གལ་ཆེའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས།

༄༅།།  དེ་རིང་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣ ནས་ཉིན་གསུམ་རིང་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་བཞི་པ་དེ་འཚོགས་ཀྱི་ཡོད་གཤིས།  རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་འབྲེལ་མཐུད་པ་བོད་རིགས་སྨན་པ་འཇིགས་མེད་ཕུན་ཚོགས་ལགས་དང་།  ཁོང་གི་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཨ་རིར་བཅའ་བཞུགས་བོད་གཞུང་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་གསོ་སྐྱོང་གནང་བའི་སྨན་པ་གཡང་འབུམ་རྒྱལ་ལགས་ཁོང་ནས་རྩ་བའི་བོད་སྨན་གྱི་ཐ་སྙད་ཐོག་ཚོགས་ཀྱི་ཡོད།  དེ་ནི་ཕྱི་ལྟར་ན་གོ་སྒྲིག་གནང་མཁན་བོད་རིགས་ཡིན་ཞིང་། བརྗོད་གཞི་སོགས་ཟབ་མོར་མངོན།  དེར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ནས་སྨན་པ་དང་ཚན་རིག་པ་སོགས་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་སྤྱིའི་ཆ་ནས་བོད་སྨན་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཡོང་རྒྱུའི་དགེ་ཕན་ཡོད།  འོན་ཀྱང་།  སྔ་ལོ་ཚོགས་འདུ་གསུམ་པ་ཨ་རི་བྷོས་ཊོན་ཧར་ཝཊ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ (Harvard University) དུ་ཚོགས་པའི་སྐབས་སུ་འདི་ག་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་པ་ལྟར་བོད་རིགས་བེད་སྤྱོད་བཏང་སྟེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་སྨན་ཐོག་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་བྱེད་ཕྱོགས་ཉེན་ཁ་ཅན་བཅངས་ཡོད་པ་ང་ཚོས་ཤེས་དགོས་འདུག  བར་ལམ་ནས་བོད་ནང་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་སྡེ་ཚན་འདྲ་མིན་ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མངོན་གསལ་མེད་པའི་ལས་འཆར་བརྩམས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་།  རྒྱ་ནག་དམག་དཔོན་ཟུར་པ་བགྲེས་ཡོལ་དུ་ཕེབས་པ་ཁག་བོད་པའི་སྨན་ཁང་གི་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་ཕྱི་འབྲེལ་འགན་འཛིན་ལྟ་བུ་འཇོག་སྟངས་སོགས་ལས་རྟོགས་ཐུབ།  བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་བསྟན་པ་དར་གུད་སྤེལ་གསུམ་གྱི་བྱུང་རབས་དེ་དག་ནག་གསུབ་གཏོང་མི་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་རེད།

བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ཚོགས་ཆེན་གཉིས་པ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་འཚོགས་ཡོད་པ་དང་།  དེ་ཡང་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་སྨན་རྩིས་ཁང་གསར་འཛུགས་བསྐྱངས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༡༠༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་དང་བཅས་བྱེས་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་སྨན་པ་གསུམ་ཚོགས་འདུར་གཏོང་ཐབས་བྱས་ཀྱང་མཐོང་མཆན་ (visa) ཐོབ་མེད།  མ་ཟད་བཞུགས་སྒར་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་ཆེན་དུ་བོད་ནང་བཞུགས་པའི་སྨན་པ་མཁས་པ་རྣམས་ལ་གདན་ཞུ་ཕུལ་ཡང་གཞན་དབང་སྟབས་བསྟུན་དབང་གིས་ཕེབས་ཐུབ་མེད།  ལྷག་པར་ ༢༠༡༧ ལོར་ཨ་རི་བྷོ་ས་ཊོན་ཧར་ཝཊ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ (Harvard University) བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་རྡ་རམ་ས་ལའི་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་མཁན་སྨན་པ་གདན་ཞུ་བགྱིས་ན་གང་ཅིའི་དཀའ་ངལ་ཡོད་ལུགས་སོགས་འབྲེལ་མཐུད་པར་གོང་རིམ་ནས་བཀོད་མངགས་བྱེད་སྟངས་དང་།  ཚོགས་བཅར་སྨན་པ་ཞིག་གིས་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཐོག་བཀའ་སློབ་གནང་བ་ཞིག་ལུང་དྲངས་སྐབས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐད་ཆ་མ་ཤོད་ཅེས་ལབ་ཡོད་ཚུལ་བོད་རིགས་སྨན་པ་འཇིགས་མེད་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ནས་གསུངས་སྟངས་ལ་གཞིགས་སྐབས་༸རྒྱལ་དབང་མཆོག་གིས་བོད་སྨན་ཐོག་བཀའ་སློབ་བསྩལ་བ་དེ་ཡང་ཆབ་སྲིད་ཁོ་ནར་ངོས་འཛིན་བྱེད་པ་འདི་བློ་རྒྱ་ཆུང་བའི་རྟགས་སུ་མཐོང་།  ཨ་རི་བྷོ་ས་ཊོན་ཧར་ཝཊ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ (Harvard University) གི་ཚོགས་འདུར་༸སྐུ་བཅར་སྨན་པ་བསྟན་འཛིན་མཐའ་ཡས་ལགས་ཆེད་གཉེར་ཞུས་པ་ཁོང་ལ་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་ངོས་འཛིན་གནང་སྟངས་ལ་གཞིགས་སྐབས།  འཛམ་གླིང་ཀྲུང་མཐུན་བོད་གསོ་ཆེད་ལས་ལྷན་ཚོགས་ཞེས་པ་མདུན་དུ་བོད་རིགས་ཁ་ཤས་སྟོན་ནས་རྒྱབ་ཏུ་རྒྱ་དམར་གཞུང་ནས་ཕུགས་བསམ་ངན་པ་བཅངས་ཏེ་འབད་བརྩོན་བྱེད་སྟངས་འདི་ལྟ་བུ་ལ་འགག་པ་ཡོད་ལ་ད་དུང་འབྱུང་འགྱུར་གོ་སྐབས་ནམ་བྱུང་ལ་ཡིག་ཆ་འདི་ལྟ་བུ་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།  བོད་གསོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདོགས་སྟངས་ལའང་དགག་པ་རྒྱག་རྒྱུའི་རྒྱུ་མཚན་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་ནའང་རྗེས་སུ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། 

བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་དགའ་མོས་བྱེད་མཁན་མང་ནས་མང་དུ་འགྲོ་བའི་དུས་འདིར་དམིགས་བསལ་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་བོད་ལུགས་སྨན་པ་རྣམས་ནས་རིག་གཞུང་འདི་ཉིད་སྲུང་སྐྱོབ་དང་།  མཚན་ངན་མི་ཡོང་བ་ཚང་མས་ཡིད་གཟབ་གནང་དགོས་འདུག  བོད་དུ་ཡོད་པའི་སྨན་པ་རྣམས་གཞན་དབང་སྟབས་བསྟུན་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་ང་ཚོས་གསལ་པོ་ཤེས་རྟོགས་ཡོད།  འོན་ཀྱང་།  གང་ཐུབ་འབད་བརྩོན་གནང་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།  དཔལ་འབྱོར་ཁེ་ཕན་ལ་རྔམས་སྟེ་རྒྱ་མིའི་ཚོང་པ་དང་རྒྱ་གཞུང་གི་འདོད་པ་བསྟུན་མཁན་དེ་འདྲ་མང་དུ་འགྲོ་འདུག་པ་ང་ཚོ་རང་དབང་ལུང་པར་ཡོད་པའི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཞབས་འདེགས་ཞུ་མཁན་ཚོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་བསྟན་པའི་རྩ་དོན་ལ་དམིགས་ཏེ་སྐད་མ་རྒྱག་ན་གཞན་རྒྱག་མཁན་མེད་པ་གསལ་པོ་རེད།  བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་དགའ་མོས་བྱེད་མཁན་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བའི་དུས་དང་ལྷག་པར་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཐོག་འཆར་གཞི་ལྡན་པའི་ལས་གཞི་སྣ་ཚོགས་རྩོམ་བཞིན་པའི་དུས་འདིར་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་དངོས་ཡོད་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཕྱི་མིག་ཤིག་བལྟ་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་མཐོང་སོང་།

སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་དུས་འགྱུར་རྗེས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་སྐབས་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་དང་མ་ལག་ཡོད་ཚད་མེད་པར་བཟོས་པའི་དུས་མཚུངས། ༸རྒྱལ་མཆོག་༸སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་དུས་སུ་གསར་འཛུགས་ལྕགས་པོ་རི་སྨན་པ་གྲ་ཚང་ལ་མེ་སྒྱོགས་འཕངས་ཏེ་བསྟོར་གཤིག་བཏང་ཡོད།  སྨན་པ་མང་པོ་ཞིག་ལོ་མང་བཙོན་འཇུག་མནར་གཅོད་འོག་འདས་གྲོང་སོང་བ་དང་།  བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་གཉིས་ཀྱི་རིག་གཞུང་རྒྱུད་འཛིན་པ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་སའི་ལྟེ་གནས་སྨན་རྩིས་ཁང་དེ་བཞིན་སྨན་ཁང་ཙམ་ལ་བསྒྱུར་བ་དང༌ཆབས་ཅིག ལྕགས་པོ་རི་དང་སྨན་རྩིས་ཁང་གཉིས་མིང་ཙམ་ཡང་མ་བཞག་པར་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་དམག་དོན་བཀག་སྡོམ་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་སྒོ་བསྟེན་སྨན་ཁང་ཨང་གཉིས་པ་ཞེས་བཏགས་ཤིང་། ལོ་གཅིག་གི་རྗེས་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་མི་དམངས་སྨན་ཁང་སྤོ་རྒྱུ་དང༌། དེའི་ཁོངས་སུ་བོད་སྨན་སྡེ་ཁག་གཅིག་འཛུགས་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་ལས་འཆར་བཀོད་ཀྱང། སྐབས་དེར་སྨན་རྩིས་ཁང་ལ་ཉིན་རེར་བསྟེན་གཏུགས་བྱེད་མཁན་གྱི་བོད་རིགས་དང་རྒྱ་རིགས་ནད་པ་གྲངས་ ༡༥༠ ནས་ ༢༠༠ བར་འཕར་སྣོན་བྱུང་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འགྱུར་ལྡོག་གཏོང་མ་ཐུབ་པར་མུ་མཐུད་རང་སོར་བཞག་དགོས་བྱུང་བ་ནི་བོད་རང་བཙན་མ་ཤོར་གོང་བཀའ་ཤག་གི་འཛིན་སྐྱོང་འོག་ཡོད་པའི་ལས་ཁུངས་ལྷག་བསྡད་པ་གཅིག་པུ་དེ་ཡིན།

སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་བདེ་རྩར་དམིགས་ཏེ་རེ་ཞིག་རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་བསྐྱངས་དགོས་བྱུང། བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་མ་ཐག་འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་དང། རང་རེའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་རྣམས་ཉམས་པ་སླར་གསོ་དང་མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་མཛད་རྒྱུ་གལ་ཆེར་གཟིགས་ཏེ། ལས་གཞི་མང་པོ་བརྩམས་གནང་བའི་གྲས་སུ་སྨན་དང་རྩིས་ཀྱི་རིག་གཞུང་འདི་ཡང་རིས་སུ་མ་ཆད་པའི་སྐྱེ་འགྲོ་ཀུན་ལ་ཕན་བདེ་སྦྱིན་པའི་རྩ་ལག་ཉག་གཅིག་ལ་གཟིགས་ཏེ་ཌལ་ལ་ཧོ་སི་ནས་སྨན་པ་ཡེ་ཤེས་དོན་ལྡན་ལགས་བཀའ་འགུགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༡ ལོར་སྨན་སྦྱིན་ཁང་དངོས་སུ་དབུ་བརྙེས་ཤིང་། སྨན་རྒྱུའི་མ་རྩ་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་ནས་གསོལ་བསྩལ་གྱིས་སྨན་སྣ་གྲངས་འགའ་ཤས་སྡེབ་སྦྱོར་བྱས་ཏེ་རྡོ་གཞོང་ཆུང་ངུ་ཞིག་ནང་སྨན་བརྡུང་བསྣུར་བྱས་ནས་ནད་པ་ལ་སྨན་སྦྱིན་གནང་འགོ་ཚུགས། དེ་མཚུངས་དཀར་ནག་དབྱངས་གསུམ་གྱི་རྩིས་རིག་མི་ཉམས་རྒྱུད་འཛིན་དང་ཉམས་པ་སླར་གསོའི་ཆེད་དུས་འཁོར་བ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ལའང་བཀའ་ཕེབས་ནས་སྐར་རྩིས་སྡེ་ཚན་གསར་འཛུགས་ཀྱིས་རྩིས་ཀྱི་ཞུ་སྒོ་ཁག་དང་ལོ་ཐོ་འདོན་སྤེལ་བྱས། 

ཡང་སྒོས་སྤྱི་ལོ་དྲུག་ཅུ་ནས་བཟུང་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་བསྟན་པའི་མདུན་ལམ་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་རླབས་ཆེན་གྱི་མཛད་འཕྲིན་སྐྱོང་མཁན་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཁོ་ན་མ་གཏོགས་མེད་པ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བརྗོད་རྒྱུ་ཡིན།  རྡ་རམ་ས་ལ་བཞུགས་སྒར་སྨན་རྩིས་ཁང་འགན་འཛིན་ནས་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣ ལ།།

མཐའ་མའི་འདོན་ཐེངས་།: 04.08.2018 ཉིན། 11:49 AM