སྨན་རྩིས་དྲ་བ། - བོད་ཀྱི་སྨན་རྫས་རིག་པ།

བོད་ཀྱི་སྐྱེ་དངོས་སྨན་རྫས་ཀྱི་དབྱེ་བརྟག་སྐོར།

བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་རྣམས་སུ་ཕྱི་ནང་འབྱུང་བའི་རྡུལ་རྫས་ལས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འདི་གྲུབ་པར་གསུངས་པ་དང་། ལུས་ནད་གཉེན་པོ་གསུམ་ཡང་ངོ་བོ་བདག་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་ཞིང་ཕྱི་ནང་གི་འབྱུང་བ་ཚུལ་མཐུན་དུ་རྒྱུ་ཚེ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

སྔོ་སྨན་འཁྲུངས་དཔེ་བསྡུས་པ་ངོ་མཚར་གསེར་གྱི་སྙེ་མ།

ཕྱོགས་དུས་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་སྙིང་རྗེའི་རང་ཞལ་མགོན་པོ་ཕྱག་ན་པདྨོའི་གདུལ་ཞིང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བསིལ་ལྡན་སཱ་ལའི་སྨན་ལྗོངས་སུ་གྲགས་པའི་དབུས་གྱུར་སའི་ཐིག་ལེར། གྲུ་འཛིན་གཉིས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་ཆེན་པོའི་ཉེ་འདབས། བདེན་བྲལ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་མཛེས་ཤིང་ལྷུན་ཆགས་པ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ཡུང་བའི་ཕན་ཡོན་སྙིང་བསྡུས།

རྒྱུད་བཞི་ལས། ཡུང་བས་དུག་སེལ་རུལ་གཅོད་གཉན་ནད་འཇོམས། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ལུས་ཀྱི་ཟུངས་ཁྲག་གསོ་ཞིང་གཙང་མ་བཟོ་བ་དང་། གཅིན་སྙིའི་ནད། ཁ་ཟས་མ་འཕྲོད་པ་དང་སྨན་རྫས་སོགས་ཀྱི་དུག་བཅས་ལ་ཕན་ཞིང་། པགས་པའི་ཟ་འཕྲུག་དང་། རྨ་གསོ། ཕོ་བ་དང་འབྲས་སྐྲན་སོགས་ཀྱི་རྨ་རྙིང་གི་རུལ་མྱག་གཅོད་པ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

གཡུ་ཐོག་སྔོ་འབུམ།

ནད་རྣམས་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་སྨན། །མོན་སྣེའུ་དམར་པོ་ཞིང་ལ་སྐྱེ། །ལོ་མ་དམར་སྨུག་རྐོ་མ་མཆུ། །འབྲས་བུ་ཞིབ་མོ་སྤུངས་པ་དེ། །རིང་ཐུང་མཐོ་རེ་མཛུབ་རེ་ཙམ། །ཁུ་བ་དམར་པོ་ཡོན་ཆབ་རྒྱུ། །དུག་ནད་སེལ་བའི་སྨན་གྱི་མཆོག ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ཡ་བཀྵ་རའི་ངོས་འཛིན་ལ་དཔྱད་པ།

ཡ་བ་ཀྵ་ར་ནི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་སྨན་སྦྱོར་སྐབས་མང་པོར་སྤྱོད་པའི་སྨན་རྫས་ཞིག་ཡིན། ཡ་བ་ཞེས་པ་ལེགས་སྦྱར་སྐད་དོད་ཀྱི་ནས་དང་། ཀྵ་ར་ཐལ་ཚ་ལ་གོ་བས་ནས་ཀྱི་ཐལ་ཚ་ཞེས་སམ། བོད་འགྱུར་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དང་དེའི་འགྲེལ་པར་ནས་ཚིག་འཁུས་པའི་ཐལ་བ་ཞེས་གསུངས་ཡོད། དེ་ནི་ཡ་བ་ཀྵ་ར་དངོས་ཏེ་ནས་སྔོན་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་ཆོ་ག་ལས་བྱས་པའི་ཐལ་ཚ་བཟོ་མ་ཞིག་ཡིན། བོད་དུ་བཀོལ་བ་ནི་གསོ་རིག་རྒྱུད་འགྲེལ་དང་སྨན་ངོ་གསལ་བྱེད་གཞུང་ཁག་ཏུ་བྲག་དང་གད་པ་སོགས་ལས་འབྱུང་བའི་རང་འབྱུང་ཐལ་ཚ་དེ་ནི་ཡ་བ་ཀྵ་རའི་ཚབ་ཙམ་ལས་དངོས་མིན་ནོ།། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

སྔོ་སྨན་ངོས་འཛིན་གཡུ་ཐོག་དགོངས་རྒྱན།

འདིར་སྔོ་སྨན་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཐབས་ཅུང་ཟད་བཤད་པ་ལ་མེ་ཏོག་ཅན་དང་མེ་ཏོག་མེད་པའི་རིགས་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ལ། བརྟག་དཔྱད་བྱེད་བདེ་བའི་ཆེད་དུ་མེ་ཏོག་གི་མདོག་སོ་སོར་སྡེ་ཚན་དུ་བཀོད་པ།
རྒྱས་པར་གཟིགས་་

མིང་དོན་བརྡ་སྤྲོད་རྣམ་ལྔ།

སྨན་པའི་མཆོག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྒྱུད་རྒྱལ་བདུད་རྩི་སྙིང་པོ་ལས། །གབ་ཡིག་གསལ་བར་ཤེས་བྱའི་ཕྱིར། །སྨན་མིང་སྒྲོན་མེས་བརྡ་སྤྲོད་བསྟན། །དེ་ལ་བརྡ་སྤྲོད་རྣམ་པ་ལྔ། །སྡེ་ཚན་མིང་དོན་བརྡ་སྤྲོད་དང་། །རྒྱ་སྐད་མིང་དོན་བརྡ་སྤྲོད་དང་། །གབ་ཡིག་མིང་དོན་བརྡ་སྤྲོད་དང་། །ངོ་བོ་མིང་དོན་བརྡ་སྤྲོད་དང་། །བཟང་ངན་མིང་དོན་བརྡ་སྤྲོད་དོ།།

རྒྱས་པར་གཟིགས་་

གཙང་སྨན་པའི་སྨན་གྱི་འདྲ་དཔེ།

དེ་ཡང་ག་བུར་རིགས་གསུམ་ལས། །མང་ནི་ཁ་བ་སྒོང་བ་འདྲ། །སྟག་ཟིལ་འབྲི་མར་གཤགས་པ་འདྲ། །ཤེལ་ནི་གངས་དཀར་ཚལ་བ་འདྲ། །ཛཱ་ཏི་སྲེག་པའི་སྒོ་ང་འདྲ། །ལི་ཤི་ཟངས་ཀྱི་གཟེར་ཆུང་འདྲ། །རྒྱ་སུག་བྲ་བོ་སྨིན་པ་འདྲ། །མོན་དྲུག་ཕྲུག་བུ་གོ་ལ་འདྲ། །ཀོ་ལ་བྱིང་བྱིང་ཐུ་ལུ་འདྲ། །ཅུ་གང་བག་ཕྱེ་སིག་མེད་འདྲ། །གུར་ཀུམ་གཡག་ཤ་ཕྱེ་མ་འདྲ། །གི་ཝང་ས་སེར་སྒོ་ང་འདྲ། །བྲག་ཞུན་བུར་རྣག་འདྲེས་པ་འདྲ། །  རྒྱས་པར་གཟིགས་་

བོད་ཀྱི་སྨན་རིག་ནི་ཚན་རིག་ཅིག་ཡིན།

སྤྱིར་གསོ་བ་རིག་པ་ནི་མིའི་རིགས་ལ་ཕན་པ་འབའ་ཞིག་སྒྲུབ་པའི་རིག་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། དམིགས་བསལ་གང་ཡང་མེད་པར་མི་ཚང་མས་ནད་བཅོས་སྲོག་སྐྱོབ་ཆེད་དུ་གསོ་རིག་དང་སྨན་རིག་ལ་བརྟེན་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་རྒྱལ་ཁབ་དང་། མི་རིགས། ས་ཁུལ་སོ་སོར་གསོ་རིག་གི་གཞུང་ལག་ལེན་དང་བཅས་པ་ཚད་གཞི་མི་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་དར་ཁྱབ་བྱུང་ཡོད། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

འཇམ་དཔལ་གྱི་སྔོ་འབུམ་གསལ་བའི་སྒྲོན་མེ།

འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། བརྒྱ་བྱིན་ལྷ་ཡི་ཁྱེའུ་ཟུར་ཕུད་ཅན་ལ་འདུད། །བྲམ་ཟེ་ཚངས་པ་དུང་མདོག་གིས། །འགྲོ་བའི་ནད་རྣམས་བསལ་ཕྱིར་དུ། །བརྒྱ་བྱིན་ཁྱེའུ་ཉིད་ལ་དྲིས། །ལྷའི་ཁྱེའུ་ཟུར་ཕུད་ཅན། །མཛེས་ཤིང་སྡུག་པའི་རྒྱན་ལྡན་དེས། །རྒྱ་ནག་རི་བོ་རྩེ་ལྔ་རུ། །འགྲོ་དྲུག་སྡུག་བསྔལ་ཞི་དོན་དུ། །མེ་ཏོག་པད་མ་བདུན་ཕུལ་ནས། །འཕགས་པ་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་ཞུས། ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

སོ་མ་རཱ་ཛར་ངོས་འཛིན་ཚུལ་ལ་དཔྱད་པ།

བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གཞུང་ལུགས་ཁག་ནང་གསལ་བའི་སོ་མ་རཱ་ཛ་ནི། བདུད་རྩི་སྨན་གྱི་འཁྲུངས་དཔེ་ལས། སོ་མ་རཱ་ཛ་ཀླུང་ཤོད་སྐྱེ། །ལོ་མ་སྔོ་ལ་ཉག་ག་ཅན། །སྡོང་པོ་ཕྲ་ལ་རིང་བ་ཡིན། ཤུན་པ་གོས་དང་ཐག་པའི་རྒྱུར། ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

གེ་སར་གསུམ་གྱི་ངོས་འཛིན་ལ་དཔྱད་པ།

དེ་ཡང་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གསོ་རིག་གི་མ་ཕྱི་དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་བཞི་འདིའི་ནད་གསོ་བྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོའི་སྨན་རྒྱུའམ་སྨན་རྫས་ལ་ཆ་མཚོན་ན། མཐོ་སྒང་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྔོ་སྨན་དང་། རང་བྱུང་རིན་ཆེན་ས་རྡོའི་རིགས། རྩི་སྨན་སྲོག་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་སྨན་རྫས་རྣམས་དང་། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ཨ་ཤྭ་གནྡྷ་ངོས་འཛིན་ཚུལ་ལ་དཔྱད་པ།

སྤྱིར་ཨ་ཤྭ་གནྡྷ་ཞེས་པའི་སྨན་མིང་འདི་ནི་རྒྱ་གར་ལེགས་སྦྱར་སྐད་ལས་བྱུང་ཞིང་། དེ་ཡང་སྨན་མིང་འདི་ཉིད་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གཞུང་དང་རྒྱ་གར་ཚེ་ཡི་རིག་བྱེད་གཉིས་ཀའི་ནང་ཐུན་མོང་དུ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་ཡོངས་གྲགས་སྨན་མིང་ཞིག་ཡིན། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ནཱ་ག་གེ་སར་ལ་དཔྱད་པ།

བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གཞུང་ལས་ཡོངས་གྲགས་སུ་ངོས་འཛིན་གནང་བཞིན་པའི་ནཱ་ག་གེ་སར་ཞེས་པ་དེ་ ནི། ཤེལ་ཕྲེང་དང་བཻ་སྔོན་ལས། ཀླུ་ཤིང་སྟེ་ལོ་སྡོང་གཉིས་སྟར་ག་འདྲ་བའི་ཐོག་རྐང་ལ་ཚེར་མ་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ལྡེབས་སུ་ཐེའུ་རྣམས་ཁ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བལྟས་ནས་སྐྱེས་པའི་ཐེའུ་ཁ་མ་ཕྱེ་བ་སྐམ་ནས་ཟངས་གོག་བཅོམ་པ་འདྲ་བ་དེ་ལ་ནཱག་པུཥྤ་དང་།

རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ཨུཏྤལ་ཡི་སྐོར་ལ་མདོར་ཙམ་དཔྱད་པ།

སྤྱིར་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ནང་སྨན་རྒྱུ་འགའ་ཞིག་གི་ཡོངས་གྲགས་སྨན་གྱི་ཐ་སྙད་དེ་རྒྱ་གར་ཚེ་ཡི་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོངས་གྲགས་སྨན་གྱི་ཐ་སྙད་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་རུང་དངོས་སུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྐབས་ཐ་དད་ཡིན་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། དེར་བརྟེན་རང་རེ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཀྱང་དོགས་འདྲི་འཆར་བས་ཚུལ་བཞེས་ནས་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་བཀའ་སློབ་ལན་མང་ཕེབས་ཡོད། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

བོད་ཕྱི་ནང་གི་སྐྱེ་དངོས་སྨན་རྫས་ཀྱི་ཁྱད་པར།

བོད་གངས་ཅན་གྱི་ཡུལ་ནི་འཛམ་གླིང་གི་ཡང་རྩེར་གནས་ཤིང་ཁོར་ཡུག་གངས་རིས་བསྐོར་བ་དང་། ས་གཙང་ཞིང་ཁ་རླུང་དྭངས་བ། ཡུལ་ལྗོངས་མཛེས་ཤིང་ཉམས་དགའ་བ། རི་མཐོ་ཀུན་གྱི་རྩེ་མོར་གངས་རི་དང་། དེ་ནས་མས་རིམ་བཞིན་ཚོན་མདོག་སྣ་ཚོགས་ལས་གྲུབ་པའི་རྫ་རི། སྐྱེ་དངོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་སྤང་རི། ཤིང་རིགས་སྣ་ཚོགས་ལས་གྲུབ་པའི་ནགས་ཀླུང་། མེ་ཏོག་རྣམ་པར་བཀྲ་བའི་སྤང་གཤོངས་སོགས་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ནས་མཐོ་ཚད་མི་འདྲ་བའི་རང་འབྱུང་ཁམས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་པ་ལས་གྲུབ་པའི་སྨན་རྫས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ནང་གསེས་དཀར་ཆག

ཡིག་ཆ་གསར་ཤོས།

སྨན་རྩིས་ལས་སྣེ་བ་གྲངས་ལྔ་ཡི་ས་མིག་གསལ་བསྒྲགས།

ད་ལོའི་ས་བདག་འཁྲུག་བཅོས་ཀྱི་ཆོ་ག་ལེགས་གྲུབ།

མཚན་སྲུང་གཅིག་གི་ས་མིག་གསལ་བསྒྲགས།

ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ།

ལས་མི་གྲངས་ ༡༧ ས་མིག་གསལ་བསྒྲགས།

སྤྲེའུ་འབྲུམ་གཉན་རིམས།(Mpox)

TRADITIONAL TIBETAN MEDICINE

འབྲས་ནད་ཀྱི་ངོས་འཛིན་དང་བཅོས་ཐབས།

ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བོད་སྨན་གྱི་གནས་བབ།

བུད་མེད་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་བུ་ཚའི་སྐོར།

ཁྲག་གི་འབྲས་ནད་བཅོས་པའི་མྱོང་ཐིགས།

བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ལོ་རྒྱུས།

བོད་ཀྱི་གསོ་དཔྱད་ཀྱི་ཐོག་མའི་འབྱུང་ཁུངས།

བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཡངས་པོར་དབྱེ་བ།

བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་རླབས་ཆེན་འཕུར་འཆོངས།