གཉན་ནད་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོ། (White Fungus)

སངས་རྒྱས་སྨན་གྱི་བླ་དང་རྗེ་བཙུན་ཡོན་ཏན་མགོན་པོར་ཕྱག་འཚལ་ལོ།བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་རྩ་བ་དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་བཞི་ལས་ནད་རྣམས་ཚ་གྲང་གཉིས་སུ་བསྡུས་ཀྱང་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དབྱེ་གསུངས་ཡོད་པ་ལྟར།ནུབ་ཕྱོགས་གསོ་རིག་ལུགས་ལའང་ཧམ་སྤུ་ (Fungus) ཞེས་པར་དབྱེ་བ་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་ཡོད། སྐབས་བབ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་ནད་རླབས་གཉིས་པ་དེ་ཁྱབ་གདལ་གྱིས་ཚེ་སྲོག་མང་པོ་འཕྲོག་པ་དང་བསྟུན། ཏོག་དབྱིབས་ནད་པའི་ཁྲོད་ནད་རྟགས་གསར་པ་གཉན་ནད་ཧམ་སྤུ་ཞེས་པའི་དབྱེ་བ་དཀར་ནག་སེར་གསུམ་གྱི་ནད་རྟགས་དཀྱེལ་དུ་གྱུར་བའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་གར་ནང་ནད་འདི་ཕོག་མཁན་མང་པོ་བྱུང་དང་འབྱུང་འགོ་ཚུགས་ཡོད།

ཚན་རིག་པས་ཧམ་སྤུ་ (Fungus) ཞེས་པ་ནི་ཉིང་འཐུམ་སྲོག་ཆགས་ (Eukaryotic Organism) དཔེར་ན་སྐྱུར་རྩི་(Yeast)དང་།བཙའ།(Rust) སྔོ་བམ།(Mould)ཤ་མོ་སོགས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་ཚུད་ཅིང་།དེ་ཡང་འཛམ་གླིང་ནང་ Fungi འདི་ཁྱབ་ཆེ་ལ་ཁོར་ཡུག་དང་སྨན་གྱི་ལུགས་སུ་གལ་གནད་ཆེ་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།དེ་ནི་ཆུ་དང་།རླུང་།རྒྱུགས་ཆུ།མཚོ།རྩི་ཤིང་དང་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཕྱི་ནང་།ཟས།གོས།མིའི་ལུས་སོགས་སུ་ཁྱབ་ནས་ཡོད་ཅིང་།སྐྱེ་ལྡན་གྱི་རྫས་རུལ་སྐྱོན་བྱེད་མཁན་གཙོ་བོ་ཡིན་པས།སྐྱེས་ལྡན་ཁོར་ཡུག་ནང་ Carbon, Oxygen, Nitrogen, Phosphorus བཅས་གཏོང་གི་ཡོད།ཁྱིམ་དང་བཟོ་གྲྭའི་ལས་སྣོན་ཆེད་དགོས་གལ་ཆེ་བ་དཔེར་ན་བག་ལེབ་དང་།ཆང་རགཕྱུ་ར།གཉན་འཇོམས་ཀྱི་སྨན།འབུ་སྨན་སོགས་བཟོ་བར་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ་དང་།གཞན་ཡང་དེ་ལས་ཐོན་པའི་གཤེར་ཁུ་ནི་བཟོ་ལས་དང་འཁྲུ་རྫས་བཟོ་བར་བེད་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

སྤྱིར་ཧམ་སྤུར་འཆའ་སའི་གནས་དང་རིགས་དབྱེ་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་།སྐབས་སུ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་རྐྱེན་པས་མིའི་ལུས་ནང་དུ་གཉན་ནད་ཧན་སྤུ་དཀར་ནག་སེར་གསུམ་དུ་གྱེས་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་ས་གནས་མོམ་བྷེ་དང་།གུཇ་རཏ།པཏ་ན་སོགས་སུ་གཉན་ནད་གསར་པ་དེས་ཁྱབ་བཞིན་ཡོད།དེ་ཡང་གཉན་ནད་ཧམ་སྤུའི་རིགས་མི་འདྲ་བ་གསུམ་ལས་གཉན་ནད་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་སྐོར་ཆེ་ལོང་ཙམ་ཞིག་གླེང་བར་བྱའོ།།

དང་པོ། གཉན་ནད་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་བྱུང་རིམ། 

ཧམ་སྤུ་དཀར་པོ་ཞེས་པ་རྒྱུ་དང་རྟགས་ལ་ལྟོས་ནས་བཏགས་པའི་ཐ་སྙད་ཞིག་ཡིན་ལ།དེའི་སློང་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་ཧམ་སྤུ་Candidaཡིན་ཞིང་།ཚན་རིག་པས་ནད་འདི་ལ་ཐ་སྙད་ Candidiasis ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་།ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་ནད་རྟགས་སུ་ལྕེ་དཀར་པོ་འགྱུར་བ་དང་།ཁ་དང་མིད་པའི་གཡས་གཡོན་དུ་དཀར་ཐིག་ཆགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མིང་ལ་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོ་ཞེས་བཏགས་ཤིང་།ཕྱི་ལུགས་སྨན་པ་ཁག་ཅིག་གིས་ཧམ་སྤུའི་ནད་ Candidiasis ལ་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་ནད་བཏགས་པ་དེ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གོ་ནོར་ཐེབས་གཞིར་འགྱུར་བའི་མིང་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་ཞུ་མཁན་ཡང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད།

སྤྱིར་གཉན་ནད་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོ་ཐོག་མར་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་ Sir Ganga Ram Hospital སྨན་ཁང་དུ་ཟླ་༥ཚེས་༡༣ཉིན་བུད་མེད་ལོ་ན་༤༩ཞིག་ལ་ནུ་འབྲས་དང་།ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་གཉིས་ཀྱི་སྨན་བཅོས་རྩུབ་དྲགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་ཟུངས་ཞན་པར་གྱུར་ནས་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་ནད་གཞི་ཕོག་ཡོད།ནད་རྟགས་སུ་རྒྱུ་མར་ན་ཟུག་དྲག་པོ་བཏང་བ་དང་།སྐྱུགས་པ་འཆོར་བ།བཤང་བ་འགགས་པ་བཅས་བྱུང་སྟེ་སྨན་པས་ཞིབ་ཕྲ་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་སྐབས་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་རྐྱེན་གྱིས་ཟས་ལམ་དང་།རྒྱུ་མ།ལོང་ག་བཅས་ཀྱི་གནས་སུ་རྨ་དོན་ཞིང་གཉན་ཁ་རྒྱས་པ་དང་ཨི་ཁུང་མང་པོ་ཆགས་པ་བཅས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཞིང་།དེ་སྐབས་སྨན་ཁང་དེའི་སྨན་པས་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་ནད་ཀྱིས་གནོད་སྐྱོན་དེ་འདྲ་བྱུང་བ་མཐོང་མ་མྱོང་ཞེས་གསུངས་ཡོད།

དེ་རྗེས་མངའ་སྡེ་ Madhya Pradesh ནང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་དྲག་བསྐྱེད་བྱུང་བའི་སྐྱེས་པ་ལོ་ན་༥༥ཡིན་པ་ཞིག་ལ་ཧམ་སྤུའི་དཀར་པོའི་ནད་གཞི་ཕོག་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་སྟེ།དེ་ཡང་ཟླ་བ་༥ཚེས་༡༧ཉིན་ནད་པའི་མགོ་གཟེར་དང་།མིག་གཟེར་དྲག་བསྐྱེད་མ་བྱུང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་བཤག་བཅོས་བཏང་བ་དང་།ཕྱིས་སུ་ཞིབ་ཕྲ་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་སྐབས་ནད་པའི་སྣའི་ནང་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་ནད་ཡོད་པ་ར་སྤྲོད་བྱུང་ཡོད།

རྒྱ་གར་གྱི་མངའ་སྡེ་བྷི་ཧར་གྱི་རྒྱལ་ས་པཏ་ན་ལའང་གཉན་ནད་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོས་མནར་བའི་ནད་པ་བཞི་བྱུང་ཡོད་ཅིང་།དེ་ཡང་ནད་པར་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་ནད་རྟགས་གཅིག་མཚུངས་ལྡན་ཡོད་ཀྱང་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་སྐབས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཐོན་མེད་པ་དང་།ཕྱིས་སུ་ཞིབ་ཕྲའི་བརྟག་དཔྱད་ནང་གཉན་ནད་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་ནད་གཞི་ཕོག་ཡོད་པས།ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་ནད་གཞིའང་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ལྟར་གློ་བར་གཉན་ཁ་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད།དེ་སྐབས་པཏ་ནའི་སྨན་ཁང་གི་སྨན་པ་མཁས་པ་ཞིག་གིས་གཉན་ནད་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོ་ནི་ཧམ་སྤུ་ནག་པོ་ལས་ཉེན་ཚབས་ཆེ་བ་ཡོད་པ་གསུངས།

གཉིས་པ། རྒྱུ་རྐྱེན་བསྟན་པ། 

གཉན་ནད་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་ལུས་ཟུངས་ཞན་པོར་གྱུར་བ་ཡང་ན་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོ་ལྡན་པའི་ཆུ་སོགས་ལ་རེག་ཐུག་བྱུང་བ་ལས་ནད་འདི་ཕོག་པ་ཡིན།ནད་གཞི་འདི་ཕོག་སླ་བའམ་ཟུངས་ཞན་པའི་གང་ཟག་རིགས་ནི།

• ལོ་ན་༦༠ཡན།
• ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས།
• གཅིན་སྙི་ཟ་ཁུ།
• མཁལ་མ་དང་མཆིན་པའི་གཅོང་ནད།
• འབྲས་ནད།
• རྒྱ་སྨན་ Steroids ཡུན་རིང་བསྟེན་པ།
• གཉན་འཇོམས་སྨན་སོགས་ཡུན་རིང་བསྟེན་དྲགས་པ།
• ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་རྐྱེན་པས་ནད་པར་སྲོག་རླུང་ཡུན་རིང་བསྟེན་པ།
• རླངས་དབུགས་ཡུན་རིང་བསྟེན་དྲགས་པ།
• འཚོ་བཅུད་མ་འདང་བ་སོགས་ཀྱི་ནད་པའམ་གང་ཟག་དེ་ཉིད་ལུས་ཟུངས་ཞན་པོར་གྱུར་ཚེ་ནད་གཞི་ཕོག་སླ་བ་དང་ཉེན་ཚབས་ཆེ་བ་ཡོད།

གསུམ་པ། ཁྱབ་ཚུལ། 

གཉན་ནད་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་རྒྱུ་གཙོ་བོ་ཧམ་སྤུ་ Candidaཞེས་པ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་ཁོར་ཡུག་ལ་གནས་ཡོད་ཅིང་།སྤྱིར་ནད་འདི་འགོས་ནད་མ་ཡིན་ཀྱང་ལུས་ཟུངས་ཞན་པར་གྱུར་བའི་ནད་པས་རླུང་བརྒྱུད་ཧན་སྤུ་དེ་ཉིད་རྔུབ་སླ་བ་དང་།དེ་ནས་ལྕེ་དང་དབུགས་ལམ་རྒྱུད་ལུས་ནང་འཇུག་ནས་ཤ་པགས་དང་།སེན་མོ།མཁལ་མ།ཀླད་པ།གློ་བ།གསང་གནས་སོགས་སུ་ཁྱབ་འགྲོ་བ་ཡིན།གཞན་ཡང་ཧམ་སྤུ་འདི་རྒྱུ་མའི་ནང་དུའང་ནད་མེད་ཐོག་གནས་མུས་ཀྱང་ལུས་ཟུངས་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཟ་ཁུ་གཅིན་སྙི་དང་།འབྲས་ནད།ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས།རྫས་འགྱུར་སྨན་བཅོས།གཉན་འཇོམས་སྨན་རྫས་བསྟེན་དྲགས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཧམ་སྤུ་དེ་དག་རྣམ་པར་གྱུར་ཏེ་རྒྱུ་མར་ཁྱབ་ནས་རྨས་སྐྱོན་བྱེད་པ་ཡིན།

བཞི་པ། བརྟག་ཐབས། 

གཉན་ནད་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོ་ནི་གློག་པར་(X-ray) དང་། CT-Scan, HRCT (High-resolution computerized tomography) བཅས་ཀྱི་ཞིབ་ཕྲ་བརྟག་དཔྱད་ལམ་ནས་ནད་འདི་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་།དམིགས་བསལ་ HRCT བརྟག་ཐབས་ཀྱི་རྒྱུད་ནས་གློ་བ་ལ་གཉན་ནད་འདི་འགོས་ཡོད་མེད་དང་ཁྱབ་ཚད་བཅས་རྟོགས་ཐུབ་པ་ཡིན།

ལྔ་པ། ནད་རྟགས། 

• ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་ནད་རྟགས་ནི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་དང་ཆ་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ།ཚ་བ་འབར་བ་དང་།གློ་ལུ་བ།སྒྱིད་ལུག་པ།དབུགས་གཏོང་ལེན་དཀའ་བ།
• སྣ་དང་།ཁ།གློ་བ།ཕོ་བ།སེན་མོ་སོགས་སུ་དཀར་ཐིག་ཆགས་པ།
• ནད་འདི་ཁྲག་ལ་ཕོག་ཚེ་ཁྲག་ཤེད་དམའ་བོ་ཆགས་པ་དང་།རྒྱུ་སྨད་གཟེར་བ།གཅིན་ལམ་ལ་གཉན་ཁ་རྒྱས་པ།བཤལ་བ།གློ་བར་ནག་ཐིག་འབྱུང་བ།སྲོག་རླུང་གི་ལྡང་ཚད་ཆག་པ།པགས་ནད་བཅས་འབྱུང་བ་ཡིན།
• ཤ་པགས་དང་།སེན་མོ།མཁལ་མ།ཀླད་པ།གློ་བ།གསང་གནས་སོགས་ལ་ཧམ་སྤུ་དེ་ཉིད་གང་དུ་བབས་ཀྱང་དེ་རུ་ནད་རྟགས་སྟོན་པ་དང་།ནད་དེ་འཇུ་བྱེད་མ་ལག་ལ་ཕོག་ན་ཟས་མིད་དཀའ་བ་དང་།མགོ་ལ་ཕོག་ན་མགོ་ན་བ་དང་སྣ་ཆུ་འཛག་པ་སོགས་འབྱུང་བ་ཡིན།

དྲུག་པ། བཅོས་ཐབས། 

ཕྱི་ལུགས་ལས་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་ནད་འདི་བཅོས་ཐབས་ཡོད་པའི་ནད་གཞི་ཞིག་ཡིན་པ་སྟེ།དེ་ལ་སྨན་གཙོ་བོ་ཧམ་སྤུ་འཇོམས་བྱེད་ཀྱི་སྨན་ (Anti-Fungal Medication) བེད་སྤྱོད་གཏོང་གི་ཡོད་པས་ནད་པ་ལའང་དྲག་བསྐྱེད་ཡོང་བཞིན་ཡོད།

བདུན་པ། ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་ནད་ཉེན་ཚབས་ཆེ་ཆུང་གི་བཞེད་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་གཉིས། 

• ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་ནད་ཉེན་ཚབས་ཆེ་བར་བཞེད་པ།

སྨན་པ་ཁག་ཅིག་གིས་ཧམ་སྤུ་དཀོར་པའི་ནད་ནི་ཧམ་སྤུ་ནག་པོའི་ནད་ལས་ཉེན་ཁ་ཆེ་བ་ཡོད་པར་བརྗོད་བཞིན་ཡོད།གང་ཡིན་ཞེས་ན་ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་ནད་ཀྱི་ཁྱབ་ཚུལ་དང་།དོན་སྣོད་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་བཟོ་བ།གཞན་ཡང་ཀླད་པ་དང་།གློ་བ།འཇུ་བྱེད་མ་ལགགསང་གནས་སོགས་སུ་ཁྱབ་ནས་རིམ་གྱིས་ནད་གཞི་ཉེན་ཚབས་ཆེན་པོ་འགྱུར་བ་ལ་བརྟེན་ནད་དེ་ཚབས་ཆེ་བར་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

• ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་ནད་ཉེན་ཚབས་ཆུང་བའམ་ཉེན་ཁ་རྩ་བ་ནས་མེད་པར་བཞེད་པ།

ཧམ་སྤུ་དཀར་པོའི་ནད་ནི་རྒྱུན་དུ་སྨན་གྱིས་བཅོས་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་ཧམ་སྤུ་ནག་པོོའི་སྨན་བཅོས་ལྟར་ཧ་ཅང་རིན་གོང་ཆེ་བའི་སྨན་ཁབ་རིགས་བསྟེན་དགོས་དོན་མེད་པ་མ་ཟད།ནད་དེ་སྲོག་ལ་ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་ཞིག་དེ་བས་མིན།ཧམ་སྤུའི་ནད་ Candidiasis ལས་སླ་བའི་ཐོག་ནས་ངོས་འཛིན་དང་སྨན་བཅོས་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་།གལ་ཏེ་དུས་ཐོག་ལ་ནད་ངོས་འཛིན་ཐུབ་སྟེ་སྨན་བཅོས་བྱས་ན་སྲོག་ལ་ཉེན་ཁ་མེད་པ་སྨན་པ་ཁག་ཅིག་གིས་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད།

བརྒྱད་པ། སྔོན་འགོག 

• ལུས་ཟུངས་ཞན་པའི་ནད་པ་ལ་ཕོག་སླ་བ་ཡོད་པས་ཟས་སྤྱོད་ཚུལ་བཞིན་བསྟེན་ནས་ལུས་ཟུངས་མ་ཉམས་པར་བྱེད་དགོས།
• ལག་པ་གཙང་མ་འཁྲུ་བ་དང་ཁོར་ཡུག་གཙང་མ་ཉར་དགོས།
• རྒྱ་སྨན་ Steriods དང་།གཉན་འཇོམས་སྨན་སོགས་སྨན་པར་བསྟེན་བཏུགས་མ་བྱས་པར་མཆོད་རྒྱུ་མེད།
• སྲོག་རླུང་བསྟེན་མཁན་གྱི་སྲོག་རླུང་འཕྲུལ་ཆས་ཆེད་ཆུ་གཙང་མ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད་ཡང་ཡང་བརྗེ་དགོས་པ་བཅས།

བདེ་སྐྱིད་གླིང་གསོ་རིག་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དཔེ་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་སྡེ་ཚན་ནས་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༦་ཚེས་ ༢༠ ལ།

མཐའ་མའི་འདོན་ཐེངས་།: 28.07.2021 ཉིན། 12:42 PM