སྨན་རྩིས་དྲ་བ། - གསེར་འོད་འབར་བའི་དུས་རབས་གཅིག

གསུང་འཕྲིན་ཁག

༄༅། །རྒྱལ་མཆོག་བཀའ་དྲིན་ཟླ་མེད་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོའི་བླ་ན་མེད་པའི་ཐུགས་དགོངས་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལས། ལྕགས་རི་རིག་བྱེད་འགྲོ་ཕན་གླིང་ཡོད་མུས་ཐོག  རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་པའི་མེ་འབྲུག་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༡༦ ལོར་ལྷ་ས་སྨན་རྩིས་ཁང་གསར་འཛུགས་མཛད། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ལྷ་ས་སྨན་རྩིས་ཁང་།

དེ་ཡང་གངས་རིས་བསྐོར་བའི་ལྗོངས་འདིར་སྙན་པའི་གྲགས་པ་ལེགས་བྱས་སྐྱེ་བ་ལྔ་པའི་དབྱངས་སྙན་ཕྱོགས་ཀྱི་བུ་མོའི་རྣ་ལུང་དུ་མཛེས་པ་སྨན་རྩིས་ཁང་ནི་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་བའི་མེ་འབྲུག་(ཕྱི་ལོ་༡༩༡༦)ལོར་ྋརྒྱལ་མཆོག་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོས་གསོ་དཔྱད་སྨན་དང་སྐར་དཔྱད་རྩིས་ཀྱི་རིག་པ་གཉིས་དུས་རབས་དང་མཐུན་པར་ཉམས་པ་ སླར་གསོ་དང༌། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

བཞུགས་སྒར་ངྷ་རམ་ས་ལ་སྨན་རྩིས་ཁང་།

འགྲོ་བ་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་དང་དཔལ་ཡོན་དར་འཕེལ་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་སྤྱི་མཚུངས་བོད་ལའང་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་དར་ཞིང་། ཆབ་འབངས་རྣམས་རང་དབང་དང་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་དཔལ་ལ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་དུས་བཟང་ཡུན་དུ་གནས་ཀྱང་། ཕྱི་ལོ་  ༡༩༤༩  ལོ་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གིས་དྲག་པོའི་དཔུང་ཤུགས་ཀྱིས་ཤར་ཕྱོགས་མཐའ་མཚམས་ཁག་ནས་རིམ་པས་བཙན་འཛུལ་བྱས་སྟེ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ།

སྨན་རྩིས་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་ནི་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཐོག་ཕྱི་ནང་མི་རིགས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་བསླབ་པ་དོན་གཉེར་ཅན་ལ་སྨན་རྩིས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་སའི་གལ་གནད་ཆེ་བའི་རིག་གཞུང་སྡེ་ཚན་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། སློབ་མའི་བསྡུ་ཁུངས་ནི་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་གཙོས། རྒྱ་གར་དང་བལ་པོ།

རྒྱས་པར་གཟིགས་་

སྨན་སྦྱོར་ཁང་།

སྨན་སྦྱོར་ཁང་ཐོག་མར་འགོ་འཛུགས་སྐབས་སྨན་རྒྱུའི་མ་རྩ་སྐུ་སྒེར་ནས་གསོལ་བསྩལ་ཐོག་རྒྱུན་སྤྱོད་སྨན་སྣ་གྲངས་ཁ་ཤས་བཟོ་བསྐྲུན་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པ་དང་དུས་རབས་སྔོན་མའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་པའི་འགོ་སྟོད་དུ་ྋསྐུའི་བླ་སྨན་རྣམ་པས་གཙོས་སྨན་པ་རྒན་རབས་ཁག་ཅིག་བོད་ནས་རིམ་པས་ཕེབས་ཏེ་རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་དུ་བདུད་རྩི་བཅུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

སྐར་དཔྱད་རྩིས་རིག་སྡེ་ཚན།

སྐར་དཔྱད་རྩིས་རིག་སྡེ་ཚན་ནི་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་ལོ་རབས་དྲུག་བཅུའི་ནང་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་དུས་འཁོར་བ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་དང་སློབ་མ་བྲག་གཡབ་ཆེ་ཚང་ཧོ་ཐོག་ ཐུ་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་དང་འབྲས་བློ་གླིང་ཤག་འཁོར་མཁན་སྤྲུལ་ཡེ་ཤེས་དཔལ་ལྡན་རྣམ་གཉིས་གཙོས་ཐོག་མར་རྩིས་རིག་སློབ་ཁང་ཆུང་ངུ་ཞིག་ནས་གསར་འཛུགས་བསྐྱངས་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

སྨན་རྫས་ཉམས་ཞིབ་སྡེ་ཚན།

སྨན་རྫས་ཉམས་ཞིབ་སྡེ་ཚན་ནི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་དགོངས་དོན་བཞིན་སྨན་རྫས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་། རིགས། དབྱེ་བ། ཁྱད་ནུས་སོགས་ལ་ངོས་འཛིན་ཡང་དག་བརྒྱུད་སྤེལ་ཐུབ་ཐབས་སུ་ཡིག་ཐོག་དང་པར་རིས། དེང་དུས་རི་མོའི་ལམ་ནས་སྐྱེ་དངོས་སྨན་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཡོངས་སུ་གསལ་སྟོན་ ཐུབ་པའི་ཡིག་ཆ་མཁོ་འདོན་དང་། སྔོ་སྨན་འཚོལ་ཞིབ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

དཔེ་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་དང་པར་སྐྲུན་སྡེ་ཚན།

དཔེ་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་དང་པར་སྐྲུན་སྡེ་ཚན་ནི་བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཉམས་པ་སླར་གསོ་དང་། ཡོད་པ་རྒྱུད་འཛིན། མེད་པ་གསར་འདྲེན་ཆེད་སྔོན་བྱོན་མཁས་དབང་རྣམས་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་རིགས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་དང། ཞིབ་འཇུག འཚོལ་ཞིབ་བདག་ཉར། རྒྱུན་ཆད་ལ་ཉེ་བའི་སྨན་རྩིས་དཔེ་རྙིང་དང་། མ་དཔེ་དཀོན་གྲས། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ནད་བཅོས་ཉམས་ཞིབ་སྡེ་ཚན།

ཉམས་ཞིབ་སྡེ་ཚན་གྱི་ལས་འགན་གཙོ་བོ་ནི་དེང་དུས་འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཉེན་ཚབས་ཆེ་བའི་ནད་རིགས་ཁག་ལ་བོད་ལུགས་གསོ་བ་རིག་པའི་ནད་བཅོས་ཉམས་མྱོང་རྨང་གཞིའི་ཐོག་དེང་དུས་ཚན་རིག་འཕྲུལ་ཆས་བེད་སྤྱོད་ ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་ཉམས་ཞིབ་བྱས་ཏེ་བོད་སྨན་ཀྱི་ཐུན་མིན་ཁྱད་ཆོས་དང་ཕན་ནུས་ ཁུངས་སྐྱེལ་ར་སྤྲོད་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ལ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ལུས་སེམས་སྲོག་གི་སྡེ་ཚན།

ལུས་སེམས་སྲོག་གི་སྡེ་ཚན་ནི་གསར་དུ་བཙུགས་པའི་རིག་གཞུང་སྡེ་ཚན་ཞིག་ཡིན། འགྲོ་བ་མི་རྣམས་ཀྱི་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀྱི་བདེ་ཐང་ལས་སེམས་ཁམས་འཕྲོད་བསྟེན་ཞབས་ ཞུའི་ཐད་གཙོ་དོན་བཟུང་སྟེ། དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པ་ནི་ཚན་རྩལ་མངོན་མཐོའི་དུས་རབས་ཤིག་དང་སྤྱིར་མི་རྣམས་ ཀྱི་འཕྲལ་སེལ་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཚོར་བ་བདེ་སྐྱིད་ཙམ་གྱི་དོན་དུ། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

སྔོ་སྦྱོར་ཉམས་ཞིབ་སྡེ་ཚན།

སྔོ་སྦྱོར་ཉམས་ཞིབ་སྡེ་ཚན་ནི་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ཐོན་རྫས་བཟོ་སྐྲུན་ཆེད་བཙུགས་པའི་དམིགས་བསལ་སྡེ་ཚན་ཞིག་ཡིན་ལ། སྡེ་ཚན་འདི་ནས་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གཞུང་ལས་གསུངས་པའི་སྨན་རྫས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་། ཕན་ནུས། ཐུན་མིན་ཁྱད་ཆོས་གཞིར་བཟུང་སྟེ་དེང་དུས་འཛམ་གླིང་སྐྱེ་འགྲོ་ཡོངས་ཀྱི་ཚད་གཞིར་འཛིན་པའི་ཚན་རིག་ཤེས་བྱ་དང་། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

འཛིན་སྐྱོང་དང་དངུལ་རྩིས།

བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་ནི་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ཚོགས་སྡེ་དེབ་སྐྱེལ་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལེའུ་ ༢༡ ཕྱི་ལོ་ ༡༨༦༠ ལོར་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་འོག་ྋགོང་ས་ ྋསྐྱབས་མགོན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་དགེ་རྩའི་ཚོགས་པའི་ངོ་བོར་དེབ་སྐྱེལ་ཞུས་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཞིག་ཡིན། རྒྱས་པར་གཟིགས་་

ནང་གསེས་དཀར་ཆག

ཡིག་ཆ་གསར་ཤོས།

སྨན་རྩིས་གཉིས་ཀྱི་རིག་པ་ཟུང་འབྲེལ་དགོས་པའི་ཕན་འབྲས་བརྗོད་པ།

ཕོ་མཆིན་གྱི་ནད་ལས་ཀན་སར་དང་འབྲས་ནད་ཀྱི་ཁྱད་པར།

བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་དང་ཀྲུང་ལུགས་ཀྱི་འབྲས་ནད་གླེང་བ།

གློ་བའི་འབྲས་ནད་སྐོར།

བོད་ལུགས་གསོ་བ་རིག་པའི་སྨན་སྦྱོར་གྱི་གལ་གནད་སྙིང་བསྡུས།

འབྲས་ནད་བཅོས་ཐབས་ཉམས་མྱོང་གླེང་བ།

སྨན་རྩིས་ལས་སྣེ་བ་གྲངས་ལྔ་ཡི་ས་མིག་གསལ་བསྒྲགས།

ད་ལོའི་ས་བདག་འཁྲུག་བཅོས་ཀྱི་ཆོ་ག་ལེགས་གྲུབ།

མཚན་སྲུང་གཅིག་གི་ས་མིག་གསལ་བསྒྲགས།

ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ།

ལས་མི་གྲངས་ ༡༧ ས་མིག་གསལ་བསྒྲགས།

སྤྲེའུ་འབྲུམ་གཉན་རིམས།(Mpox)

TRADITIONAL TIBETAN MEDICINE

འབྲས་ནད་ཀྱི་ངོས་འཛིན་དང་བཅོས་ཐབས།

ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བོད་སྨན་གྱི་གནས་བབ།