན་གྱི་ཐོབ་ཆ་མེད་པར་བརྟེན་ཁོང་ཚོའི་འཚོ་བར་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཙམ་ཡོད་པ་ཐག་གཅོད་ཆེད་དུ།རྒྱལ་ཚབ་ར་སྒྲེང་རྒྱལ་ཐོག་སྐབས་གྲྭ་གཞོན་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་དམག་མི་དཀྱུས་མའི་དམག་ཕོགས་ཟླ་རེ་འབྲུ་ཁལ་གཉིས་དང༌།  རློན་དོད་དངུལ་སྲང་དོ་སྤྲོད་རྒྱུར་དམིགས་བསལ་གྱི་བདག་རྐྱེན་གསོལ་རས་སྩལ།  དེ་ནས་བཟུང་གྲྭ་ཕོགས་ཀྱི་ཕོགས་འཛིན་བཀའ་ཤག་དང༌།  དམག་མིའི་ཕོགས་འཛིན་དམག་སྤྱི་ཁང་ལ་ཞུ་རྒྱུ་མ་ཟད། སྨན་རྩིས་དགེ་རྒན་གཉིས་ལ་སྡིང་དཔོན་གྱི་ཕོགས་ཐོབ་འབྲུ་ཁལ་བཞི་དང་དམག་མི་གཉིས་ཀྱི་དམག་དོད་དངུལ་སྲང་བརྒྱད་ཅུ་ཐམ་པ་ལེན་རྒྱུའི་ཆོག་མཆན་གནང་བ་བཅས་ཀྱིས་དགེ་སློབ་ཚོའི་འཚོ་བ་ལྡབ་འགྱུར་གྱི་དྲག་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌།  ཐོས་བསམ་སློབ་གཉེར་བྱེད་རྒྱུར་བསྐུལ་མ་ངེས་ཅན་ཞིག་ཐེབས་བཅུག་པར་མ་ཟད།  སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ནུབ་ངོས་སུ་སློབ་ཁང་གསར་བཞེངས་དང༌། ལས་ཤག མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་ལ་གཟིམ་ཤག་སོགས་ཨར་ལས་གསར་སྐྲུན་གྱི་ལས་སྒོ་རྒྱ་ཆེ་མཛད།


ཆུ་ལུག་སྤྱི་ལོ་༡༩༤༣ལོར།  སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ཐེངས་གསུམ་པའི་ཁྲོག་སྨན་སྨན་ངོ་ཉིན་བདུན་རིང་སྔར་སྲོལ་ལྟར་གཏོར་རྒྱག་གླིང་ཀར་སྒར་རྒྱག་ཐོག་སྨན་སྣ་ལྔ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་དོན་ལྔའི་ངོས་འཛིན་རྒྱས་བཤད་གངས་ལྗོངས་སྨན་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྕགས་རི་འགྲོ་ཕན་རིག་བྱེད་གླིང་གི་འཁྲོག་སྨན་འཁྲུངས་དཔེ་བསྡུས་པ་ཡིད་བཞིན་འདོད་འཇོའི་བུམ་བཟང་གཞིར་བཟུང་མཛད་པ་དང༌།  སྨན་དགེ་རྣམས་ཀྱིས་སྨན་སློབ་སོ་སོའི་སྦྱངས་འབྲས་ལ་གཞིགས་ནས་ཨང་རིམ་ལྟར་བྱ་དགའ་གསོལ་རས་སྩལ། དེ་སྐབས་སྨན་ངོ་ཨང་དང་པོ་མལ་གྲོ་རིན་ཆེན་གླིང་གི་སྨན་སློབ་ངག་དབང་དགེ་འདུན་དང༌།  ཨང་གཉིས་པ་མཚོ་སྣ་དགོན་པ་རྩེའི་སྨན་སློབ་འཇམ་དབྱངས་བཀྲ་ཤིས། ཨང་གསུམ་པ་དྭགས་པོ་དགའ་ལྡན་རབ་རྒྱས་ཀྱི་སྨན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཅས་ལ་བང་རིམ་བཞིན་མཚན་གྲངས་གཟིགས་བཟོས་གསོལ་རས་སྩལ།


མེ་ཕག་སྤྱི་ལོ་༡༩༤༧ ལོར་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་ནང་སྲིད་རྩོད་རྙོག་གི་དུས་ཟིང་ཡམ་ཡོམ་ཆེ་ཡང༌། སྟག་བྲག་རྒྱལ་ཚབ་རིན་པོ་ཆེ་ནས་སྨན་རྩིས་ཁང་ལ་སྔར་བཞིན་གཟིགས་བསྐྱངས་ཆེ་བའི་ཁར་མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུའི་སྐུ་མཆེད་ཐུབ་བསྟན་ལྷུན་གྲུབ་མཆོག་ལ་མཁན་ཆུང་གི་གོ་གནས་སྩལ་ཏེ་ྋརྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་བ་དང༌།  སྟག་བྲག་རྒྱལ་ཚབ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་སྐུའི་བླ་སྨན་གཅིག་ལྕོགས་བསྐོ་བཞག་གནང༌།  དེ་དུས་རང་གཞུང་བཀའ་ཤག་བརྒྱུད་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ནས་སློབ་ཕྲུག་བསྡུ་བཞེས་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ་དང༌།  དེའི་སྟེང་འབྲུག་དང༌། ལ་དྭགས་བཅས་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཁྱོན་བསྡོམས་དགེ་སློབ་མི་གྲངས་བརྒྱད་ཅུ་ཙམ་ལ་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན།   དེ་སྔོན་ནས་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་དགེ་སློབ་ཚོའི་མེ་ཤིང་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་མ་བྱུང་བ་དེ་དག་བོད་དམག་བྱིངས་དང་འདྲ་མཚུངས་འདམ་ར་ནས་ལ་མག་རྒྱག་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་དང༌། ཕྱོགས་མཚུངས་སློབ་ཕྲུག་ཚོའི་སློབ་གཉེར་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་མི་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་བཀའ་ཤག་ནས་སོ་ནམ་ལས་ཁུངས་བརྒྱུད་སྟོད་ལུང་ཁུལ་ནས་སྨན་བརྫོགས་གླ་པ་མི་དྲུག་ཉར་འགུགས་གནང་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་སྩལ་བ་སོགས་དམིགས་བསལ་ཆེ།


ལྕགས་སྟག་སྤྱི་ལོ་༡༩༥༠ལོར་ྋསྐྱབས་མགོན་ྋརྒྱལ་བའི་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པ་ཆེན་པོ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོས་རྒྱལ་སྲིད་བཞེས་པ་དང༌།   རང་གཞུང་བཀའ་ཤག་ནས་ཕྱག་རྟགས་ཕེབས་པ་ལྟར་སླར་ཡང་སྨན་རྩིས་ཁང་གསར་རྒྱག་རྒྱ་བསྐྱེད་གནང་སྟེ་སྒོ་ར་ཤར་ནུབ་དབྱེ་བ་མེད་པ་གཅིག་གྱུར་དང༌།   མདུན་ལ་སློབ་ཕྲུག་གི་ལས་ཤག་ཁང་མིག་བཅུ་དྲུག་དང༌།   སྒོ་ར་རྒྱབ་ཀྱི་ཐོག་ས་ཉིས་ཐོག་དབུས་སུ་ཚོམས་ཆེན་ཀ་བ་དྲུག   དེའི་རྒྱབ་སྨན་སྦྱོར་ཁང་ཀ་བ་བཞི། ནུབ་ཏུ་སྨན་བཅོས་ཁང་ཀ་བ་གཉིས།  ཤར་ཏུ་རྩིས་ཁང་ཀ་བ་གཉིས། མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་དང་ཐུབ་བསྟན་ལྷུན་གྲུབ་གཉིས་ཀྱི་གཟིམ་ཤག་ཀ་གཅིག་ལྕམ་གང་མ་རེ། དཔེ་མཛོད་ཁང་ཀ་བ་གཉིས་རེ་བཅས་དང༌།  གཞན་ཡང་སྨན་དགེ་དང་རྩིས་དགེ་རྣམ་པའི་གཟིམ་ཤག སློབ་ཕྲུག་གི་སྡོད་ཤག་དོས་ཁང༌།  གསོལ་ཐབ།  གཉེར་ཚང་སོགས་ལ་བསྡོམས་པས་རྒྱ་ཁྱོན་དེང་སང་ཡོད་མུས་ཀྱི་བོད་ལྗོངས་སྨན་རྩིས་ཁང་ཞེས་པའི་རྒྱ་ཁྱོན་ཙམ་དེ་བཞིན་གསར་བསྐྲུན་བྱུང༌།


མེ་སྤྲེལ་སྤྱི་ལོ་༡༩༥༧ལོའི་ལོ་མཇུག་ཏུ། མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་ལ་ྋགོང་ས་ྋརྒྱལ་བའི་དབང་པོ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་བ་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་སྐུ་བཅར་མཁན་ཆེན་དར་ཧན་གྱི་གོ་གནས་སྩལ་ཞིང་དུས་ཡུན་རིང་པོ་མ་སོང་བར་སྤྱན་གཉིས་སྐྱ་འགྲིབ་ཀྱིས་མི་གསལ་བ་ལྟ་བུར་གྱུར་ནའང་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འཛིན་སྐྱོང་དང་འཆད་ཉན་གྱི་བྱ་བ་མུ་མཐུད་སྤེལ་བཞིན་ཡོད།

མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་ནི་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་བའི་ཆུ་ལུག་སྤྱི་ལོ་༡༨༨༣ལོར་ལྷོ་ཁ་རྩེད་ཐང་དུ་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང༌། ཐོག་མར་རྩེད་ཐང་ལྔ་མཆོད་ཁང་གི་ཆོས་སྒོར་ཞུགས། དེ་ནས་ལྕགས་རི་རིག་བྱེད་གླིང་ལ་སྨན་གྲྭ་བསྡུ་རྒྱུ་རྩེ་ཡིག་ཚང་གིས་བཀའ་བརྒྱ་ཕེབས་པ་ལྟར་སློབ་ཞུགས་མཛད།  བཀྲས་ཁང་སྤྱི་ཁྱབ་མཁན་པོ་སྐུའི་བླ་སྨན་བྱམས་པ་ཐུབ་དབང་མཆོག་དང་ཁུ་ནུ་བླ་མ་བསྟན་འཛིན་རྒྱལ་མཚན་སོགས་མཁས་དབང་བཅུ་ཕྲག་ལ་ཉེ་བ་སློབ་དཔོན་དུ་བསྟེན་ནས་སྒྲ་སྙན་སྨན་རྩིས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་ཤེས་བྱའི་གནས་མཐའ་དག་ལ་སྦྱངས་བརྩོན་ལྷོད་མེད་བྱས་ཏེ་མཁས་པའི་གོ་འཕང་བརྙེས།   དགུང་ལོ་ཉེར་དགུའི་ཐོག་འབྲས་སྤུངས་དགོན་པའི་སྨན་སྦྱིན་པའི་ཐུགས་འགན་བཞེས།


མེ་འབྲུག་སྤྱི་ལོ་༡༩༡༦ལོར་ྋརྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པའི་བཀའ་དགོངས་བཞིན་སྨན་རྩིས་ཁང་དང་ལྕགས་རི་རིག་བྱེད་གྲྭ་ཚང་གཉིས་ཀའི་སྤྱི་འདོམས་གཅིག་ལྕོགས་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས།


མེ་བྱ་སྤྱི་ལོ་༡༩༥༧ལོར་གོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་བ་ཆེན་པོས་སྐུ་བཅར་མཁན་ཆེན་དར་ཧན་ཞེས་པའི་གོ་གནས་སྩལ། དགུང་ལོ་བརྒྱད་ཅུའི་བར་གཞན་དོན་གྱི་འཕྲིན་ལས་རྒྱ་ཆེར་བསྐྱངས་ཏེ་རབ་རྒྱལ་ཆུ་སྟག་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༢ལོ་དབྱུག་ཟླའི་ཚེས་ཉེར་བརྒྱད་ལ་དགོངས་པ་ཆོས་དབྱིངས་སུ་བསྡུས།


ས་ཕག་སྤྱི་ལོ་༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་སྲིད་དབང་ཡོངས་རྫོགས་བཙན་འཕྲོག་བྱས་པ་མ་ཟད།  དམངས་གཙོ་བཅོས་བསྒྱུར་སོགས་མིང་སྙན་པོ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཁ་གཡར་ནས་ྋརྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་སྐབས་ནས་བཙུགས་པའི་འཛིན་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་ཡོད་ཚད་མེད་པར་བཟོས་པའི་དུས་མཚུངས་སུ།   བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་གཉིས་ཀྱི་རིག་གཞུང་རྒྱུད་འཛིན་པ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་སའི་ལྟེ་གནས་ཡིན་པའི་སྨན་རྩིས་ཁང་དེ་བཞིན་སྨན་ཁང་ཙམ་ལ་བསྒྱུར་བ་དང༌།  ཆབས་ཅིག་ལྕགས་པོ་རི་དང་སྨན་རྩིས་ཁང་གཉིས་ཟླ་བསྒྲིལ་བཏང་སྟེ་མིང་ཙམ་ཡང་མ་བཞག་པར་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་དམག་དོན་བཀག་སྡོམ་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་སྒོ་བསྟེན་སྨན་ཁང་ཨང་གཉིས་པ་ཞེས་བཏགས་ཏེ་མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་ལ་དེའི་ཡོན་ཀྲང་འགན་འཛིན་ཞེས་པའི་མིང་ཙམ་ལས་བདག་དབང་ཡོད་ཚད་རྒྱ་དམར་དྲག་པོའི་སྲིད་གཞུང་གིས་བཟུང༌།    ཡ་ང་སྙིང་རྗེ་བྲལ་བའི་རྒྱ་དམར་གྱི་དྲག་པོའི་འགལ་རྐྱེན་དུ་མ་ལ་བརྟེན་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་བ་ཆེན་པོ་མཆོག་དང༌།  བོད་མི་ཁྲི་ཕྲག་ཁ་ཤས་བོད་བདེ་ལྡན་ཞིང་དུ་བཞུགས་མ་ཐུབ་པར་ཁྱིམ་མཚེས་ཡུལ་གྲུ་རྒྱ་གར་དང༌། འབྲུག འབྲས་ལྗོངས།  བལ་ཡུལ་སོགས་སུ་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་རྗེས་སུ། 


རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་ནས་ཡང་བསྐྱར་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་རྗེས་ཤུལ་ཙམ་ཡང་ལྷག་མེད་བཟོ་བའི་ངན་ཇུས་བཏང་སྟེ།  ལྕགས་བྱི་སྤྱི་ལོ་༡༩༦༠ལོའི་ལོ་མཇུག་ཙམ་ལ།  སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་གྲོང་ཁྱེར་མི་དམངས་སྨན་ཁང་སྤོ་རྒྱུ་དང༌།  དེའི་ཁོངས་སུ་བོད་སྨན་སྡེ་ཁག་གཅིག་འཛུགས་རྒྱུ།   མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུའི་བཞུགས་ཡུལ་གཞན་ལ་སྤོ་རྒྱུ་སོགས་བྱས་ཀྱང༌།  སྐབས་དེར་ཁོ་ཚོས་ཁ་འཇམ་དམངས་གཙོ་བཅོས་བསྒྱུར་གྱི་སྲིན་ལག་གིས་མི་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར་གྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བཞིན་ཡོད་སྟབས་ཉིན་རེར་ནད་པ་མི་གྲངས་བརྒྱ་དང་ལྔ་བཅུ་ནས་ཉིས་བརྒྱ་བར་འཕར་སྣོན་བྱུང་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འགྱུར་ལྡོག་གཏོང་མ་ཐུབ་པར་ད་བར་མུ་མཐུད་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་དགོས་བྱུང་ཡོད་པ་བཅས་སོ།། །།


 

དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ། 

༡  གསོ་རིག་ལོ་རྒྱུས།     (བྱམས་པ་འཕྲིན་ལས།)

༢  འགྲོ་ཕན་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་བྱུང་རབས་བརྗོད་པ་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་གྲེ་འགྱུར།  (བོད་གཞུང་སྨན་རྩིས་ཁང་།)

༣   འཚོ་མཛད་སློབ་དཔོན་རྣམ་གསུམ་གྱི་མཛད་འཕྲིན་གནད་བསྡུས།   ( བོད་གཞུང་སྨན་རྩིས་ཁང་།)

༤   འགྲོ་ཕན་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་གདན་རབས་དྲི་མེད་ཤེལ་གྱི་མེ་ལོང་།    (བོད་གཞུང་སྨན་རྩིས་ཁང་།)



 

 

མཐའ་མའི་འདོན་ཐེངས་།: 23.08.2016 ཉིན། 2:44 PM

<< སྔ་མ།

ནང་གསེས་དཀར་ཆག

ཡིག་ཆ་གསར་ཤོས།

སྨན་རྩིས་ལས་སྣེ་བ་གྲངས་ལྔ་ཡི་ས་མིག་གསལ་བསྒྲགས།

ད་ལོའི་ས་བདག་འཁྲུག་བཅོས་ཀྱི་ཆོ་ག་ལེགས་གྲུབ།

མཚན་སྲུང་གཅིག་གི་ས་མིག་གསལ་བསྒྲགས།

ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ།

ལས་མི་གྲངས་ ༡༧ ས་མིག་གསལ་བསྒྲགས།

སྤྲེའུ་འབྲུམ་གཉན་རིམས།(Mpox)

TRADITIONAL TIBETAN MEDICINE

འབྲས་ནད་ཀྱི་ངོས་འཛིན་དང་བཅོས་ཐབས།

ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བོད་སྨན་གྱི་གནས་བབ།

བུད་མེད་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་བུ་ཚའི་སྐོར།

ཁྲག་གི་འབྲས་ནད་བཅོས་པའི་མྱོང་ཐིགས།

བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ལོ་རྒྱུས།

བོད་ཀྱི་གསོ་དཔྱད་ཀྱི་ཐོག་མའི་འབྱུང་ཁུངས།

བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཡངས་པོར་དབྱེ་བ།

བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་རླབས་ཆེན་འཕུར་འཆོངས།