དྭངས་མ་མ་ཞུའི་མཁྲིས་ནད་དུག་ཐབས་(Hepatitis B+)ཀྱི་ནད་གཞིར་དཔྱད་པ།

སྨན་རམས་པ་པདྨ་རྡོ་རྗེ།

སྔོན་གླེང་།

མཚུངས་བསྡུར་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ཤོག་དཀར་ལ།།

བཅོས་མིན་ལེགས་བཤད་རི་མོའི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས།།

གསོ་རིག་མཛེས་མའི་སྣང་བརྙན་གསར་བསྐྲུན་པས།།

འདོད་པའི་ཟུག་རྔུས་གདུང་རྣམས་བདེ་ལ་རོལ།།

    དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆར་སྨན་པའི་ལེགས་བཤད་ཀྱི།།

      རྒྱུད་དོན་གནད་ཀྱི་གདམས་ངག་སུར་མཆིས་ཀྱང་།།

ད་ལྟ་གསོ་རིག་བསྟན་ལ་ཆེད་དགོངས་ནས།། 

སྦས་མེད་ལྷུག་པོར་སྩོལ་ཅིག་དྲང་སྲོང་ཚོགས།།

ཞེས་དོན་སླད་མཚན་ནས་བརྗོད་པ་རྩ་བའི་བླ་མ་མཁས་དབང་བར་ཞི་ཕུན་ཚོགས་དབང་རྒྱལ་མཆོག་དང་གཞན་ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་སྤྱི་བོའི་གཙུག་ཏུ་མཆོད་ནས་སྔོན་གླེང་བྱ་རྒྱུར།

སྤྱིར་ང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་ལ་ནད་དམ་བཅོས་ཐབས་གང་ལ་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་ནའང་། རང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་བ་དེ་བརྟན་པོ་བཟུང་ནས་བྱེད་པ་དང་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ལྟ་བུ་ནི་དངོས་པོའི་ནུས་པ་ཙམ་མིན་པར་སྔགས་ཀྱི་ནུས་པ་དང་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ནུས་པ་དང་། དབྱིབས་ཀྱི་ནུས་པ། ཁ་དོག་གི་ནུས་པ་སོགས་གཞན་མང་དག་ཅིག་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱང་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་སྐབས་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པ་ཞིག་རེད། དེ་ལྟར་མ་བྱུང་ནའང་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་དོན་དང་འགལ་ཟླ་མི་འགྲོ་བ། སྨན་གཞུང་གི་ཐ་སྙད་དང་མི་མཐུན་པ་ལྟ་བུ་མིན་པའི་དགོངས་པ་ཟབ་བཞེས་དགོས་ཀྱི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག རང་ལུགས་དེ་བརྟན་པོར་བཟུང་ནས་ལུགས་གཞན་ནས་ལེགས་ཆ་བླང་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། གྱང་དཀར་པོའི་ཐོག་ཏུ་ཟླ་བའི་འོད་ཕོག་ན་ད་དུང་དཀར་དུ་འགྲོ་བ་ལྟ་བུའི་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས། ལུགས་གཞན་རྣམས་ཀྱང་མཁས་དབང་དུ་མས་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་དཔྱད་པ་དུ་མས་བརྙེད་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ལེགས་པའི་ཆ་བླང་རྒྱུ་ལས་ལུགས་དེ་ཚད་ལྡན་མ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ལེགས་ཉེས་ཀྱི་རྣམ་བཤད་བྱེད་རྒྱུ་མེད་ལ། བྱས་ནའང་རྒྱུ་མཚན་དང་མི་ལྡན་ལ་མ་ཤེས་པའི་གཏམ་དེ་ཉེན་ཚབས་ཆེན་པོ་ཡང་ཆགས་སྲིད། དཔེར་ན་ཧོ་མོ་པེ་ཐི་ལུགས་སུ་ཚད་ནད་ཚ་བས་བཅོས་པ་ལ་རང་ལུགས་ཚད་ནད་བསིལ་གྱིས་བཅོས་པ་གཉིས་འགལ་ཟླར་སྣང་ཡང་དོན་གྱི་ཐོག་གཉིས་ཀས་ཕན་གྱི་ཡོད་སྟབས། ཅིའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་ནུས་པ་རྣམ་པར་བཀྲ། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་རེད།

Hepatitis B ནད་གཞི་གཅིག་གི་ཐོག་ལུགས་མི་འདྲ་བ་སོ་སོས་འགྲེལ་བཤད་མི་འདྲ་བ་བསྐྱོན་གྱི་ཡོད་ནའང་། ནད་དེས་མནར་བའི་ནད་པ་དེའི་ལུས་ཁམས་ཀྱི་ཉེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྟགས་སུ་ཤར་བ་རྣམས་སྨན་གྱི་ལུགས་གང་གིས་བཤད་ནའང་མི་འདྲ་བ་ཡོང་རྒྱུ་མེད་པར་སོང་། ནད་རྟགས་དེ་རྣམས་ནད་བཅོས་ཉམས་ཞིབ་བྱ་རྒྱུའི་དཔང་པོ་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད་པས་ན་དེ་གཞིར་བཟུང་གིས་མཚུངས་བསྡུར་གྱི་ཐོག་ནས་དཔྱད་པ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་མིན་ནམ་བསམ་གྱི་འདུག འོན་ཀྱང་ནད་ཀྱི་རྟགས་ལ་བྱང་ཆུབ་པ་དགོས་རྒྱུ་དེ་ཡང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ནད་བཅོས་ཉམས་ལེན་ཡོད་པའང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། རྒྱུད་དུའང་། ནད་ཀུན་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་རྟགས་ཤེས་པས། །འདི་ན་ཙམ་ལས་འདི་འོང་རྟོགས་པར་གྱུར། །རིན་ཆེན་ལ་སོགས་བཟང་ངན་ཤེས་པ་ཡང་། །བསྟན་བཅོས་མ་ཡིན་དེ་མེད་པར་ཡང་མིན། །ཞེས་གསུངས་པས་རྟགས་ལ་གོམས་པ་མེད་ན། རྒྱུད་དུ། རྟགས་ཉིད་རྟགས་སུ་མི་ཤེས་ཏེ། །དུ་བ་རླངས་པར་འཁྲུལ་དང་འདྲ། །སྤྲིན་འདུས་ཆར་བྱུང་ཟེར་བ་ལྟར། །མ་ངེས་རྟགས་སུ་བྱེད་པ་ཡོད། །དེ་ཕྱིར་ངོས་འཛིན་བརྟག་ཐབས་མན་ངག་གཅེས། །ཞེས་གསུངས་ཡོད།

Hepatitis B ནད་གཞི་འདི་དེང་སང་འཛམ་གླིང་གི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་འབྲེལ་བའི་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་ཨེ་ཤི་ཡའི་ནང་ལ་ནད་གཞི་འདི་ན་བའི་གྲངས་ཚད་མཐོ་པོ་ཡོད་པར་བཤད་ཀྱི་ཡོད།

བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་ལྟར་སྨྲས་ན། ནད་གཞི་འདི་གསར་པ་ཞིག་མིན་ལ་གནའ་དུས་ནས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ཡང་སྔར་ཚུལ་གྱི་སྐབས་མངོན་ཚུལ་གསལ་པོ་མེད་པར་བག་ལ་ཉལ་བའི་ཚུལ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་གནས་པ་དང་། རྐྱེན་གློ་བུར་བ་དང་འཕྲད་ཚེ་སྲོག་ལ་རྒོལ་བ་ཞིག་ཡིན། སྤྱིར་ནད་ཀྱི་རིགས་སུ་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཟས་སྤྱོད་ཀྱི་སྤང་བླང་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་པོའི་ཐོག་གསོ་དཔྱད་སྨན་པའི་ངག་བཞིན་བསྟེན་རྒྱུ་དེ་ལྷོད་ཡངས་སུ་མི་འགྲོ་བའི་གནད་འགག་འདི་ནད་མེད་བདེ་བར་འདོད་པ་ཚང་མས་ངེས་པར་དུ་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་རེད། རྒྱུད་དུའང་། ནད་སློང་རྐྱེན་གཉིས་དྲན་པས་རྟག་ཏུ་སྤང་། །ཞེས་གསུངས་ཡོད།

དེ་རིང་འདིར་སྐབས་སུ་བབ་པ་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་བའི་ཐོག་ནས་ཕྱི་ལུགས་ཀྱི་ Hepatitis B ཞེས་པའི་ནད་གཞིར་མཚུངས་བསྡུར་གྱི་དཔྱད་གཞིའི་བསམ་ཚུལ་དེ་དོན་ཚན་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

༡། ཕྱི་ལུགས་སྨན་གྱི་ Hepatitis B ཞེས་པའི་ནད་གཞིའི་སྐོར་རགས་ཙམ་གླེང་བ།

༢། རྒྱ་གར་ཚེ་ཡི་རིག་བྱེད་པས་ནད་གཞི་འདིར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་དཔྱད་པ།

༣། རང་ལུགས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་དང་ལུགས་གཞན་གཉིས་མཚུངས་བསྡུར་གྱིས་ Hepatitis B ཞེས་པའི་ནད་གཞི་འདི་གང་ལ་ངོས་འཛིན་བྱ་དགོས་ཀྱི་དཔྱད་གཞིའི་བསམ་ཚུལ།

༡།   ཕྱི་ལུགས་སྨན་གྱི་ Hepatitis B ཞེས་པའི་ནད་གཞིའི་སྐོར་རགས་ཙམ་གླེང་བ།

ཕྱི་ལུགས་སྨན་གྱི་ Hepatitis B ཞེས་པའི་ནད་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་ཉམས་ཞིབ་བྱས་པའི་ཡིག་ཆའི་སྙིང་དོན་དུ། ཕྱི་ལོ་༡༩༦༣ ལོར་ཁྲག་གི་ཆུ་སེར་(Serum)ནང་གི་ཟས་བཅུད་(Protein)ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་སྐབས་ཤིག་ལ་ Australian གནའ་བོའི་མི་བརྒྱུད་གཅིག་གི་ཁྲག་གི་ནང་སྔར་དང་མི་འདྲ་བའི་ཟས་བཅུད་(Protein)གསར་པ་ཞིག་རྙེད་པ་རེད། དེ་ཡང་ Hepatitis B ནད་གཞི་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཤེས་པ་རེད། ད་དུང་བསྐྱར་དུ་ཞིབ་འཇུག་སྐབས་ Australian antigen ཞེས་པ་ཁྲག་གི་ཆུ་སེར་(Serum)གཅིག་པུའི་ནང་དུ་གསལ་ཡོད་པ་རེད།

ཕྱི་ལོ་༡༩༧༣ ལོར་བསྐྱར་ཞིབ་བྱས་སྐབས་ Hepatitis B ནད་པའི་ཁྲག་གི་ཆུ་སེར་ནང་(Virus)ཞེས་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ནད་འབུ་འགོས་ཚབས་ཅན་སྲོག་ལྡན་གཞན་ལ་མ་བསྟེན་པར་འཚོ་འཕེལ་མི་ཐུབ་པ་ཞིག་རྙེད་པ་དེ་ལ་ Hepatitis B Virus ཞེས་བཤད།

Hepatitis B ནད་གཞི་འདི་ Hepatitis གཞན་དང་འདྲ་མཚུངས་ཡོད་ཀྱང་འདི་ཛ་དྲག་དང་ཁྲག་གི་ཆུ་སེར་གྱི་ནད་གཞི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པར་བརྟེན་ནད་གཞི་འདི་ལ་ Serum Hepatitis ཞེས་ཁྲག་གི་ཆུ་སེར་གྱི་ Hepatitis ཡང་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། ནད་གཞི་འདི་ཆུང་ངུའི་སྐབས་མངོན་ཚུལ་གྱི་རྟགས་གསལ་པོ་མེད་ཀྱང་སྔར་ཚུལ་གྱི་སྐབས་སུ།

• · ཁྲག་གི་ཆུ་སེར་ལ་སྐྱོན་བྱུང་བ།
• · ཕོ་བ་དང་རྒྱུ་མའི་བྱེད་ལས་མི་བདེ་བ།
• · ཆམ་རིམས་ལྟ་བུའི་ནད་གཞིས་ཟིན་པ་སོགས་འབྱུང་།

དེ་རྗེས་རིམ་པས་དུས་ཡུན་གང་མཚམས་སོང་རྗེས།

• ལུས་ཁམས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བ།
• ཞེ་མེར་བ་དང་།
• དང་ག་འགགས་པ་སོགས་འཇུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཚུལ་བཞིན་མ་བྱུང་བས་མ་ཞུ་བའི་རྟགས་སྟོན་པ་དང་།
• ཚ་བ་ཕྲན་བུ་འབྱུང་བ།
• ལུས་ཁམས་མི་བདེ་བ།
• སྐབས་རེ་མགོ་ཚབས་ཆེར་ན་བ།
• ཆང་རག་མི་འདོད་པ།
• ཆབ་མདོག་མར་ནག་འདྲ་བ།
• བཤང་བའི་མདོག་སྐྱ་བའམ་དཀར་བ།
• ཤ་སེར་མིག་སེར་དུ་འགྱུར་པ་བཅས་ནི་ Hepatitis ནད་གཞིའི་ཚུལ་ཕྱེད་པར་གྱུར་པའི་རྟགས་སུ་བཤད།

ཟ་བཏུང་བཙོག་པའམ་དུག་ཅན་གྱི་རིགས། ཆང་རག་སོགས་དང་། རྫས་སྦྱོར་སོགས་ཀྱིས་མཆིན་པ་བསྣད་(Liver Damage)པའི་རྟགས་ཀྱང་འདྲ་མཚུངས་སྣང་བ་ནི།

• པགས་པ་དང་མིག་སེར་བ།
• ཕོ་བ་སྦོ་བ་དང་སྐབས་རེ་གཟེར་བ།
• ལུས་གཡའ་བ།
• གཅིན་མདོག་མར་ནག་འདྲ་བ།
• བཤང་བའི་མདོག་སྐྱ་བའམ་དཀར་བ།
• སྐབས་རེ་བཤང་བ་མཉམ་ཁྲག་འདྲེས་པའམ་ནག་པོར་འབྱུང་བ།
• ངལ་དུབ་ཆེ་བ།
• ཞེ་མེར་བ།
• དང་ག་ཞན་པ་སོགས་འབྱུང་།

རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་སྨན་གྱི་ལུགས་ (Naturopathy)སུའང་ནད་རྟགས་གོང་བཤད་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་།

• སྐྱུག་པ།
• ཤ་གནད་མི་བདེ་བ།
• གཉིད་འཐིབས་ཆེ་བ།
• ཁོང་ཚིག་ཆེ་བ།
• འཁྲུ་བ།
• ཚིགས་གཞི་ན་བ་གྲུམ་བུའི་རྟགས་བཅས་བཤད་འདུག

༢།   རྒྱ་གར་ཚེ་ཡི་རིག་བྱེད་པས་ནད་གཞི་འདིར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་དཔྱད་པ།

བར་སྐབས་ཞིག་ལ་ངོས་རང་ལྡི་ལིར་བསྐྱོད་སྐབས་ལྡི་ལིར་ Tibbia Collage ཞེས་པ་རྒྱ་གར་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་སྨན་གྱི་མཐོ་སློབ་ཁང་དེའི་འགན་འཛིན་སྨན་པ་ Nand Kumar ལགས་དང་མཇལ་འཕྲད་བྱུང་བའི་འཕྲོས་མོལ་དུ་Hepatitis B ནད་གཞིར་རྒྱ་གར་ཚེ་ཡི་རིག་བྱེད་པས་ངོས་འཛིན་གང་ལ་བྱེད་སྐོར་བཀའ་དྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་རྒྱ་གར་ཚེ་ཡི་རིག་བྱེད་པས་ Hepatitis རིགས་ཚང་མར་ Kamala འམ་ Pillia ཞེས་པའི་ནད་གཞིར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་རེད་ཅེས་དང་། ཡང་རྒྱ་གར་མངའ་སྡེ་གུཇརྰཏ་ས་གནས་སི་ཧོར་ཞེས་པར་གཞུང་འབྲེལ་སྨན་སྒར་དུ་བསྐྱོད་སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་ཚེ་ཡི་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྨན་པ་ Mukesh ཞེས་པ་དང་མཇལ་བྱུང་བས་ཁོང་ལའང་གོང་བཞིན་བཀའ་དྲི་ཞུས་པས་ kamala འམ་ Pillia ཟེར་གྱི་རེད་ཅེས་གཅིག་མཚུངས་གསུངས་པ་མ་ཟད་ས་གནས་དེ་གའི་གཞུང་གི་སྨན་ཁང་གི་ནད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཡིག་ཆའི་ནང་དུའང་ Hepatitis B Vaccine ལ་ Kamala Ras ཞེས་གསལ་པོར་བཀོད་འདུག

ད་དུང་གསལ་པོ་ཡོང་ཐབས་སུ་ Oxford University Press ཞེས་པའི་ New Oxford English Hindi Dictionary ནང་ Hepatitis ཞེས་པའི་ཚིག་ལ་རྒྱ་གར་སྐད་དུ་ Kamala འམ་ Pillia ཞེས་མཆིན་པའི་ནད་གཞི་ཉེན་ཚབས་ཆེ་བ་ཞེས་འཁོད་འདུག

Kamala Pillia ཞེས་པའི་མཁྲིས་ནད་ཤ་སེར་མིག་སེར་གྱི་ནད་གཞི་འདིར་རྒྱ་གར་ཚེ་ཡི་རིག་བྱེད་པའི་དེབ་ཀྱི་ནང་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་ལ་གཞིགས་ན། ནད་གཞི་འདི་མཆིན་པར་གཉན་ཁ་རྒྱས་པའམ་མཁྲིས་པའི་རྒྱུ་ལམ་འགགས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཐོག་མར་མིག་སེར་བ་དང་། དེ་ནས་རིམ་པས་ཤ་སེར་དུ་འགྲོ་བ་བཅས་བཤད་ཡོད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་མཁྲིས་ཁུ་ལྷག་པར་འཕེལ་བས་ལུས་ཀྱི་ཟུངས་ཁྲག་དང་བསྡོངས་ནས་ལུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཀུན་ལ་བྱེར་བའམ་ཁྱབ་པ་ལས་བྱུང་བར་བཤད། དེའི་ནད་རྟགས་ཀྱང་།

• མཁྲིས་ཁུ་དེ་རྒྱུན་གཏན་ལྟར་རྒྱུ་མར་མ་སོང་སྟབས་བཤང་བའི་མདོག་ནམ་རྒྱུན་གྱི་སྨུག་པོ་དེ་མེད་པར་སྐྱ་བའམ་དཀར་བ།
• དང་ག་ཞན་པ།
• འཇུ་སྟོབས་ཞན་པ།
• མཆིན་པས་ཚིལ་སྣུམ་ཞག་གི་རིགས་འཇུ་མི་ཐུབ་པ།
• ཞེ་མེར་བ།
• མཆིན་པར་གཉན་ཁ་རྒྱས་པས་གཟེར་བ་དང་མཛུབ་མོ་སོགས་ཀྱིས་རེག་ན་བཟོད་དཀའ་བས་ན་ནད་གཞི་འདི་ལ་     Kamala ཞེས་ཟེར་བར་བཤད།
• སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་བཤལ་གཏོང་བ་དེ་གལ་ཆེར་མངགས་ཡོད།

༣།   རང་ལུགས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་དང་ལུགས་གཞན་གཉིས་མཚུངས་བསྡུར་གྱིས་ Hepatitis ཞེས་པའི་ནད་གཞི་འདི་གང་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་དགོས་ཀྱི་དཔྱད་གཞིའི་བསམ་ཚུལ།

ཁྲག་གི་ཆུ་སེར་ལ་སྐྱོན་བྱུང་བ།

ཕྱི་ལུགས་ཁྲག་གི་ཆུ་སེར་ལ་སྐྱོན་བྱུང་བར་བཤད་པ་ནི། སྤྱིར་ནད་གཞིའི་ཆུ་སེར་དེ་སྐྱོན་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་བརྗོད་མི་དགོས། འདིར་ Hepatitis B ནད་གཞི་སྐོར་གླེང་སྐབས། དེ་ཡང་ཁྲག་གི་ཆུ་སེར་ནང་རྒྱུན་ལྡན་མིན་པའི་ Protein ཞེས་ཟས་བཅུད་གཅིག་རྙེད་པ་རེད་ཅེས་ཆུ་སེར་དེ་དང་ཟས་བཅུད་དེ་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་དཔྱད་པ་ཞིག་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག  རྒྱུན་གཏན་མིན་པ་ཞིག་ཡོད་ན་ཡོད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་རྩད་ཞིབ་བྱེད་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་ལ་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་གི་བལྟ་ཕྱོགས་བྱས་ན། དང་པོ་ཟས་བཅུད་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཁྲག་གི་ཆུ་སེར་ལ་བརྟེན་པ་དང་ཁྲག་གི་ཆུ་སེར་ནི་མཁྲིས་པའི་དྭངས་མ་ལས་བྱུང་བའི་ཆུ་སེར་དང་། མཁྲིས་པ་ནི་ཁྲག་གི་སྙིགས་མ་དང་ཁྲག་ནི་ཁ་ཟས་ཀྱི་དྭངས་མ་བདུན་བརྒྱུད་ཀྱི་ཐོག་མ་མཆིན་པར་མདངས་སྒྱུར་མཁྲིས་པས་ཟུངས་ཁྲག་ཏུ་བསྒྱུར་དགོས་པ་དེ་ཡིན། དྭངས་མ་དེ་ཡང་ཟ་བཏུང་ལ་རག་ལུས་པ་དང་། ཟ་བཏུང་གང་བྱས་པ་དེ་ཡང་ཕོ་བའི་ནང་དུ་མེ་དྲོད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་མྱགས་བཞུ་དྭངས་སྙིགས་བྱས་པའི་དྭངས་མ་དེ་ཡིན་དགོས། གལ་ཏེ་ཆུ་སེར་གྱི་ནང་དུ་སྔར་དང་མི་འདྲ་བའི་ཟས་བཅུད་ Protein ཞིག་མངོན་གྱི་ཡོད་ན་དེ་ནི་ནད་ཅན་ཞིག་ཡིན་ལ་སྐབས་འདིའི་དྭངས་མ་བདུན་བརྒྱུད་ཀྱི་འཇུ་བྱེད་ཀྱི་བཟོ་བསྐྲུན་ལ་སྐྱོན་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད། དཔེར་ན་ཇ་ཐང་དྭངས་མ་དགོས་པ་ལ་ཇའི་ནང་ཇ་རོ་ཡོད་ན་ཇ་དེ་འཚག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཆས་དེ་ལ་སྐྱོན་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད། དེར་བརྟེན་སྐབས་འདིར་ཁ་ཟས་གང་ཟོས་པ་དེ་ཐོག་མར་བད་ཀན་མྱག་བྱེད་དག་གིས་མྱགས་མ་ནུས་བར་དུ་མཁྲིས་པ་འཇུ་བྱེད་ཀྱིས་འཇུ་མ་ནུས། ཐ་མར་མེ་མཉམ་རླུང་གིས་དྭངས་མ་དང་སྙིགས་མ་སོ་སོར་འབྱེད་མ་ནུས་པས་ཁ་ཟས་ཀྱི་སྙིགས་མའམ་དྲི་མའམ་བཙོག་པ་དྭངས་མ་འཇུག་པའི་རྩ་མིག་ཏུ་ཤོར་ནས་མཆིན་པར་སོང་བ་དེར་མཁྲིས་པ་མདངས་སྒྱུར་གྱིས་ཟུངས་ཁྲག་ལ་བསྒྱུར་མ་ཐུབ་པར་ཡུན་རིང་གནས་ནས་ཁྲག་ངན་ཆུ་སེར་ཞེས་ཡོངས་གྲགས་ལྟར་ཁྲག་ངན་དེས་མཁྲིས་པ་འཕེལ། མཁྲིས་པ་དེས་ཆུ་སེར་ངན་པ་སྙིགས་མ་ཅན་གྱི་ཟས་བཅུད་(Protein)རྒྱུན་གཏན་མིན་པ་དེ་བྱུང་བར་བསམ།

Virus ཞེས་པའི་ནད་འབུ་ཕྲ་མོ།   

Virus ཞེས་པ་འདི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ནད་འབུ་འགོས་ཚབས་ཅན་སྲོག་ལྡན་གཞན་ལ་མ་བརྟེན་པར་འཚོ་བ་དང་འཕེལ་བསྐྱེད་མི་ཐུབ་པ་ཞིག་ལ་ཟེར། དེ་འདྲ་ཞིག་རྙེད་པ་དེ་ལ་ Hepatitis B Virus ཞེས་བཤད་པ་ནི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་ནང་མཐོང་བའི་ཆ་ནས་ཞུ་མི་ཐུབ་ཀྱང་། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་དུ་སྲིན་གྱི་རིགས་མ་གསུངས་པའམ་ངོས་ལེན་མེད་པ་མ་རེད། རྒྱུད་དུ་ནད་སྲིན་རིགས་ཀྱི་ལེའུ་ཟུར་དུ་གསུངས་ཡོད། དེ་ཡང་ཉེས་པ་གསུམ་དང་སྦྱར་ཏེ་རླུང་སྲིན། མཁྲིས་སྲིན། བད་སྲིན་ཞེས་དེ་རེ་རེ་ལའང་ནང་གསེས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་དང་ནད་རྐྱང་པ་ལྡན་འདུས་ཀྱི་རྣམ་པ་གང་ཡང་གསར་དུ་གྲུབ་ཕྱིན་ཆད་དེ་དེར་བརྟེན་པའི་སྲིན་གྱི་རིགས་ཤིག་སྐྱེས་ཀྱི་ཡོད་པས་མདོར་ན་ལུས་ལ་སྲིན་འབུ་བརྒྱད་ཁྲི་ཙམ་གྱིས་ལུས་འདི་སྲིན་གྱི་གོང་བུ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་གསུངས་ཡོད།

Virus ཞེས་པ་དེ་ནད་འབུ་ཕྲ་མོ་ཞིག་ཡིན་པར་བཤད་པ་ལྟར་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པར་སྲིན་རྣམས་ཉེས་པ་གསུམ་དང་སྦྱར་ནས་གསུངས་དགོས་པ་དེར་དམིགས་བསལ་དཔྱད་ཞིབ་དགོས་པའི་གནད་འགག་ཅིག་རེད་བསམ་གྱི་འདུག དེས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གསོ་བཅོས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཇི་ཡིན་གསལ་པོ་སྟོན་པ་དང་། ནད་སྲིན་དེ་རྣམས་ཀྱང་རྟེན་ཉེས་པ་གང་ཡིན་དང་བསྟུན་ནས་བཅོས་སེལ་བྱེད་པ་ལས་ནད་འབུ་དེ་རྐྱང་པ་བསད་གསོད་ཀྱི་ཚིག་འདི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་ལ་ཧ་ལམ་ཡོད་པ་མ་རེད། དཔེར་ན་སྲིན་སྨན་འཆི་མེད་སྲིན་སེལ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་གོ་དོན་ལས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གསོ་བཅོས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཡང་དག་པ་དེ་ཤུགས་ལས་གསལ་པོར་ཤེས་ཐུབ། སྐབས་རེ་དངོས་པོའི་ནུས་པའི་ཐོག་ནས་སྨན་རྒྱུ་བྱེ་བྲག་པས་སྲིན་གསོད་ཅེས་ཡོད་པའང་དེ་ནི་དངོས་པོ་དེར་སྲིན་གསོད་པའི་ནུས་པ་ཞིག་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ལས་སྨན་སྦྱོར་གྱི་སྐབས་སུ་སྨན་ནུས་འཇམ་བཙལ་བ་སོགས་ཀྱི་རིག་པས་སྲིན་དེ་གསོད་པ་མ་ཡིན་པར་སེལ་བའི་ཐབས་དང་དམིགས་པས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ལྟ་གོམས་སྤྱོད་གསུམ་དང་འབྲེལ་བའི་ལག་ལེན་བཟང་པོ་ཞིག་རེད་བསམ་གྱི་འདུག

དེ་ཡང་སྨན་ནི་ཕན་པའི་དོན་དང་སྨན་པ་ནི་ཕན་པར་བྱེད་མཁན་གྱི་གང་ཟག་དེ་ལ་གོ་དགོས་པས་རྒྱུད་དུའང་། འབུ་སྲིན་སོགས་ཀུན་རྟག་ཏུ་རང་འདྲར་བལྟ། །ཞེས་དང་། གོམས་པ་ཚད་མེད་བཞི་ཡི་ངང་དུ་གནས། །གསུངས་པ་ལྟར་ནད་འབུ་གསོད་པའི་ཀུན་སློང་གི་ཐོག་ནས་གསོ་དཔྱད་སྦྱར་ན། སྦྱར་བའི་སྨན་དང་སྦྱོར་མཁན་གྱི་སྨན་པ་གཉིས་ཀ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་སྨན་དང་སྨན་པར་འགྲོ་གི་ཡོད་མེད་ཀྱང་སོམ་ཉི་རེད་བསམ།

སྐབས་རེ་ Hepatitis B ནད་གཞིའི་སྐོར་འཕྲོས་མོལ་ཡོང་དུས་སྨན་བཅོས་ཀྱི་རྗེས་ནད་འབུ་དེ་ད་དུང་ཡོད་པར་སྣང་བར་བརྙད་དེ་ནད་འབུ་དེ་གསོད་བྱེད་ཀྱི་སྨན་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་སྐོར་གོ་བསྡུར་ཡོང་མི་སྲིད་པ་མ་རེད། དཔེར་ན་རྒྱུད་དུ། གསོ་བྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་སྦྱར་བའི་སྐབས་སུའང་སྔོན་བྱོན་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་མཁས་དབང་རྣམ་པས་གསོ་བྱེད་གཉེན་པོ་སྟོང་དང་རྩ་གཉིས་ཞེས་པར་རྒྱུད་དུ་གསལ་བའི་སྐྱེ་རྒྱུན་གཅོད་པའི་སྦྱོར་བ་དེ་གསོ་བྱེད་གཉེན་པོའི་རྣམ་གྲངས་སུ་རྩིས་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གསོ་དཔྱད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཡང་དག་དེ་ཤུགས་ལས་རྟོགས་ཐུབ།

ནད་སྲིན་རྣམས་ཉེས་པ་གསུམ་དང་སྦྱར་དགོས་དོན་ནི། རྒྱུད་དུ། འོན་ཀྱང་ཉེས་པ་གསུམ་ལས་ནད་མི་འདའ། །གནོད་བྱ་བཅུ་ལས་ནད་ཀྱི་གནས་མི་འདའ། །དཔེར་ན་འདབ་ཆགས་བྱ་ཡིས་གར་འཕུར་ཡང་། །ནམ་མཁའི་མཐོངས་ལས་འཕུར་ས་མེད་པ་བཞིན། །བད་རླུང་གྲང་ལ་ཁྲག་མཁྲིས་ཚ་བས་ན། །དུ་མར་ཕྱེ་ཡང་ཚ་གྲང་གཉིས་སུ་འདུས། །ཞེས་པ་དང་། སྲིན་དང་ཆུ་སེར་ཚ་གྲང་ཐུན་མོང་གནས། །ཞེས་པའང་གསུངས་པས་སོ།།

མིའི་ལུས་ཀྱི་ནད་འབུ་ཕྲ་མོ་དེ་རྣམས་སྔར་མེད་གསར་དུ་སྐྱེས་པའམ་སྔར་ཡོད་འཁྲུགས་ནས་ནད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཚུལ་ཡང་རྒྱུད་དུ། རྐྱེན་མེད་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་བྱུང་མི་སྲིད། །གསུངས་པ་ལྟར་ནད་སྲིན་དེ་རྣམས་རྐྱེན་མེད་པར་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུའི་ཚུལ་དུ་བྱུང་བ་ནི་མི་སྲིད་དོ། །ཟས་སྤྱོད་སོགས་སྨན་ལྷག་ལོག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཉེས་གསུམ་འཕེལ་ཟད་འཁྲུག་གསུམ་གང་རུང་དུ་ནད་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་ནས་གནོད་བྱ་མ་རུང་བ་དྲི་མ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དེར་དེ་མཚུངས་ཀྱི་ནད་སྲིན་ཉེས་པའི་ཁམས་དང་མཐུན་པ་སྐྱེས་པ་ནི། རྒྱུད་དུ། དེ་ལ་རྐྱེན་ནི་རླུང་མཁྲིས་བད་ཀན་གསུམ། །སྐྱེད་མཆེད་ཡུལ་དུས་ཟས་སྤྱོད་གདོན་རྐྱེན་གྱིས། །སྲིན་འཁྲུག་ལུས་ཟུངས་ཟོས་པས་གཉན་ནད་འབྱུང་། །གསུངས་པ་ལྟར་དང་། མཐོང་ཆོས་སུའང་། ཟས་ལྷག་སོགས་གང་བྱུང་དུ་ཟགས་པ་འཕྲལ་འཕྲལ་གཙང་སེལ་མ་བྱས་ཚེ་དེའི་ཐོག་འབུ་འཁོར་བའམ་སྐྱེས་པ་ཤོད་པ་དང་ཡང་ཆུ་ཡུར་སོགས་འགགས་ཡོད་ན་ཆུ་སྙིགས་བཙོག་པ་འཁྱིལ་ནས་རིམ་པས་འབུ་སྐྱེས་ནས་ནད་བསྐྱེད་པ་ནི་དེང་སང་ཡོངས་གྲགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལམ་སྟོན་ནང་གསལ་བ་བཞིན། རྟེན་བཙོག་སྙིགས་ཀྱི་དྲི་མ་དེ་ཕྱི་ནང་གང་དུ་ཡོད་ནའང་བཙོག་པ་ཡིན་པས་དེ་ལས་ནད་དང་ནད་འབུ་སྐྱེ་བ་དང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བདེ་ཐང་དུ་གནས་ཐུབ་པ་ནི་གོང་དུ་རྒྱུད་ལས། རྐྱེན་མེད་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་བྱུང་མི་སྲིད། །ཅེས་པའི་འབྲས་བུ་ནད་དང་ནད་སྲིན་མི་འདོད་ན། རྒྱུ་བཙོག་སྙིགས་བསལ་དགོས་པ་ན། དེ་ཡང་རྒྱུད་ལས། རྒྱུ་མ་བཀག་པར་འབྲས་བུ་ཁེགས་མི་སྲིད། །ཅེས་དང་། ཡང་། རྒྱུ་མ་བཅོས་པར་འབྲས་བུ་གསོ་འདོད་པ། །དུག་རྩ་མ་ཕྱུངས་ལོ་མ་བཅད་བསྐྱུར་འདྲ། །ཞེས་དང་། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་ལས་བྱུང་། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ནད་སྲིན་རྟེན་པའི་ཉེས་པ་ཇི་བཞིན་གཙོ་བཅོས་བྱས་ན་སྲིན་བུ་ངང་གིས་བསལ་འགྲོ་བ་ཡང་རྒྱུད་དུ། དཔེར་ན་རྐུན་མོ་བསྟེན་པའི་རྗེ་བོ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །སྐབས་རེ་སྣང་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱི་ལུགས་བརྟག་དཔྱད་ལ་ནད་སྲིན་དེ་སྔ་ཡོད་པ་མེད་པར་(Negative)གྱུར་ན་ཡང་ནད་རྟགས་རྣམས་བསྐྱེད་མེད་དུ་གྱུར་པའི་རིགས་ཀྱང་ཡོད་འདུག མིའི་ལུས་ཁམས་ནང་ཟ་བཏུང་བཙོག་པའི་རིགས་ཤོར་བའམ་ཡང་ན་དམན་ལྷག་ལོག་པ་གང་རུང་དུ་གྱུར་ནས་ཕོ་བའི་ནང་ཟ་བཏུང་འཇུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཚུལ་བཞིན་དུ་མ་ཐུབ་པས་མ་ཞུ་བ་བྱུང་བ་དང། དེ་དྭངས་སྙིགས་གཉིས་སུ་ལེགས་པར་འབྱེད་མ་ཐུབ་པར་སྙིགས་མའམ་བཙོག་པ་དེ་དྭངས་མ་རྒྱུ་བའི་རྩ་མིག་ཏུ་མཉམ་འདྲེས་ཤོར་བ་དེ་ཉིད་མཆིན་པར་འབྱོར་བ་མཁྲིས་པ་མདངས་སྒྱུར་གྱིས་ཟུངས་ཁྲག་ཏུ་བསྒྱུར་མ་ཐུབ་པར་མཆིན་གནས་སུ་རྒྱུན་རིང་ལྷག་ནས་ངན་ཁྲག་དང་ཆུ་སེར་ངན་པ་འཕེལ་བའི་ནད་དང་ནད་སྲིན་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་ཕྱི་ལུགས་ཀྱི་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་ཆེ་ཤེལ་ནང་རྙེད་པ་དེ་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་བྱ་རྒྱུའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་དུའང་ནད་སྲིན་སྐོར་གནའ་སྔ་མོ་ནས་གསུངས་ཡོད་པ་དེ་དོན་ལ་གནས་པའི་གསལ་ཆ་ཞིག་ཀྱང་རེད་བསམ་གྱི་འདུག

ཕྱི་ལུགས་ལའང་ནད་སྲིན་ཡོད་པར་སྣང་བ་ཙམ་མིན་པར་དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཇི་ཡིན་ཞིབ་འཇུག་གནང་རྒྱུའང་གསོ་བཅོས་དང་འབྲེལ་བས་གལ་ཆེན་པོ་མིན་ནམ་སེམས། སྐབས་རེ་ནད་འབུ་ཡོད་པ་སྣང་བ་དེ་ཕུགས་དེད་ཀྱིས་རྒྱུ་རྐྱེན་རྩད་གཅོད་སྐབས་གསལ་པོ་མེད་པའི་རིགས་ཀྱང་ཡོང་གི་འདུག་པ་ནི། དཔེར་ན་HIVནད་འབུ་དེ་སྤྲེའུ་ནས་བྱུང་བ་དང་སྤྲེའུ་ལ་དེ་གང་ནས་བྱུང་ཡོད་མེད་གསལ་པོ་གསུང་རྒྱུ་མིན་འདུག དེ་འདྲ་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པར་སྲིན་བུ་འཁྲུགས་པའི་ནད་ཀྱིས་མི་བདེ་བ་ཡོད་པ་དེའི་འཁྲུགས་པའི་གནས་ཀྱིས་སྲིན་བུ་ཉེས་པ་གང་དང་བསྡོངས་པ་ཡིན་མིན་ངོས་བཟུང་རྗེས་སྨན་བཅོས་བྱས་ན་ཕན་ཐོགས་ཆེ་བ་མཐོང་། དེ་མིན་ནད་སྲིན་ཡོད་དོ་ཅོག་ལ་ནད་བརྒྱ་སྨན་གཅིག་ལྟ་བུ་སྲིན་སྨན་གཅིག་གིས་འཐུས་པ་ནི་ལུགས་གང་ལའང་མ་མཐོང་།

ཕྱི་ལུགས་པས་Hepatitis B ནད་གཞི་འདི་གནས་ཁ་དང་བཤང་ལམ། མཚན་མ། ཁྲག་སོགས་དང་ཡང་ཕ་མའི་བརྒྱུད་འགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་བཤད་པ་བཞིན་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པར་འཁྲུགས་པའི་གནས་ཀྱིས་སྲིན་འབུའི་ནད་རིགས་བརྟག་ཅེས་གསུངས་པའི་མཁྲིས་ནད་དང་བསྡོངས་པའི་སྲིན་དེ་རྒྱུད་དུ། མཁྲིས་སྲིན་སོ་མིག་པགས་གཞང་མཚན་མར་གནས། །ཞེས་གསུངས་པའི་གཙོ་བོ་སོ་དང་མིག་དང་པགས་པ། གཞང་དང་མཚན་མར་གནས་པ་དང་། མཁྲིས་གནས་ཁྲག་ཡིན་པས་ཁྲག་སྲིན་དང་ཡང་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཡོད། འགོས་སྟངས་ཀྱང་འོ་བྱེད་པ་དང་འཁྲིག་སྦྱོར། ཁྲག་གསབ་སོགས་བརྒྱུད་འགོ་བ་དང་། ཕ་མའི་ས་བོན་ཉེས་པ་རླུང་མཁྲིས་བད་ཀན་གསུམ་གང་གི་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་དེའི་ས་བོན་སྐྱོན་ཅན་ལས་བུའི་ལུས་ནང་ནད་གཞི་དེ་ལྟར་དུ་འཕེལ་བའང་བཤད་ཡོད་པས་ན་ཕྱི་ལུགས་ནས་བཤད་པའི་ནད་སྲིན་དང་གནས་དང་ནད་གཞི་འགོས་སྟངས་དང་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ནས་བཤད་པ་གཉིས་མཚུངས་བསྡུར་གྱི་རིག་པས་ཆེས་མི་འདྲ་བ་ལྟ་བུ་མ་མཐོང་།

མདོ་དོན། ལུས་ནང་སྲིན་བུ་བརྒྱད་ཁྲི་ཡོད་པར་བཤད་པ་དག་སྨན་གྱིས་གསོད་ཀྱང་མི་ཐུབ། བསད་ཀྱང་ཕན་པ་ལས་ཉེན་ཆེ་བ་ནི་དཔེར་ན་ཁྲག་སྲིན་ལྟ་བུ་རྒྱུན་དུ་ལུས་ལ་སྒྱུ་རྩལ་སོགས་ཀྱི་ཕན་པའི་ལས་བྱེད་པ་དང། འཁྲུགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གཉན་ནད་ཀུན་དང་། མཛེ་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་པར་གསུངས་པས་ན་འཁྲུག་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དེ་འགོག་པའམ་བཅོས་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན།

ཕྱི་ལུགས་ནས་བཤད་པའི་Hepatitis B ནད་རྟགས་རྣམས་ལ་དཔྱད་པ།

• ཕོ་བ་དང་རྒྱུ་མའི་བྱེད་ལས་མི་བདེ་བ།

 ཕོ་བ་དང་རྒྱུ་མ་དང་ལོང་གསུམ་ནི་བད་ཀན། མཁྲིས་པ། རླུང་གསུམ་གྱི་གནས་དང་ཟ་བཏུང་འཇུ་བྱེད་དང་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པས་དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་ལས་མི་བདེ་བ་ནི་མ་ཞུ་བའམ་ནད་གཞི་འདིའི་ཐོག་མའི་འབྱུང་རྩའི་གཞི་སྟོན་པའོ།།

• ཆམ་རིམས་ལྟ་བུའི་ནད་གཞིས་ཟིན་པ།

ཆམ་རིམས་ལྟ་བུས་ཚིགས་གཞི་རིམས་བཏབ་ཀྱིས་མི་བདེ་བ་ལྟ་བུ་ནི། ནད་གཞིའི་ཚ་བ་མ་སྨིན་པ་བད་རླུངགི་གྲོགས་དང་ལྡན་པས་ཕྲུམ་སེར་འཁྱེར་བ་སོགས་བྱུང་བ་ནི་ནད་རྐྱང་པ་མ་ཡིན་པ་གཞན་དབང་ཅན་གྱི་རྟགས་སྟོན་པའོ།།

གོང་གསལ་གྱི་རྟགས་རྣམས་ནི་Hepatitis B ནད་ཀྱི་སྔར་ཚུལ་དང་དེ་རྗེས་རིམ་པས་དུས་ཡུན་གང་མཚམས་སོང་རྗེས་ཚུལ་ཕྱེད་པའི་རྟགས་ནི།

• ལུས་ཁམས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བ།

ལུས་ཞེས་པ་ནད་དང་ལུས་ཟུངས་དྲི་མ་གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་གྱིས་རག་ལུས་པས་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ལ། ཟས་སྤྱོད་སོགས་དམན་ལྷག་ལོག་པས་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པ་རྣམས་འཕེལ་ཟད་འཁྲུག་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་ནས་ལུས་འདི་བཟུང་བར་བྱེད་མཁན་གྱི་དྭངས་མ་བདུན་བརྒྱུད་ལ་སོགས་པར་གནོད་པར་བྱས་ནས་དྲི་མར་གྱུར་པས་ན་ལུས་ཀྱི་ཟུངས་མི་བརྟན་པར་ལུས་ཁམས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་།

• ཞེ་མེར་ལང་བ་དང། དང་ག་འགགས་པ།

ཞེ་མེར་བ་དང་དང་ག་འགག་པ་ནི་འཇུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཀ་ཚུལ་བཞིན་མེད་པས་མ་ཞུ་བའི་རྟགས།

• ཚ་བ་ཕྲན་བུ་འབྱུང་བ།

ཚ་བ་ཕྲན་བུ་ནི་མཁྲིས་ཚད་ལྟ་བུ་ཚ་བའི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་རྒྱས་ཚད་ལྟ་བུ་མིན་པས་ཚད་སྟོབས་སྐྱེད་མི་ཐུབ་པའི་བསྡོངས་ཟླ་གཞན་ཡོད་པར་བསྟན་པའོ།།

• ལུས་ཁམས་མི་བདེ་བ།

ལུས་ཟུངས་ཚུལ་བཞིན་མ་རྒྱས་པར་ཉེས་པའི་རང་རྟགས་སྟོན་པ།

• སྐབས་རེ་མགོ་ཚབས་ཆེར་ན་བ།

མགོ་ན་བ་ཟེར་བ་དེར་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་མང་དག་ཡོདཀྱང་སྐབས་འདིར་མགོ་ནད་ཚབས་ཆེ་ན་དེ་མཁྲིས་པའི་རྟགས་ཡིན་ན་ཡང་རྒྱུན་དུ་མེད་པར་སྐབས་རེ་ན་བ་ནི་རླུང་དང་བསྡོངས་པའི་རྟགས་དང་སྤྱིར་རྒྱུད་དུ་མགོ་ན་བ་མཁྲིས་རླུང་མཇིང་ཐད་ན་བ་བད་མཁྲིས་རྐེད་པ་ན་བ་བད་རླུང་དུ་གསུངས་ཡོད།

• ཆང་རག་མི་འདོད་པ།

རྒྱུན་དུ་ཆང་རག་འཐུང་མཁན་ཞིག་གློ་བུར་དུ་མི་འདོད་པ་ཞེ་ལོག་པ་ནི་ཆང་རག་དེ་ཡུན་རིང་བསྟེན་དྲགས་པས་དེའི་ཡོན་ཏན་དང་མཚུངས་པའི་ནང་དུ་ཉེས་པ་མཁྲིས་པ་བསགས་ཆེས་པ་དེས་ཁམས་ལོག་ནས་རེ་ཞིག་ལུས་ཁམས་འཁྲུགས་པའི་སྣང་བ་དང་བཅས་དེ་མི་འདོད་པ་ཤར་ནས་དེའི་ཡོན་ཏན་ལས་ལྡོག་པའི་ཟ་འཐུང་གི་རིགས་དད་པ་ནི་རྒྱུད་དུ། རྒྱུ་ལས་འཁྲུགས་བྱེད་མི་མཐུན་ཡོན་ཏན་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པས་སོ།།

• ཆབ་མདོག་མར་ནག

སྤྱིར་མཁྲིས་པའི་ནད་ལ་ཆབ་ཀྱི་མདོག་སེར་པོར་སྣང་ཡང་མར་ནག་འདྲ་བ་ནི་མཁྲིས་ནད་དེ་གནས་མཆིན་པ་དང་ཁྲག་ལ་བསྡོངས་པར། རྒྱུད་དུའང་། མར་ནག་འདྲ་ན་རིམས་དང་མཁྲིས་པ་རྒྱས། །ཞེས་གསུངས་ཡོད།

• བཤང་བའི་མདོག་སྐྱ་བ།

རྒྱུན་གཏན་མཁྲིས་ཁུ་རྒྱུ་མར་སོང་ནས་བཤང་མདོག་སྨུག་པོ་ལྟ་བུར་བྱུང་ཡང་། མཁྲིས་པ་རྣམ་པར་གྱུར་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མཁྲིས་ཁུ་རྒྱུ་ལམ་ལོག་ནས་རྒྱུ་མར་འགྲོ་མ་ཐུབ་སྟབས་བཤང་བའི་མདོག་སྐྱ་བའམ་དཀར་བ་བྱུང་བ་ནི་མཁྲིས་པ་གྲང་མཁྲིས་ཀྱི་རྟགས་ཡིན། རྒྱུད་དུ་ཁྱད་པར་བཤང་བ་དཀར་བ་གྲང་མཁྲིས་མི་འགྱུར་རྟགས་ཞེས་གསུངས་ཡོད།

• ཤ་སེར་མིག་སེར།

ཟས་སྤྱོད་རྐྱེན་གྱིས་མཁྲིས་པ་འཕེལ་བའམ་རྒྱུ་ལམ་འགགས་པས་མཁྲིས་ཁུ་ཁ་ལུད་ཀྱིས་བྱེར་བས་ཐོག་མར་མིག་དང་དེ་རྗེས་ཤ་སེར་མིག་སེར་དུ་འགྲོ་བ།

ཟ་བཏུང་བཙོག་པའམ་དུག་ཅན། ཆང་རག རྫས་སྦྱོར་སོགས་ཀྱིས་མཆིན་པ་བསྣད་(Liver Damage)པའི་རྟགས་ནི། རྟགས་གཞན་ཚུལ་ཕྱེད་ཀྱི་སྐབས་དང་མཚུངས་ལ་དེ་མིན།

• ཕོ་བ་སྦོ་བ་དང་སྐབས་རེ་གཟེར་བར་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་ཡོད་ཀྱང་སྐབས་འདིར་མ་ཞུ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་བད་ཀན་བེ་སྣབས་འཕེལ་ནས་རླུང་རྒྱུའི་ལམ་འགགས་པས་ཕོ་བ་སྦོ་བ་ལ་སྐབས་རེ་གཟེར་བ་དང་ཚ་འབྲབ་བྱུང་བ་སོགས་ནི་མ་ཞུ་བའི་རྟགས། རྒྱུད་དུའང་། མ་ཞུའི་རྐྱེན་གྱིས་བད་ཀན་བེ་སྣབས་འཕེལ། །བེ་སྣབས་དེ་ཡིས་རླུང་རྒྱུའི་རྩ་སྦུབས་བཀག །ཅེས་དང་། ཡང་། ཕོ་རླུང་དབུགས་རྒོད་སྦོ་ལ་སྟོང་སྒྲེག་བྱེད། །ཕོ་བ་འབྲབ་སྙམ་ཟོས་རྗེས་བདེ་བར་མངོན། །གསུངས་པ་ནི་དོན་དུ་མ་ཞུ་བས་སོ།།
• ལུས་གཡའ་བ།

ལུས་གཡའ་བ་ཡང་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་ཡོད་ཀྱང་འདིར་གཡའ་བའི་ཟ་འཕྲུག་བྱེད་པ་ནི་མཁྲིས་པ་པགས་ལ་འགྲམས་པའི་རྟགས་ཞིག་ཡིན། དེ་ཡང་རྒྱུད་དུ། མཁྲིས་པ་པགས་ལ་འགྲམས་ན་ཟ་འཕྲུག་བྱེད། །ཤ་ལ་རྒྱས་ན་ཤུ་བ་ཐོར་པ་འབྱུང་། །འཁྲུག་ན་ཆུ་སེར་ཁྲག་དང་མཁྲིས་པ་འཛགས། །ཞེས་པ་དང་། མཁྲིས་པ་པགས་འགྲམས་ཆུ་སེར་ལྟ་བུར་བཅོས། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཡོད།

• སྐབས་རེ་བཤང་བ་མཉམ་ཁྲག་གམ་ནག་པོ་བྱུང་བ།

 མཁྲིས་གནས་ཁྲག་གིས་གནས་གྱུར་ནས་སྨུག་པོའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་བཤང་བ་ནག་པོ་བྱེད་པ་ནི་རྒྱུད་དུ། ཁྲག་གིས་གནས་གྱུར་སྨུག་པོའི་རྒྱུ་བྱས་ཏེ། །དྲི་མ་ནག་སྨུག་སྐམ་ལ་ཤ་རིལ་འདྲ། །ཞེས་དང་། ཡང་ན་མཆིན་ཁྲག་ཐུར་དུ་ཟགས། ཟགས་པ་ལོང་དུ་རླུང་དང་བསྡོངས་པས་ནག་པོའམ་ཁྲག་ཉིད་དུ་བྱུང་བ་དང་། མཆིན་པ་དུག་ཐབས་ཀྱི་སྐབས་སུའང་གཞུག་ཏུ་མཆིན་པ་རུལ་ནས་དུད་ཁུར་འབྱུང་གསུངས་པས་སོ།།

• ངལ་དུབ་ཆེ་བ།

 རྒྱུད་དུ་ཁྲག་གིས་རླན་ཞིང་སྲོག་འཚོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཁྲག་ནི་ལུས་ཟུངས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་དེ་ཟུངས་སུ་མ་གྱུར་པས་ལུས་ཀྱི་སྟོབས་བྲི་ནས་ངལ་དུབ་ཆེ་ལ་སྟོབས་ཆུང་བ། རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་སྨན་(Naturopathy)ལུགས་སུ་གོང་གསལ་ནད་རྟགས་ཀྱི་སྟེང་ཐོལ་པ་འགའ་བཤད་པ་ནི།

• སྐྱུགས་པ།

 སྐྱུགས་པར་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་ཡོད་ཀྱང་སྐབས་འདིར་ཁ་ཟས་མ་ཞུ་བ་གཙོ་བོ་ཕོ་བ་དང་འབྲེལ་བས་མ་ཞུ་བ་དེ་གསང་ཁ་དང་ཉེ་བས་སྐྱུགས་པ་དང།

• ཤ་གནད་མི་བདེ་བ།

 ཤ་གནད་མི་བདེ་བ་ནི་ཟུངས་ཟད་རླུང་འཕེལ་གྱི་རྟགས་ཤིག་ཡིན།

• གཉིད་ཐིབས་ཆེ་བ།

མ་ཞུ་བ་དང་ལྷག་པར་དུ་ནད་འདིར་བད་ཀན་བསྡོང་ཟླ་ཡོད་པས་གཉིད་ཐིབས་ཆེ་བ་དང་།

• ཁོང་ཚིག་ཆེ་བ།

ཟུངས་ཟད་རླུང་འཕེལ་བའི་རྟགས།

• འཁྲུ་བ། Diarrhoea

འདིའི་སྐབས་དབྱིན་སྐད་དུ་ Diarrhoea ཞེས་ཚ་འཁྲུ་ལས་ལྡོག་སྟེ་གྲང་མཁྲུའི་ཐ་སྙད་བེད་སྤྱོད་བཏང་འདུག གྲང་འཁྲུ་ནི་ཕོ་བ་སྦོ་བ་དང་བཤང་བ་སླ་བ་ལན་མང་བཤལ་བ་སོགས་ཀྱི་རྟགས་ཡོད་པས་རྒྱུ་ནི་གཙོ་བོ་མ་ཞུ་བའམ་མེ་དྲོད་ཉམས་པའོ། །རྒྱུད་དུའང་། མ་ཞུ་འགྱིངས་རྗེས་བུངས་ཆེར་འཁྲུ། །གསུངས་ཡོད།

• ཚིགས་གཞི་ན་བ་གྲུམ་བུའི་རྟགས།

ནད་འདི་ཆུ་སེར་དང་བསྡོངས་པས་ཆུ་སེར་ཚིགས་གཞིར་རླུང་གིས་བྱེར་བ་ལས་གྲུམ་བུའམ་ཚིགས་གཞི་མི་བདེ་བ་བྱུང་བ་ནི་སྣོད་མཁྲིས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཆུ་སེར་ཚིགས་ལ་འགྲམས་པའི་རྟགས་སོ།།

རྒྱ་གར་ཚེ་ཡི་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཞུང་དུ་ནད་གཞི་འདིར་ནད་རྟགས་ཐོལ་པ་འགའ་བཤད་པ་ནི།

• འཇུ་སྟོབས་ཞན་པ།

ནད་འདི་མ་ཞུ་བས་བསྐྱེད་པ་གསལ་པོར་བསྟན་པའི་རྒྱུ་བཤད་པ།

• མཆིན་པས་སྣུམ་ཚིལ་གྱི་རིགས་འཇུ་མ་ཐུབ་པ།

ཟ་བཏུང་སྣུམ་ཚིལ་གྱི་རིགས་ཕོ་བར་མྱག་ཞུ་དྭངས་སྙིགས་འབྱེད་མ་ཐུབ་པར་དྭངས་སྙིགས་འདྲེས་ནས་མཆིན་པར་སོང་བ་མདངས་སྒྱུར་མཁྲིས་པས་ཟུངས་ཁྲག་ཏུ་བསྒྱུར་མ་ཐུབ་པའམ་མ་ཞུ་བའི་དོན།

• མཆིན་པ་གཟེར་བ་དང་བཟོད་པ་དཀའ་བ།

མཆིན་པའི་ནང་དྭངས་མ་མ་ཞུ་བའི་ངན་ཁྲག་ཆུ་སེར་རྐྱེན་གྱིས་མཆིན་པ་བསྣད་པ་དང་རྒྱས་པ། གཉན་དང་ཡང་བསྡོངས་སྲིད་པས་ན་གཟེར་བ་དང་མཛུབ་མོ་སོགས་ཀྱིས་རེག་ན་བཟོད་དཀའ་བའོ།།

གོང་གསལ་གྱི་ནད་རྟགས་དེ་རྣམས་ལ་གཞིགས་ན་Hepatitis སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ B ཡི་ནད་གཞི་འདི་ཕྱིའི་ཟ་བཏུང་བཙོག་པའམ་ཆང་རག་སོགས་ཐད་ཀར་མཆིན་པར་ཤོར་བ་མ་ཡིན་པར་ཕོ་བའི་མེ་དྲོད་རྣམ་གསུམ་འགྲིམས་ནས་མ་ཞུ་བའི་རྣམ་པར་སོང་བ་ཞིག་གིས་ནད་གཞི་འདི་བྱུང་བ་གསལ་པོར་མཐོང་གི་འདུག་པ་ནི་རགས་པའི་དཔྱད་པ་ཡིན།

སྤྱིར་བཏང་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གཞུང་ནས་བཤད་ན། འཕྲོད་པའི་ཟ་བཏུང་དང་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་ལུས་ཁམས་ཀྱི་དྭངས་མ་བདུན་བརྒྱུད་རྣམས་ཚུལ་བཞིན་འཕེལ་བ་དང་། སྙིགས་མ་རྣམས་ཀྱང་སོ་སོའི་འཇུག་སྒོ་ལས་དྭངས་མའི་ལམ་དུ་མ་ཤོར་བར་བྱེད་པ་ནི་ཉེས་པ་གསུམ་གྱི་བྱེད་ལས་སྙོམས་པར་བསྟན་པ་དང་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ཟ་བཏུངགི་རིགས་དང་སྤྱོད་ལམ་བཅས་དམན་ལྷག་ལོག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕོ་བའི་མེ་དྲོད་རྣམ་གསུམ་གྱི་མྱགས་ཞུ་དྭངས་སྙིགས་འབྱེད་པའི་བྱ་ལས་རྒྱུན་གཏན་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཐུབ་པས་སྙིགས་མའམ་བཙོག་པ་དེ་དྭངས་མ་རྒྱུ་བའི་རྩ་མིག་ཏུ་ཤོར་ནས་མཆིན་པར་སོང་བ་དེ་མདངས་སྒྱུར་མཁྲིས་པས་ཟུངས་ཁྲག་ཏུ་བསྒྱུར་མ་ཐུབ་པར་བརྟེན་ཡུན་རིང་མཆིན་པར་གནས་ནས་ངན་ཁྲག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་མཆིན་པ་བསྣད་པ་དང། རིམ་བཞིན་ངན་ཁྲག་དེ་མཁྲིས་པ་དང་ཆུ་སེར་ནད་ཅན་དག་འཕེལ་བས་ངན་པའི་ཆ་དེ་ལ་ཕྱི་ལུགས་ཁྲག་གི་ཆུ་སེར་སྐྱོན་ཅན་དང་དེའི་ནང་ལ་སྔར་མེད་ཀྱི་ཟས་བཅུད་(Protien)ཞེས་པ་དྭངས་མ་མ་ཞུ་བའི་ཆ་དེ་ལ་གོ་དགོས་པ་མིན་ནམ་བསམ།

སྤྱིར་དྭངས་མ་ནི་ཟ་བཏུང་གི་ཡོན་ཏན་མི་འདྲ་བ་སོ་སོ་ལ་བརྟེན་པའི་དེ་འབྲེལ་མཚན་ཉིད་མཚུངས་པའི་ཉེས་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་རྒྱུད་དུ། དེ་ལྟར་རྒྱུ་ལ་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་བྱས་ནས། །འཇུག་པའི་ཚུལ་ནི་འཕང་བྱའི་ཡུལ་དེ་ལ། །འཕེན་པར་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ནི་རྣམ་བཞི་ཡིས། །འཕེན་བྱ་གཅིག་ལ་ཕོག་དང་འབྲེལ་བས་དཔག །གསུངས་པ་ལྟར་སྐབས་འདིར་རྒྱུ་ཆང་རག་དང་བཙོག་པ་རྫས་སྦྱོར་ལ་སོགས་པ་སྣུམ་བཅས་རྣོ་ཞིང་ཚ་བའི་ཟས་ཀྱི་དྭངས་མ་མ་ཞུ་བ་དེས་བསྐྱེད་པའི་ངན་ཁྲག་ཆུ་སེར་དང་བསྡོངས་པའི་ནད་གཞི་འདི་ངོ་བོའི་ཆ་ནས་མཁྲིས་ནད་ཤ་སེར་མིག་སེར་གྱི་རིགས་ཡིན་པ་ལ་གནས་ཀྱི་དབང་གིས་ཚ་ཤས་ཡོད་པ་ནི་རྒྱུད་དུ། ཁ་ཅིག་མ་ཞུ་གསར་རྙིང་ཐམས་ཅད་ལ། །བཅགས་པ་ཕན་ཞེས་རྨོངས་པའི་མུན་ཚིག་སྨྲ། །སྙིགས་མ་མ་ཞུ་གསར་པ་བཅགས་ཕན་ཏེ། །དྭངས་མ་མ་ཞུ་རྙིང་པའི་དུག་ཏུ་གྱུར། །ཅིའི་ཕྱིར་དྭངས་མ་མཆིན་གནས་མཁྲིས་ལྡན་ཚ། །སྙིགས་མ་ཕོ་ལོང་བད་རླུང་བསྡོངས་པས་གྲང་། །ཞེས་དང་། །ཡང་། དྭངས་མ་མ་ཞུ་ཚ་བ་བད་སྨུག་དང་། །ཚ་སྐྲན་ཚ་ཆུ་ཚ་བའི་ཆུ་འགགས་དང་། །མ་ཞུ་གླངས་ཐབས་བད་ཀན་དམུ་སྐྲན་དང་། །ཆུ་འགགས་ཞེས་པའི་མིང་ལ་བརྟེན་བྱས་ནས། །དྲོད་ཀྱིས་བཅོས་པས་ཚ་བས་སྲོག་འདོར་བྱེད། །ཅེས་མ་ཞུ་བ་ཞེས་པའི་མིང་ཙམ་ལ་ངོས་བཟུང་གིས་དྲོད་བཅོས་ཐལ་དྲགས་ན་ནད་པའི་སྲོག་ལ་ཉེན་ཚབས་ཆེ་བས་ཞིབ་ཏུ་བརྟག་ནས་བཅོས་ཐབས་ལ་འཇུག་དགོས་པར་གདམས་ཡོད།

གནས་ཀྱི་དབང་གིས་མཆིན་པ་ཚ་བར་བཟུང་དགོས་དོན་ནི་མཆིན་པ་ནི་ཁྲག་མཁྲིས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའང་རྒྱུད་དུ། ཁྲག་རྡུལ་མིག་དང་མཆིན་མཁྲིས་རྒྱུ་མ་དང། །ཞེས་པ་ལས་རྟོགས་པར་འགྱུར་པས་ན། དེ་ལྟ་བུའི་དྭངས་སྙིགས་འདྲེས་པའི་དྭངས་མ་བཙོག་པ་དེ་མཆིན་པའི་གནས་སུ་མདངས་སྒྱུར་མཁྲིས་པས་ཟུངས་ཁྲག་ཏུ་སྒྱུར་མ་ཐུབ་པ་དེ་འདྲིལ་ཟགས་བྱེར་འགྱིངས་བཞིའི་གཅོང་གི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ནི་རྒྱུད་དུའང་ཁོང་ནད་ཕལ་ཆེར་དྭངས་མ་མ་ཞུས་བསྐྱེད་གསུངས་ཡོད།

Hepatitis B ནད་གཞི་འདི་ངོ་བོ་དྭངས་མ་མ་ཞུ་བ་ལ་རྣམ་པ་བྱེར་བའི་གཅོང་གི་སྡེར་གཏོགས་པ་རྒྱུད་དུའང་། བྱེར་བས་དུག་མཛེ་མེ་དབལ་འོར་དུ་ལྷུང་། །འབྲས་དང་སུར་ཡ་དྲེག་དང་གྲུམ་བུ་དང་། །མིག་སེར་རྩ་སྐྲན་རྐང་འབམ་དུ་མར་གྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཡོད།

མཁྲིས་པ་དང་ཆུ་སེར་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་ནི། རྒྱུད་དུ། ཁྲག་གི་སྙིགས་མ་མཁྲིས་པའི་ནང་དུ་གསོག །མཁྲིས་པའི་དྭངས་མ་ལུས་ཀྱི་ཆུ་སེར་འགྱུར། །མཁྲིས་པའི་སྙིགས་མ་ཆུ་ཡི་ཀུ་ཡར་འགྱུར། །གསུངས་པ་དང་། ཡང་དང་པོར་གྱུར་ཚུལ་ཁ་ཟས་དྭངས་མ་དེ། །མཁྲིས་པ་དམར་སྒྱུར་ལས་ཀྱིས་ཁྲག་ཏུ་བསྒྱུར། །ཁྲག་གི་སྙིགས་མ་མཁྲིས་པའི་ནང་དུ་གསོག །མཁྲིས་པའི་དྭངས་མ་ཆུ་སེར་ཉིད་དུ་གྱུར། །གསུངས་ཀྱང་འདིའི་སྐབས་ཟུངས་ཁྲག་གི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་དྭངས་མ་ཚད་ལྡན་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་དྲི་མ་ཅན་དེས་ཁྲག་ངན་འཕེལ་བ་དེ་ལས་མཁྲིས་པ་དང་དེ་ལས་ཆུ་སེར་ངན་པ་རྒྱས་པ་བྱེར་བས་ལུས་ཀུན་མ་རུང་བ་བྱེད་པ་ནི། རྒྱུད་དུ། མཁའ་ལ་སྤྲིན་འདུས་ཆར་པ་འབབ་པ་བཞིན། །རང་རང་གནས་སུ་འཕེལ་ཞིང་གསོག་པར་བྱེད། །ཅེས་ནད་རྙིང་ Chronic Hepatitis དང་། བསགས་པ་རྐྱེན་འཕྲད་ངེས་པ་ཁོ་ནར་ལྡང་། །ལམ་དྲུག་ཞུགས་ནས་བདེ་མེད་ནད་བསྐྱེད་འགྱུར། །གསུངས་པའི་ནད་གཞི་བསགས་པ་དེ་ཟས་སྤྱོད་ཀྱི་རྐྱེན་གློ་བུར་བ་དང་འཕྲད་པས་རང་གི་གནས་ལས་ལྡང་ནས་ལམ་དྲུག་ཏུ་ཞུགས་ནས་བདེ་མེད་ཀྱི་ནད་ཀྱིས་སྲོག་ལ་རྒོལ་བར་བཤད་པ་ནི་ཛ་དྲག་གི་ནད་ Acute Hepatitis མིན་ནམ་བསམ་པ་དང་། ཡང་ཡུལ་དུས་མིའི་རང་བཞིན་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་ཡོད་པར་ངེས། མཁྲིས་པ་མདངས་སྒྱུར་གྱི་བྱ་ལས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཐུབ་པས་ཆུ་སེར་འཕེལ་བ་ཡང་། རྒྱུད་དུ། མདངས་སྒྱུར་ནད་གྱུར་ཆུ་སེར་ཕོ་བ་ལྟེམ། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ།།

དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱི་ལུགས་ཀྱི་ Hepatitis B ཞེས་པའི་ནད་གཞི་འདི་ལ་རྒྱ་གར་ཚེ་ཡི་རིག་བྱེད་པས་ Kamala འམ་ Pillia དང་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པར་མཁྲིས་ནད་ཤ་སེར་མིག་སེར་གྱི་རིགས་དང་དེ་ལ་ཉེས་པའི་དབང་གིས་མཆིན་པའི་དུག་ཐབས་བཅས་བཤད་ནའང་མི་འགྲིགས་པ་མིན་འདུག དཔེར་ན་སྨན་པ་ཕལ་ཆེར་གྱིས་ནད་འདིའི་སྨན་བཅོས་སུ་གཏོང་བཞིན་པའི་གསེར་མདོག་བཅུ་གཅིག་གི་ནུས་པར་ཡང་། མཁྲིས་སྲིན་དུག་ཐབས་བད་མཁྲིས་མགོ་ནད་དང། །ཕོ་བ་རྒྱུ་མར་ཁྲག་མཁྲིས་ལྷུང་བ་དང་། །སྣོད་ཀྱི་མཁྲིས་སྐྲན་མ་ཞུ་མིག་སེར་སེལ། །ཁྱད་པར་ཡ་མ་ནག་པོའི་ཚད་ནད་འཇོམས། །ཤ་ཡ་མིག་སེར་ཀྵ་ཡ་ནག་པོ་ལ། །ཤིན་ཏུ་ཕན་པ་མྱོང་གྲུབ་གདམས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་དུག་ཐབས་ལ་ཕན་པ་གསལ་པོར་གསུངས་ཡོད། དོན་དངོས་ནི་དྭངས་མ་མ་ཞུས་བསྐྱེད་པའི་མཁྲིས་ནད་ཤ་སེར་མིག་སེར་གྱི་རིགས་སུ་འཐད་ཀྱང་ད་དུང་གསོ་རིག་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞིབ་དཔྱད་ཡོད་པ་ཞུ།

མཆིན་ནད་དུག་ཐབས།  

རྒྱུད་དུ། དུག་ཐབས་མིག་དམར་གདོང་སྔོ་རྩིབ་སྟེང་ཟུག །ཕོ་མཆིན་གང་སྙམ་འཇུ་དཀའ་ཟོས་ཚེ་ན། །བྲུན་སྐམ་བོལ་གཡོ་མུར་གོང་མཐིལ་གཞི་སེར། །གཞུག་ཏུམཆིན་པ་རུལ་ནས་དུད་ཁུར་ལུ། །ཞེས་དང་།

ཤ་སེར་མིག་སེར།

རྒྱུད་དུ། སྣོད་མཁྲིས་འཇུ་བྱེད་གང་ཡང་རུང་། །འགྲམས་འཁྲུགས་རིམས་རྐྱེན་མཁྲིས་པ་འཕེལ་བའམ། །ཟས་སྤྱོད་རྐྱེན་གྱིས་འཕེལ་ཏེ་རྩར་ལུད་པས། །ཤ་སེར་མིག་སེར་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གྱུར། །གསུངས་པའི་སྤྱི་རྟགས་ཀྱི་སྐབས་སུ། སྤྱི་རྟགས་མིག་སྤྲིན་བཞིན་པགས་ཆུ་མདོག་སེར། །ལྟོ་ཆེ་མཁྲིས་པ་འཁྲུ་སྐྱུག་ཟ་འཕྲུག་བྱེད། །དེ་ཡང་མཁྲིས་པ་ཚ་བ་སྐོམ་དད་ཆེ། །རྩ་གྲིམས་ཆུ་ཡི་རླངས་ཆེ་ཀུ་ཡ་མཐུག །ཁ་ཁ་ལུས་ཚ་གཉིད་ཆུང་བཤང་བ་སེར། །ཤ་ཆང་མར་རྙིང་བུ་རམ་དྲོད་བག་གནོད། །མཁྲིས་པ་གྲང་བ་དེ་ལས་གོ་ལྡོག་སྟེ། །མེ་དྲོད་འཇུ་སྟོབས་ཆུང་ལ་བཤང་བ་དཀར། །ཡང་། རང་བཞིན་ཟས་སྤྱོད་རྐྱེན་གྱིས་མཁྲིས་འཕེལ་བའི། །རྩར་རྒྱུག་དག་ལ་ཤ་སེར་མིག་སེར་གཉིས། །མཁྲིས་པ་ཤ་སེར་ཤེད་ཆུང་གཉིད་མི་ཐུབ། །ལུས་ལྕི་ཞོ་དར་ཆུ་སོགས་གང་ཡང་ཁ། །ཤ་མདོག་གསེར་འདྲ་རྫས་དཀར་སེར་པོར་མཐོང་། །སྔ་དྲོ་བསིལ་ཕེབས་བདེ་ལ་ཉིན་དགུང་ན། །ཞེས་དང་། མཁྲིས་པ་མིག་སེར་མིག་སྤྲིན་སེན་མོ་སེར། །ལུས་རྔུལ་ཉམས་ཆུང་ཁོང་ཚ་མིག་རུས་ན། །ཁ་ཟས་ཡི་གར་མི་འོང་སྐོམ་དད་ཆེ། །སྐྱུགས་པ་སྙམ་བྱེད་མིག་སྔར་སྔོ་དམར་མཐོང་། །ཀུན་ཀྱང་ཡུན་རིང་རྒྱས་ནས་སྨིན་པའི་དུས། །ཀྵ་ཡ་ནག་པོར་གྱུར་ནས་ཟ་འཕྲུག་བྱེད། །པགས་མདོག་སྔོ་ནག་སྐྲ་དང་སྨིན་མ་འབྱི། །ཤེད་མེད་ཤ་སྐམ་སེན་མོར་ནག་ཐིག་ཆགས། །འདི་དུས་མཁྲིས་པས་ཤ་རུས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ། །གཤིན་རྗེའི་ཞགས་པས་ཟིན་པས་འཚོ་མི་འགྱུར། །ཞེས་པ་རྣམས་ནི་རང་ལུགས་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གཞུང་ནས་གསུངས་པ་དག་གོ། །

ནད་ལ་མིང་ངེས་དགོས་པའམ་མེད་པའི་སྐོར་ལ་དགོངས་ཚུལ་ཡོང་སྲིད་པ་ཞིག་རེད་ཀྱང་། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་དུ་ནད་རིགས་ཡོད་དོ་ཅོག་ལ་མིང་ངེས་པར་ཡོད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་གསུངས་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་ཡང་རྒྱུད་དུ། ཉེས་པ་གནོད་བྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལ། །རྐྱང་པ་ལྡན་འདུས་དུ་མའི་རིགས་འབྱུང་བས། །གྲངས་དང་མིང་གི་ངེས་བསྟན་ཡོད་མ་ཡིན། །འོན་ཀྱང་ཉེས་པ་གསུམ་ལས་ནད་མི་འདའ། །གནོད་བྱ་བཅུ་ལས་ནད་ཀྱི་གནས་མི་འདའ། །དཔེར་ན་འདབ་ཆགས་བྱ་ཡིས་གར་འཕུར་ཡང་། །ནམ་མཁའི་མཐོངས་ལས་འཕུར་ས་མེད་པ་བཞིན། །བད་རླུང་གྲང་ལ་ཁྲག་མཁྲིས་ཚ་བས་སོ། །ཞེས་དང་། ཡན་ལག་བརྒྱད་པར་ཡང་། ནད་གཞི་གང་ཞིག་ལ་མིང་བཏགས་མ་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སྨན་པ་ངོ་གནོང་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་ཅེས་བཤད་ཡོད། ནད་འདི་ལ་མཆིན་པའི་གཉན་ཚད་ཅེས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་གང་དུ་གསུངས་ཡོད་མེད་སུ་ལའང་གསལ་པོ་གསུང་རྒྱུ་ཡོད་མེད་སོམ་ཉི་ཡང་། བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གི་དགོངས་དོན་ནད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། ཟས་སྤྱོད་སོགས་ཀྱི་རོ་ནུས་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ནད་ལ་ལྟ་རེག་དྲི་གསུམ་གྱི་དཔྱད་པའི་རྗེས་སུ་ནད་ཀྱི་གནས་མཆིན་པ་དང་དེར་ཉེས་པ་མཁྲིས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཚ་བ་དེ་ཡང་གཉན་དང་བསྡོངས་པའི་ནད་རིགས་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་མཆིན་པའི་གཉན་ཚད་ཅེས་དང་། ཡང་ན་ཕྱི་ལུགས་ Hepa ཞེས་པ་མཆིན་པ་དང་ titis ཞེས་པ་གཉན་ཚད་ལ་འཇུག་པར་སོང་མཆིན་པའི་གཉན་ནད་ཅེས་བཤད་ཡོད་ནའང་དོན་དངོས་ཀྱི་ཐོག་འགལ་ཆེ་བ་མ་མཐོང་།

དེ་བཞིན་མཆིན་པ་དུག་ཐབས་ཞེས་གསུངས་མཁན་ཡང་མང་དག་ཡོད་པས་དེ་ནི་གཙོ་བོ་གནས་ཀྱི་དབང་གིས་བཏགས་པར་བསམ། དེར་ཡང་འགལ་ཟླ་མ་མཐོང་བ་ནི་གནའ་སྔ་མོ་ནས་མཁྲིས་རིམས་དུག་ཐབས་ཞེས་པའང་གསོ་རིག་གི་གཞུང་དུ་གསལ་ཡོད་པ་མ་ཟད་སྨན་གསེར་མདོག་བཅུ་གཅིག་གི་ནུས་པ་གོང་དུ་སོང་བ་ལས་དཔོག་ཐུབ།

ཤ་སེར་མིག་སེར་ནི་རིགས་མི་འདྲ་བ་འགའ་ཡོད་ཀྱང་འདིའི་སྐབས་རང་བཞིན་ཟས་སྤྱོད་རྐྱེན་གྱིས་མཁྲིས་པ་འཕེལ་བ་དེ་ཡིན་ནའང་ Hepatitis ལ་དབྱེ་བ་མང་པོ་ཡོད་པ་བཞིན་འདིར་ཡང་གསར་རྙིང་དང་གཉན་དང་བསྡོངས་པ་དང་མ་བསྡོངས་དང་ཚ་ཤས་ཆེ་ཆུང་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་འདྲ་བའི་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནི་ཕོ་མཆིན་གཉིས་ཀྱི་བྱ་ལས་མི་བདེ་བས་བྱུང་བ་དང་། ཕྱི་ནང་གི་ནད་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་པའི་སྨན་པས་བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་སྐབས་མང་ཆེ་བས་ཕོ་མཆིན་གུད་པའམ་བྱ་ལས་ཞན་པོ་ཡོད་པའི་སྐོར་བཤད་ཀྱི་འདུག་བརྗོད་པ་ནི། དངོས་འབྲེལ་དང་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པ་རེད། འདིའི་སྐབས་ཀྱི་གླེང་གཞིའི་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་དྭངས་མ་མ་ཞུ་བར་མཐོང་བ་བཞིན་རྒྱུད་དུའང་། ནད་རྣམས་ཕལ་ཆེར་དྭངས་མ་མ་ཞུས་བསྐྱེད། །ཅེས་གསུངས་པའི་མ་ཞུ་བའི་རྒྱུ་ནི་གཙོ་བོ་ཕོ་བ་དང་མཆིན་པ་གཉིས་ཀྱི་བྱེད་ལས་ཞན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་། དེ་གཉིས་ཀྱི་བྱེད་ལས་ཞན་པ་ལས་བྱུང་བའི་མ་ཞུ་བ་ནི་གཅོང་ནད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡང་ཡིན་པས་རྒྱུད་དུའང་། མ་ཞུའི་གསོ་དཔྱད་མཁས་པ་ཤིན་ཏུ་གཅེས། །ཞེས་གསུངས་དགོས་དོན་ཡང་དེ་ལྟར་དུ་སྣང་། ཡང་དེང་སང་གི་དུས་སུ་ཟས་སྤྱོད་བསྟེན་ཚུལ་དང་སྤུས་ཚད་སོགས་ལ་གཞིགས་ན་ནད་གཞི་མང་ཆེ་བ་ལྡན་འདུས་དང་གཅོང་ནད་ཤས་ཆེར་ལས་རྐྱང་པའི་ནད་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀོན། འདུས་པའི་ནད་གཞི་སྨུག་པོ་ལྟ་བུར་དཔེར་ན་འཛམ་གླིང་གི་ཡུལ་གྲུ་ཕལ་མོ་ཆེར་འདིས་མ་བཏབ་པའི་ནད་པ་ཕལ་ཆེར་དཀོན་པར་སོང་རྒྱུད་དུའང་། མདོར་ན་ཕོ་མཆིན་ནད་དང་བསྡོངས་པས་ཤེས། །ཞེས་ནད་དེ་ཡིན་པ་ཕོ་བ་དང་མཆིན་པ་གཉིས་མགས་(བསྡོངས་)ནས་ན་བའི་རྒྱུ་མཚན་ལས་ཤེས་ཐུབ་པར་གསུངས་ཡོད་པ་དང་གཞན་ཡང་སྨུག་པོ་ཚ་རྐྱེན་དང་གྲང་རྐྱེན་གཉིས་ཀ་གཙོ་བོ་ཕོ་མཆིན་གཉིས་གཞིར་བྱས་གསུངས་ཡོད་པས་ན་གནད་དོན་འདི་ཚང་མས་མཁྱེན་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་མིན་ནམ་བསམ།

ཞར་བྱུང་དུ་ Pancreas ཞེས་པའི་དངོས་པོ་དེའི་སྐོར་ལ་དཔྱད་གཞིའི་བསམ་ཚུལ་རགས་ཙམ་ཞིག་ཞུས་ན།

 བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་དུ་མཁྲིས་པ་རིགས་ལྔའི་དང་པོ་འཇུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཞུ་དང་མ་ཞུའི་བར་ན་གནས་ཅེས་གསུངས་པ་དང་། དེའི་བྱེད་ལས་ཀྱང་རྒྱུད་དུ། མེ་དྲོད་ཅེས་བྱ་འཇུ་བའི་གཞི་ཡིན་ཏེ། །འཇུ་བར་བྱེད་པའི་མཁྲིས་པ་དེ་ལ་བཤད། །ནད་དང་ལུས་ཟུངས་དྲི་མ་ཀུན་གྱི་དྲོད། །དེ་ཡིས་ནད་མེད་བརྩོན་དང་གཟི་མདངས་དང་། །ཚེ་དང་ལུས་ཟུངས་མེ་དྲོད་སྟོབས་འཕེལ་བྱེད། །ཞུ་གནས་སྒོར་འཇུག་ཟས་ལམ་སྒོ་གཏན་ཡིན། །དེ་སྟོབས་ལྡན་ན་ཞུ་ནས་ཐུར་འགྲོ་སྟེ། །སྟོབས་ཞན་ཁ་ཟས་མ་སྨིན་ཉིད་ཕྱིར་འབྱུང་། །མེ་དྲོད་དེ་ནི་ཟས་གང་ལུས་ཟུངས་མདངས། །སྟོབས་རྒྱས་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། །མ་ཞུ་དྭངས་སོགས་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་ཕྱིར། །ཟས་སྐོམ་སྤྱོད་ལམ་ཡང་ལ་དྲོ་བ་ཡིས། །འབད་དེ་མེ་དྲོད་བསྲུང་བར་གནས་གྱུར་ན། །ལུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་ཚེ་ནི་གནས་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་། གཉིས་པ་ལུས་ཀྱི་མེ་དྲོད་རང་གནས་འདུག །ཆ་ཤས་ལུས་ཟུངས་ཀུན་ལ་གནས་པ་དེ། །བྲི་དང་འབར་བས་འཕེལ་དང་ཟད་པར་འགྱུར། །དང་པོས་ཕྱི་མ་རྒྱས་དང་འགྲིབ་བྱེད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་མེ་དྲོད་དེའི་གནས་ནི་ཞུ་དང་མ་ཞུའི་བར་ན་གནས་ཞེས་པར་ཕོ་བའི་ནང་ལ་ཡོད་པར་འདོད་པ་དང་། Pancreas ཞེས་པའི་དངོས་པོ་འདི་ནི་འཇུ་བྱེད་ཀྱི་དབང་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་ལ་འཇུ་རྩི་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ལ་གནས་ནི་ཕོ་བ་དང་རྒྱུ་མའི་བར་ན་ཡོད་པ་དང་དེར་སྐབས་རེ་གཤེར་ཤ་རྨེན་བུ་ཞེས་འབོད་པའང་འདུག གང་ལྟར་གནས་དང་བྱེད་ལས་གཉིས་ཀའི་དབང་གིས་མཁྲིས་པ་འཇུ་བྱེད་ཀྱི་གནས་ཡིན་པར་མཐོང་། གནས་འདི་ལ་གཉན་ཁ་ལ་སོགས་པའི་ནད་རིགས་འབྱུང་སྐབས་མཁྲིས་ནད་ཀྱི་རྟགས་དང་བཅོས་ཀྱང་དེ་མཚུངས་བྱས་པ་ཕན་པ་མྱོང་ཚོར་དང་རྒྱ་གར་ཚེ་ཡི་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཞུང་གི་ཚིག་མཛོད་དུའང་ཕོ་བ་ལ་(Amashey)དང་རྒྱུ་མར་(Pakvashey)དང་ Pancreas ལ་(Agnishey)ཞེས་འཁོད་འདུག་པར་ Ama ནི་མ་ཞུ་བ་དང་ Shey ནི་གནས་ཕོ་བར་འཇུག  Pakva ནི་ཞུ་བ་དང་ Shey  ནི་གནས་ཡིན་པས་ཞུ་བའི་གནས་རྒྱུ་མར་འཇུག  Agni ནི་མེ་དང་ Shey ནི་གནས་བཅས་མེ་གནས་ཞེས་མཁྲིས་པ་འཇུ་བྱེད་ཀྱི་གནས་ལ་འདོད་པར་འཐད་ Agni ཞེས་པའི་མེ་ནི་མཁྲིས་པ་འཇུ་བྱེད་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པར་རྒྱ་གར་ཚེ་ཡི་རིག་བྱེད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་བཤད་པ་དང་། དེ་ཡང་མེ་འདི་ལུས་གནས་པས་ལུས་ཟུངས་དང་སྟོབས་དང་མདངས་དང་ཚེ་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་གཙོ་བོར་བཤད་ཡོད། བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གཞུང་དུ་མཁྲིས་པ་འཇུ་བྱེད་ཕོ་བར་གནས་པར་བཤད་པ་དེ་དཔྱད་པ་ཞིབ་ཏུ་བྱས་ན་ཕོ་བའི་སྨད་ཟངས་ཚགས་སུ་རྒྱུ་མ་དང་མེ་གནས་སྣོད་མཁྲིས་མཐུད་མཚམས་ཡིན་པས་དེར་འབྲེལ་བ་ཆགས་པ་དང་དེར་བརྒྱུད་མཁྲིས་པ་འཇུ་བྱེད་ཀྱི་ཆ་ཤས་དྲོད་དེ་ཕོ་བའི་ནང་ལ་ཞུགས་ནས་ཁ་ཟས་འཇུ་བར་བྱེད་པ་ལས་མཁྲིས་པ་འཇུ་བྱེད་ཀྱི་གནས་དེ་ཕོ་བར་བཟུང་ན་ནི་ཕོ་བ་བད་ཀན་གྱི་གནས་ཡིན་པས་དེར་མཁྲིས་པ་འཇུ་བྱེད་མེའི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་བཤད་པ་ནི་བསམ་བློར་འཇུག་པར་དཀའ་བས་ན་རྒྱུད་དུའང་བད་ཀན་ཚ་བར་ལྡན་པས་འཐབ་པར་གྱུར། །མི་མཐུན་མི་གཉིས་ས་གཅིག་འཚོགས་དང་མཚུངས། །གསུངས་པས་ཀྱང་གོ་ཐུབ། མེ་དང་མེའི་དྲོད་གཉིས་ལ་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱིས། མེའི་དྲོད་ཀྱིས་བསིལ་བ་ཆུ་ཡང་དྲོད་ཐུབ་པ་ལས་མེ་ཐོག་ཏུ་ཆུ་བླུགས་པས་འཐབས་པས་མེད་དུ་གྱུར་བ་ནི་མཚན་ཉིད་རེད། འོན་ཀྱང་དྲོད་ཀྱིས་འཇུ་ཐུབ་པའི་དཔེ་ནི། རྒྱུད་དུའང་། ཕོ་བའི་གནས་སུ་སྨན་ལྟར་སྐོལ་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང་ཡང་མེ་དང་མེ་དྲོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པའང་རྒྱུད་དུ། ཆ་ཤས་ལུས་ཟུངས་ཀུན་ལ་གནས་པ་དེ། །ཞེས་པས་ཀྱང་མེ་དང་མེའི་དྲོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་བསྟན་པར་བསམ། རྒྱུད་དུའང་།  བད་ཀན་མྱག་བྱེད་ཀྱིས་མྱགས་པར་བྱེད་པ་དང་བར་དུ་མཁྲིས་པ་འཇུ་བྱེད་ཀྱིས་ཞུ་བ་དེ། ཐ་མ་མེ་མཉམ་རླུང་གིས་དྭངས་སྙིགས་འབྱེད་མཁན་གསུམ་པོར་ཕོ་བའི་མེ་དྲོད་རྣམ་གསུམ་ཞེས་གསུངས་པས་ཀྱང་གོ་ཐུབ་པ་བཞིན་མེ་དྲོད་ཀྱི་བྱེད་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་སྟོབས་དང་མདངས་དང་ལུས་ཟུངས་དང་ཚེ་བཅས་འཕེལ་བ་དང་སྟོབས་ཞན་པས་ཁ་ཟས་མ་ཞུ་བ་དང་མ་ཞུ་བ་དེས་རྐྱེན་བྱས་ནད་རིགས་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་འཕེལ་བ་ནི་གོང་དུ་ཞུས་ཟིན་པ་ལྟར་ཕོ་བའི་མེ་དྲོད་འདི་ལུས་ཁམས་བདེ་ཐང་གི་ཆེད་དུ་གནད་འགག་ཇི་ཡོད་མེད་ནི་རྒྱུད་དུ། ལུས་ཟུངས་བཟོ་རྒྱུ་འདྲ་བ་ཆུད་མི་གསན། །ཕོ་བ་ཞིང་ས་འདྲ་བའི་མེ་དྲོད་གསོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ན་འཚོ་བྱེད་སྨན་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་དགོས་པའང་ནད་མེད་བདེ་བར་གནས་ཐབས་སུ་གཙོ་བོར་དགོངས་ནས་གསུངས་ཡོད།

མཐའ་ཡས་གསོ་རིག་རྒྱུད་དོན་ནམ་མཁའ་ལ།།

རང་བློ་མ་རིག་མུན་པའི་སྤྲིན་ཐིབས་ཀྱིས།།

མི་ཤེས་སྨྲ་བ་ཐལ་བའི་འབྲུག་སྒྲ་ཡིས།།

ཤེས་ལྡན་ཐུགས་ཁྲེལ་སོང་བ་བཟོད་གསོལ་ཞུ།། །།

སྤྱི་ལོ་༢༠༠༤ ལོར་བོད་གཞུང་སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་དཔར་བསྐྲུན་ཞུས་པ་《སྨན་རྩིས་དུས་དེབ། འདོན་ཐེངས་བརྒྱད་པ།》ནང་བཞུགས་དེ་ནས་ཟུར་འདོན་ཞུས།

མཐའ་མའི་འདོན་ཐེངས་།: 18.11.2013 ཉིན། 4:28 PM